2013 жылғы Ғылым мен техника саласындағы Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстанның жетекші геоморфологы.
Эмиль Исабайұлы Нұрмамбетов 1934 жылы 7 қарашада Алматы қаласында дүниеге келген.
1958 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ геология-география факультетін "Пайдалы қазбалар кен орындарын іздеу және барлау" мамандығы бойынша бітірген.
Қазақстандық геология және геоморфологияның негізін қалаушылардың бірі Г. Ц. Медоевтың шақыруымен Қазақ КСР Ғылым академиясының Қ.и. Сәтбаев атындағы Геология ғылымдары институтына жұмысқа орналасты. Мұнда Э. и. Нұрмамбетов 1991 жылға дейін ғылыми мансабының барлық кезеңдерінен өтті: зертханашыдан бастап ғылыми хатшыға және экзогендік Геодинамика зертханасының меңгерушісіне дейін.
Ол ғылыми жетістіктердің алғашқы тәжірибесін Жезқазған-Ұлытау өңіріндегі кешенді геологиялық-геоморфологиялық және гидрогеологиялық зерттеулер құрамында алды. Ұмытылмас академик Қ.и. Сәтбаевтың бастамасымен жүргізілген Бор шикізатының стратегиялық маңызды кен орындары бойынша Индер көтерілуіндегі дербес зерттеулер күндізгі рельефтің тұзды күмбездің геологиялық құрылымымен байланысын көрсеткен әсерлі нәтижелер әкелді. Индер тұз күмбезін көтерудегі зерттеу нәтижелері Э. и. Нұрмамбетов 1967 жылы қорғаған кандидаттық диссертацияның тақырыбы болды.
Оның еңбектерінің ішінде Маңғышлақтағы, Үстірттегі және Солтүстік Арал өңіріндегі 1:200 000 масштабты геоморфологиялық түсірілімді атап өткен жөн, оның барысында мұнай немесе газ үшін перспективалы болуы мүмкін жергілікті антиклинальды құрылымдар анықталды.
1968 жылдан бастап ИГН-да 1:1 000 000 масштабына қатысты Қазақстанның бүкіл аумағының геоморфологиялық картасын жасау бойынша жоспарлы жұмыс жүргізілді. Э. И. Нұрмамбетов рельеф түрлерінің, формалары мен элементтерінің генетикалық, морфологиялық және жас классификациясының іргелі негіздерін, тәсілдері мен әдістерін, принциптерін әзірлеуге, осы және басқа карталарға әмбебап леггенда жасауға қатысты. Экспедициялық жұмыстардың сәтті нәтижелері алынды. Олар Сарыарқа рельефінің қалыптасуының негізгі кезеңдерін, кайонозойдың континенттік жағдайында бұзу және жинақтау аймақтарын көрсетуді негіздейді, аймақтың төрттік кезеңінің палеогеографиясының схемасын әзірлейді. Сарыарқаның солтүстік беткейінің даму тарихын талдау мезозой мен кайнозойдың терригенді және жағалық-теңіз жауын-шашынында кең ауқымды шөгінділерді анықтау мүмкіндігі туралы айтуға мүмкіндік береді.
1991 жылы Э.И. Нұрмамбетов конкурстық негізде Қазақ КСР ҒА география Институтына ауысты, онда қалыптасқан жаңа геоморфология парадигмасына сәйкес, антропогендік жүктеме өскен жағдайда жиі жағымсыз салдарға әкеп соқтыратын рельефтің даму динамикасына басты назар аударылады.
Э.И. Нұрмамбетов өз зерттеулерін Батыс Қазақстанда жалғастырып, мұнай-газ саласының қарқынды даму аудандары үшін маңызды мәселелерді әзірледі. Э.И. Нұрмамбетов – көмірсутек шикізатын барлаумен және өндірумен, магистральдық құбырларды төсеумен байланысты компаниялардың консультанты болуы кездейсоқ емес.
Э. И. Нұрмамбетов басқарған топ Каспий теңізінің Қазақстан жағалауының ауқымды геоморфологиялық, инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және геоэкологиялық карталарының сериясын құрады. Арал теңізі бойынша осындай жұмыстардың тең авторы бола отырып, ол Каспийдің қазіргі заманғы трансгрессиясы мен Аралдың регрессиясының бір табиғи аймағында болып жатқан ғылыми мақсаттарда барынша пайдалану міндетін қояды.
Оның жұмысында Каспий теңізінің жағалауы мен таяз қайраңының геоморфологиясы ерекше орын алады. Ол соңғы 10 мың жылдағы теңіз деңгейінің өзгеруінің жер үсті және су асты шекараларын нақтылады. Каспийдің қазақстандық жағалауының жай-күйі айқындалды, теңіз тұруының әртүрлі деңгейлерінде даму болжамы берілді, мұнай өнімдерінің апатты төгілуі жағдайында авариялық жабдықтарды орналастыру үшін акваторияға жақындау жолдары ұсынылды.
Халықаралық консорциумдардың қолдауымен Солтүстік-шығыс Каспийдің таяз қайраңының едәуір бөлігін егжей-тегжейлі зерттеуге, төменгі рельефтің морфометриясын анықтауға, жел толқыны мен маусымдық ағындардың әсерінен түбіндегі жауын-шашынның берілу жолдарын, торошения кезеңдеріндегі мұзды алқаптың рельефіне әсерін анықтауға мүмкіндік туды.
Қазақстанның таяз қайраңының алғашқы геоморфологиялық картасы жасалды, онда су асты жазықтарының әр түрлі типтері, рельефтің үлкен генетикалық гетерогенді формалары бөлінді. Деректер базасы кеңейген сайын картаның масштабы 1:200 000-ға дейін ұлғайтылды, ал жекелеген учаскелер үшін әлдеқайда үлкен. Э. И. Нұрмамбетовтың зерттеулері қазақстандық теңіз геоморфологиясының негізін қалады.
Э. И. Нұрмамбетов ұлттық (табиғат, қоғам, елдің экологиясы), Өңірлік (Маңғыстау облысы), салалық (Төтенше жағдайлар) атластардың көпфункционалды жиынтығында іске асырылған Қазақстан Республикасының ғылыми атласты картографиялау тұжырымдамасын әзірлеуге қатысты. Ол Қазақстанның геологиялық-геоморфологиялық ортасының жай-күйі мен даму болжамын қамтитын түсіндірме мәтіндері бар ондаған карталар жасады, бұл үлкен ғылыми және практикалық құндылыққа ие.
Атласты картографиялау саласындағы ғылыми жұмыстар циклі үшін Қазақстанның жеті ғалымы географтары мен картографтары, оның ішінде э.и. Нұрмамбетов ғылым және техника саласындағы ҚР Мемлекеттік сыйлығымен марапатталды.