Тасмағамбетов Иманғали Нұрғалиұлы

 

Қазақстан Республикасының Мемлекет және қоғам қайраткері, саясаттану ғылымдарының докторы (1997). Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің қабырғасында Иманғали Нұрғалиұлы «Транзиттік саяси жүйелердегі әлеуметтік саясат» тақырыбында докторлық диссертация қорғады.

И. Тасмағамбетов 1956 жылы 9 желтоқсанда қазіргі Атырау облысы Махамбет ауданында дүниеге келген.

А. С. Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтының Жаратылыстану-география факультетін бітірген (1979).

Институттан кейін еңбек жолын Гурьев облысы Махамбет орта мектебінің география және биология пәнінің мұғалімі болып бастады.

Белсенді жас мұғалім зеректігімен ортада тез байқалып, Махамбет аудандық комитетінің ұйымдастыру бөлімінің меңгерушісі қызметіне шақырылды. Комсомолдық, содан кейін партиялық жұмыста алған дағдылар оның кейінгі мансабында пайдалы болғаны сөзсіз.

1989 жылы Иманғали Нұрғалиұлы Қазақстан Орталық комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды. Қазақстан тәуелсіздік алған кезде әкімшілік жұмыста мол тәжірибе жинақтап, өзін беделді саясаткер ретінде көрсете білді. Оның Қазақстан Республикасы Президентінің жұмыс тобының белсенді мүшесі болғаны анық. Өзінің жұмыс принциптерін суреттейтін пікірі Достоевскиймен үйлескендей: «Саясат – бұл өз Отанына деген үлкен сүйіспеншілік».

Иманғали Нұрғалиұлы өзін реформаларға дайын адам ретінде көрсетіп – Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуында сапалы қызмет атқарды. Оның қызметтік тізімі: Қазақстан Республикасының Жастар комитеті жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы; Қазақстан Республикасының Президентінің көмекшісі; Қазақстан Республикасының Премьер-Министрінің орынбасары; Қазақстан Республикасының Білім және мәдениет министрі; Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары; Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің Ұйымдастыру-бақылау бөлімінің меңгерушісі; Қазақстан Республикасының Президентінің Бірінші көмекшісі; Атырау облысының әкімі; Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі; Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы; Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің басшысы; Алматы қаласының әкімі; Астана қаласының әкімі.

         2008 жылдың 22 қазанынан бастап – «Нұр Отан» ХДП Астана қалалық филиалының төрағасы. 2014-2016 жылы – Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі. 2016-2017 жыл Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары. 2017-2019 жылдар – Қазақстанның Ресей Федерациясындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі болды.

 

Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов қай лауазымда жұмыс істесе де, ол барлық жерде белсенді және бастамашыл маман ретінде танылды. Ресейлік саясаттанушылар оны дағдарыстық жағдайларды басқару жөніндегі менеджер ретінде сипаттай келе: «Тасмағамбетов өзінің әрдайым өз орнында болатын және саяси ерік-жігерді, барлық жаңа идеяларды қолдана білуді, бәрінің тілін табуды, жинақталған корпоративтік білімді пайдалануды және қажет болған жағдайда ұлттық ерекшеліктерді шебер үйлестіретін тұлға ретінде өзін бірнеше рет дәлелдеді. Ол кез-келген жаңа жүйеге оңай сәйкес келеді және бұрынғыдан да тиімді жұмыс істейді» – дейді.

Иманғали Нұрғалиұлының белсенділігі ғылыми және қоғамдық жұмыстарда да көрінеді. Ол 2004-2006 жылдарға арналған «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі Қоғамдық кеңестің төрағасы, ЮНЕСКО істері жөніндегі ҚР Ұлттық комиссиясының төрағасы, ҚР Қауіпсіздік Кеңесінің мүшесі болды. ҚР оқ ату федерациясының құрметті президенті. Академик Әлкей Марғұлан атындағы Халықаралық қордың басқарма төрағасы, «Шығармалар» редакциялық алқасының мүшесі «Саясат» ай сайынғы ақпараттық-талдау бюллетенінің редакциялық кеңесінің төрағасы, «Еуразиялық қауымдастық» тоқсан сайынғы ғылыми журналының редакциялық кеңесінің мүшесі.

Иманғали Нұрғалиұлы-әлеуметтік-экономикалық даму және саясаттану мәселелері бойынша кітаптар мен бірқатар ғылыми еңбектер мен мақалалардың авторы.

Ежелгі күміс зергерлік бұйымдардың білгірі ретінде танымал. Орталық Азия халықтарының қолданбалы өнер бұйымдарын жинауға деген қызығушылығы өз елінің тарихына деген құрметі туралы айтады. Моңғолияға, Батыс Қазақстанға және Ресей Федерациясының Астрахан облысына («Каспий: мұнай және мәдениет») бірқатар халықаралық мәдени экспедициялардың ұйымдастырушысы.

Мемлекеттік наградалары: ордендер: «Парасат», Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев, Мәскеу орыс православие шіркеуінің қасиетті князі Даниил, Ресей Федерациясы Достығы, медальдар: «Астанаға 10 жыл» мерейтойы, ЮНЕСКО «Жібек жолы»,  БҰҰ қағидаттарына адалдығы мен ұстанғаны үшін және БҰҰ-ның соңғы 15 жылдағы Қазақстандағы жұмысына баға жетпес үлес қосқаны үшін алғыс,  Абай ауданының құрметті азаматы, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының грамотасы.