Farabi University

Өсімдіктердің өнімділігін арттыру үшін кешенді биопрепараттар әзірлеу үшін органикалық қалдықтарды өңдеу (ТДМ 15: Құрлық экожүйелерін сақтау)

Соңғы жылдары біздің университет ғалымдарының тікелей қатысуымен Қазақстан Республикасында органикалық қалдықтарды, ең алдымен мал көңін қайта өңдеуде вермикомпост   технологиясы кеңінен енгізілді. Органикалық егіншілік және экологиялық таза өнім алу вермикомпостты қолданумен тікелей байланысты.

Вермикомпост пен одан сұйық биологиялық өнімдерді пайдалану өсімдік өнімділігін арттыруды, әртүрлі фитопатогендік микроорганизмдермен күресуді және экологиялық таза ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруді қамтамасыз етеді. Вермикомпост ұзаққа созылатын қалдық әсерлері бар микробтық организмдер мен қоректік заттарды қосып қана қоймайды, сонымен қатар бар топырақтың құрылымын өзгертеді және оның физикалық қасиеттерін жақсартады.

Осы тұрғыда биология ғылымдарының докторы, биотехнология кафедрасының профессоры Богуспаев Қ.Қ. жетекшілігімен, Ғылыми зерттеулерді гранттық қаржыландыру шеңберінде, «Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту және ауыл шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігі» басымдығы бойынша «Топырақтың құнарлығы, ауру қоздырғыштарынан қорғау және өсімдіктердің жоғары өнімділігін қамтамасыз ететін биологиялық белсенді компоненттер мен биотоксиндер негізінде кешенді биологиялық өнімдерді жасау» тақырыбы бойынша ғылыми жоба аяқталды (IRN № AR05135262).       Ауыл шаруашылығы тәжірибесі үшін мал шаруашылығы қалдықтарын органикалық тыңайтқыштар мен биологиялық өнімдерге биоконверсиялау тақырыбына ұсынылып отырған инновациялық технологияда вермикомпосттау әдісіне негізделген. Теріс құндылығы бар жануарлар қалдықтарын тиісті терең өңдеу арқылы экономикалық пайдалы және жоғары құнды өнімге айналдыруға болады: органикалық тыңайтқыштар (вермикомпост), гумусты биологиялық өнімдер (өсімдіктердің өсуі мен дамуын ынталандыратын заттар) және жауын құртының биомассасы (азықтық премикстерге арналған шикізат және фармацевтикалық препараттар).

Қазақстан Республикасының климаттық жағдайында ең қолайлы және тиімді вермикомпосттау жүйе  технологиясында  «өздігінен қозғалатын» вермибуртар жүйесі әдісі қолданылады.