Шәкірттерімнің жетістігімен мақтанамын

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 90 жылдық мерейтойы қарса­ңын­да менің осы қара шаңырақ аясында еліме адал қызмет етіп, тер төгіп жүргеніме 48 жыл толған екен. Яғни менің де еңбек ардагері санатына қосыл­ғаныма жеті жыл болды, жасым жетпіске жетіп, ҚазҰУ еңбек ардагерлері қоғамы­ның мүшесі атандым. Өткенді еске алып, тәжірибеммен бөлісіп, естелік жазуға жарап қалғандаймын-ау...

Ес білгелі қоғамға аз ба, көп пе, қызмет етіп келемін. Туған ауылымдағы сегіз­жыл­дық мектепте 3-сыныпта пионер қатарына қабыл­да­нып, 4-сыныпта-ақ пио­нер­лер дружинасы кеңесінің тө­рағасы болдым. Жоғары сы­ныптағы ұлдар өздері қа­шып, бұл бастауыш ұйымға тек қыздарды сайлап жүріп­ті. Ал сол саптағы апаларым енді қосылған мені өздеріне жетекші етіп сайлап алды.

Осы пәрменділігім Сара­тов мемлекеттік универ­си­тетінде оқыған студенттік кезімде де жалғасты. Курс­та­ғы апталық саяси ақпарат беруші, жастар ұйымының жетекшісі бола жүріп, көр­кем­өнерпаздар үйірмесінің белсендісі болдым, бай­қау­ларға қатысып, сахнадан ән де салдым. Ай сайын аса көлемді қабырға газетін шы­ғарып (сол үшін стипендия кө­лемінде алғашқы ақшалай сыйлық алғаным да есімде), студенттерді қоғамдық жұ­мыс­қа тарттым.

Ауылдық қазақ мек­те­бі­нен кейін 1970-75 жж. Ре­сей Федерациясының бү­кіл­одақ­тық орталық жо­ғары оқу орындарының бірі­нен саналатын Н.Г.Чер­нышевский атын­дағы Са­ратов мем­ле­кеттік уни­вер­ситетінің фи­зика фа­куль­тетінде «Фи­зи­ка» мамандығы, «Ав­томат­тан­дырылған бас­қару жүйелері мен элек­трон­дық есептеуіш ма­ши­наларын математикалық жабдықтау» маман­дан­ды­руы бойынша білім алып шық­тым.

Диплом алып, ұлттық ка­др ретінде елге оралған­нан кейін Білім және ғылым ми­нистрлігінің жолдауымен ме­ханика-математика фа­культеті жанындағы Авто­мат­тандырылған басқару жүйелері (АБЖ) зертха­на­сына инженерлік қызметке қабылданып, екі жыл ішінде АБЖ ішкі жүйелерін жасау және пайдалану бюросының бастығы деңгейіне көте­ріл­дім. ҚазҰУ-дың Автомат­тан­дырылған басқару жүйесін құрушылардың бастапқы ле­гінен екенімді мақтан тұтамын.

Бүгінде Қазақтың Әл-Фа­раби атындағы ұлттық уни­верситетіндегі үздіксіз жұ­мыс өтілім 48 жылдан асты. Инженерлік қызметте жүріп, университет қызмет­кер­ле­рінің жастар (комсомол) ұйы­мын құрысып, Алматыда алғаш рет Халықаралық уни­верситеттер фестивалін ұйымдастырушылардың бірі болдым.

