ТДМ-4: «Білімге тең қол жеткізу барлық әлеуметтік топтар үшін тең мүмкіндіктерді береді ме?» атты дебат өтті

Дебаттар әлеуметтік әділдік пен теңсіздік мәселесіне қатысты БҰҰ-ның 4-ші ТДМ маңызды сұрағына назар аударды. Тараптар білімге тең қол жеткізу әртүрлі әлеуметтік топтар үшін - жағдайы төмендер, этникалық азшылықтар, ерекші білім беру қажеттіліктері бар адамдар, сондай-ақ ауылдық жерлерде тұратын студенттер үшін тең мүмкіндіктердің қамтамасыз етілуіне қандай дәрежеде ықпал ететінін талқылады.

Дебаттарға ҚазҰУ студенттері қатысты, соның ішінде оппозицияны да ұсынды.
Дебатшылар білімге тең қол жеткізу тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету үшін негіз қалаушы фактор болып табылатынын айтады. Әр адамның, оның әлеуметтік шығу тегіне қарамастан, сапалы білім алу мүмкіндігі болуы маңызды аргументтер келтірілді.

Осы пікірдің қарсыластары білімге тең қол жеткізу формальды түрде бар болса да, шын мәнінде кейбір адамдар үшін осы мүмкіндікті пайдалануына кедергі болатын факторлар бар екенін айтады: мысалы, ауылдан келген студенттер.
Көптеген елдерде барлық азаматтарға әлеуметтік мәртебесі, этникалық принадлежности немесе басқа факторларына қарамастан, білімге тең қол жеткізу кепілдігін беретін заңдар бар. Бұл аргументтер келтірілді.

Дебаттар барысында қатысушылар бірнеше маңызды мәселелерді атап өтті: мүмкіндігі шектеулі балалар, этникалық азшылықтар өкілдері және босқындар сияқты көптеген халық топтары білім беру мекемелеріне қол жеткізуге тікелей байланысты емес, бірақ білім алу мүмкіндігіне әсер ететін қосымша кедергілерге тап болады. Кейбір елдерде білім тегін болуы мүмкін, бірақ сапалы білім алу үшін отбасылар қосымша шығындарды көтеруге мәжбүр болады, олар төмен табысты отбасылар үшін қолжетімсіз болуы мүмкін.
Дебаттарда білімге тең қол жеткізу - бұл тең мүмкіндіктер жасау жолындағы алғашқы қадам ғана екендігі ерекше атап өтілді. Шынайы теңдікке жету үшін тек оқу орындарына қол жеткізуді қамтамасыз ету жеткіліксіз, сондай-ақ кейбір әлеуметтік топтар үшін мүмкіндіктерді шектеуі мүмкін әлеуметтік және экономикалық кедергілерді жою маңызды. Білім сапасына инвестиция салу, оқушылардың әртүрлі қажеттіліктерін ескеру және осал топтарға қосымша қолдау көрсету қажет.

Дебаттардың қазылар алқасының мүшесі НПЦ «Инклюзивті орта» өкілі Оразғулова Әсел Аманқызы болды. Ол ПУР маманы, докторант және жоғары оқу орындарындағы инклюзия мәселелері бойынша зерттеуші.