ҚАР КӨШКІНІ ҚАУПІ БАР АЙМАҚТАР МЕН МОРЕНАЛЫҚ КӨЛДЕРДІ АЭРОВИЗУАЛДЫ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ 

Бүгін География және табиғатты пайдалану факультеті Алматы қаласы мен Алматы облысында, Іле Алатауы жоталарында қар көшкіні қаупін бағалау мақсатында аэровизуалды зерттеулерге қатысты. 

Сонымен қатар, Қазақстан-Қытай ғылыми зертханасының мамандары Үлкен Алматы өзені алабындағы №13-бис мореналық көлін және Советов мұздығын зерттеді. Жұмыс барысында лазерлік және LiDAR жүйелерімен жабдықталған дрондар қолданылып, жер бедерінің түсірілімдері жасалды, ол мұздықтардың өзгерістерін анықтау және ықтимал қауіптерін бағалау мүмкіндіктерін береді. 

Лазерлік және LiDAR түсірілімдері мұздықтар мен мореналық көлдердің жоғары дәлдіктегі 3D модельдерін жасауға мүмкіндік береді, бұл мұздықтардың динамикасын бақылау және көлдердің ақтарылуы немесе көшкін сияқты ықтимал қауіптерді болжау үшін өте маңызды. Бұл технологиялар мұздықтардың құрылымы мен мореналық шөгінділердегі тіпті ең аз өзгерістерді анықтауға көмектесіп, табиғи апаттардың алдын алу шараларын әзірлеуге ықпал етеді. 

Әуеден барлау-зерттеу нәтижелері бойынша барлық мореналық-мұздықтық көлдер қысқы режимде екені анықталды: олардың су айдындары мұз және қармен жабылған. Сонымен қатар, тауларда көшкін қаупі сақталуда. 

Бұл іс-шаралар Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігіне қарасты "Қазселденқорғау" мемлекеттік мекемесімен жасалған ынтымақтастық туралы меморандум аясында және Мұздықтарды қорғау жылы шеңберінде ұйымдастырылды. Алынған нәтижелер Тұрақты даму мақсаттарының (ТДМ) №13 "Климаттың өзгеруіне қарсы күрес" мақсатына қол жеткізуге үлес қосып, климаттық өзгерістерге бейімделу және табиғи апаттар қаупін басқару үшін ғылыми негізді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, мұздықтар мен су ресурстарын зерттеу ТДМ №6 "Таза су және санитария" мақсатымен тікелей байланысты, өйткені мұздықтар Орталық Азия үшін тұщы судың маңызды көзі болып табылады.