Біліктілігім мен жинаған өндірістік мол тәжірибемнің, іскерлігімнің арқасында жас­тайымнан армандаған ұстаздық жұмысқа шақы­рыл­дым. Оған себеп – 1985 жылы КОКП Орталық ко­ми­теті қоғамды жалпылай ком­пью­терлендіру туралы қау­лы қабылдап, осы салада қызмет істеп жүрген инже­нер­лер университеттің оқы­тушы-профессорлар құра­мын программалауға оқыта бастадық. Менің ұстаздық қабілетім белді оқытушы-профессорларға ұнағаны сондай – олар мені мех­матқа ұстаздық қызметке ша­қыр­ды. Тіпті про­фес­сорлар Қ.Қасымов, Қ.Қаб­дықайыров, М.Төлегенова менің конкурстан сәтті өтуім­ді жіті бақылап, көз­деген тілектеріне жетті.

Сөйтіп, 1985 жылдан бас­тап механика-математика (ара­сында бес жыл ақ­па­рат­тық технологиялар факуль­те­тінде) факультетінде, 10 жыл­дан аса ҚазҰУ жа­нын­дағы колледжде, сонымен қатар оқытушылардың білік­ті­лігін арттыру институтында информатика циклін жүр­гізіп келемін (өзім де Украи­на ұлттық академиясының Кибернетика институтында, ҚазҰУ оқытушылардың бі­лік­ті­лігін арттыру инс­ти­тутында білімімді ұшта­ған­мын).

Аға буын өкілдері, ака­де­миктер, ректорлар Ө.Жол­дас­беков, Е.Ерғожин, К.Нә­рі­баевтың, ғылыми же­тек­шім С.Айсағалиевтің, проректор З.Мансұровтың, декандар Қ.Қасымов, М.Са­ғи­тов, Е.Рахимов, Н.Данаев, Ш.Смағұловтың, про­фес­сор­лар М.Орынбасаров, Қ.Қа­бдықайыров, Т.Ах­мет­ов, А.Құсайыновтың үміттерін ақ­тау үшін оқытушылық қыз­метке айрықша ықыласпен кірісіп, содан бері өскелең жастарға сапалы білім, са­налы тәрбие беруге ты­ры­сып келемін.

Мен өмірде жақсы адам­дар­мен қызметтес болдым, өзімді бақытты санаймын. Жоғарыда аттары аталған әртүрлі факультеттерде қыз­мет атқарған ардақты аға­ларымның арқасында ұс­таздық қызметпен қатар, лауа­зымды қызметтердің тізгінін де ұстадым. Жас­тар­ғ­а үлгі, жанашыр, қамқоршы, ақылшы бола білген олардан көп нәрсе үйрендім, өстім, өндім.

Құрылымдық өзгеріс­тер­ге байланысты Басқару тео­риясы, ЭЕМ мен ки­бер­не­тиканы математикалық жаб­дықтау, Информатика, Дифференциалдық теңдеу­лер және басқару теориясы кафедраларының аға оқыту­шы­сы, университеттің инс­пек­ция (оқу бөлімі) бастығы, екі дүркін – механика-ма­те­ма­тика факультеті дека­ны­ның орынбасары, көп жыл­дар Ақпараттық жүйелер кафедрасы меңгерушісінің оқу-әдістемелік және тәр­бие жұмысы жөніндегі орын­ба­сары міндеттерін ат­қар­дым.

Оқытушылықпен қатар, ака­демик, т.ғ.д., профессор С.Айсағалиевтің жетек­ші­лі­гімен шешімін тапқан ғы­лы­ми жобаларды жүзеге асы­руға атсалысып, үзбей ха­лықаралық, респуб­ли­ка­лық ғылыми-практикалық және оқу-әдістемелік кон­фе­ренцияларға қатысып, басқарудың математикалық теориясы мен информатика және есептеу техникасын қолдану саласы бойынша 100-ден аса ғылыми жұмыс жарияладым. Қазақтілді ор­та мектептердің 5-ші, 6-шы, 8-ші және 11-сынып оқу­шы­ларына арналған «Инфор­ма­тика» оқулығы мен осы пән бойынша жазылған әдіс­темелік құралдардың авторларының бірімін.

Көп жылдар бойы Қа­зақ­тың Әл-Фараби атындағы ұлттық университеті қыз­мет­керлерінің «Парасат» кә­сіподағы комитетінің тұрғын үй-тұрмыстық комиссиясын басқарған кезде оқу ор­ны­ның 85 оқытушы-профес­со­ры мен қызметкерлерінің құжаттарын реттеп, «Оты­рар» жастар тұрғын үй ке­ше­ні арқылы заманауи кең, жарқын пәтерлер алуына көп тер төгіп, әріптестерімнің алғысына бөлендім.

Бүгінгі күні механика-ма­те­матика факультетінің аға ку­ратор-эдвайзері, мектеп оқу­шыларын кәсіби-бағыт­тау жұмыстары үшін жауап беремін. Әлі де факультеттің және университеттің мәде­ни-көпшілік шараларына бел­сене араласып жүрмін. Көркемөнерпаздар бай­қа­уы­ның, тәрбиеші куратор-эдвайзерлер сайыстарының бірнеше дүркін жеңімпазы атандым. Бос уақытымда домбыраға қосылып және фортепианоның сүйемел­деуімен ән айтқанды, көр­кем әдебиет пен поэзияны, театр қойылымдарын тама­ша­лағанды жақсы көремін. 2019 жылы «Тасаралым – тағ­дырым» атты жыр жина­ғым басылып шықты.

Факультет қабырғасында өзім құрған Қ.Аманжолов атын­дағы әдеби-шығар­ма­шы­лық бірлестік пен «Ата­мекен патриоттары» ру­хани-қоғамдық ұйымының же­тек­шісімін және ұзақ жыл­дар авторлық «Мехматтағы музыкалық кештер» жо­бам­ды жүргізіп келемін. Осы құ­рылымдар аясында уни­вер­ситеттің судент жастары мен қызметкерлерінің ақын-жазушылармен, өнер мен мәдениет, қоғам және мем­лекет қайраткерлерімен, теа­тр, кино актерлерімен, музыкалық ұжымдар мен жеке орындаушылармен өт­кізілген жүздеген шығар­ма­шылық кездесулерін ұйым­дастырдым.

Табанды ғылыми-педа­гог­тық еңбегім еленіп, бір­неше мерейтойлық медаль­дармен, көптеген мақтау қағаздарымен марапат­тал­дым. Солардың ішіндегі ма­ған ең ыстығы студент жас­тар өздері қалап, ұсынып, тәрбиеші-ұстаздар ара­сы­нан бірінші болып маған берген университет сту­дент­тері мен магистрант­та­рының «Сұңқар» кәсіби одағының мерейтойлық ме­далі екенін жасыра ал­май­мын.

ҚазҰУ қабырғасында ұзақ жылдар ұстаздық етіп, мың­даған студентті оқыт­тым. Ұстаздық тағылы­мым­нан нәр алған шәкірттерім де халық мүддесіне, ел тағ­дырына қатысты қастерлі істердің басы-қасында, түр­лі салада тер төгуде. Ара­сында мемлекет қайрат­кер­лері, ғылым докторлары, академиктер де бар. Көбі жоғары оқу орындарында, орта мектепте мехматта ал­ған ұлағатын өскелең ұр­паққа ұластырып, көңіліме қуаныш ұялатып жүр. Мен үз­дік студенттеріммен мақ­та­намын, олардың арқа­сын­да менің де еңбегімнің мәр­тебесі асқақтай түспек.

ҚазҰУ ұжымын, уни­вер­си­теттен білім алып шыққан барлық шәкірттерімді қара шаңырақ оқу ордасының 90 жылдық тойымен шын жү­рек­т­ен құттықтаймын. Елі­міздегі ең үздік білім оша­ғы­ның мерейі әрдайым үстем болып, жастарға заманауи озық білім беру ісінде үнемі алғы шептен көрінейік.

Болат ӘБЕНОВ,

Есептеу ғылымдары және статистика кафедрасының аға оқытушысы