ТДМ-5. Тұрмыстық зорлық-зомбылық: мәселені түсіну

Әл-Фараби Қазақ ұлттық университетінде зорлық-зомбылыққа қарсы ашық сабақ өткізілді. Іс-шараны орыс филологиясы және әлем әдебиеті кафедрасының аға оқытушысы, филология ғылымдарының кандидаты Нұрзада Тұрсынбекқызы Кәкішева және дизайн бөлімінің бірінші курс студенттері ұйымдастырды. Іс-шараға орыс журналистика бөлімінің үшінші курс студенттері де қатысты. Бұл сабақ қоғамдағы зорлық-зомбылыққа қатысты өзекті әлеуметтік мәселелерді талқылаудағы маңызды кезең болды.

Зорлық-зомбылыққа қарсы болуға қатысты тақырып: қорғау түрлері мен әдістері

Сабақ ең маңызды және өзекті тақырыпты жан-жақты қарастырды — әртүрлі көріністегі зорлық-зомбылыққа қарсы күрес: физикалық, эмоционалдық, сексуалдық және экономикалық. Білім беру іс — шарасы үш тілде-қазақ, орыс және қытай тілдерінде өтті.Қазақстанда дәстүрлі түрде гендерлік теңсіздік бар болғандықтан отбасылық қатынастардағы зорлық-зомбылықты түсінуге ерекше назар аударылды. Студенттер болашақ ұрпақ қарым-қатынасты стереотиптерге емес, сүйіспеншілікке, құрмет пен теңдікке негіздей алатындай етіп тәрбиелеу тәсілдерін қайта қарастырудың маңыздылығын атап өтті.

Қазақстан әлемдік контексте: статистика және шешімдер.
Ұсынылған деректер Қазақстанның әлемдегі ең қауіпті мемлекеттердің әлемдік рейтингінде 75-ші орында тұрғанын көрсетті, бұл осы салада белсенді жұмыс істеу қажеттігін көрсетеді.  Студенттер мемлекет пен қоғамның зорлық-зомбылыққа қарсы күрестегі рөлін талқылады, сонымен қатар Қытай мен Моңғолия сияқты елдердегі зорлық-зомбылыққа қарсы мысалдар келтірді.

Қазақ қоғамындағы тәрбиенің рөлі мен стереотиптері. 
Іс-шара Қазақ менталитетіндегі гендерлік стереотиптердің маңызды мәселелерін қозғады. Ұлдарды "патша", ал қыздарды "қызметші" болуға үйрететін дәстүрлі тәрбие гендерлік теңсіздікті тереңдеуіне және отбасы мен қоғамдағы рөлдердің мінез — құлқы мен қабылдауына әсер ететін стереотиптерді нығаюына әкеледі. Студенттер мұндай көзқарастар қарым-қатынаста асимметрияға әкелетінін атап өтті.

Іс-шара барысында зорлық-зомбылықтың әртүрлі түрлеріне арналған интерактивті сессиялар өткізілді. Студенттер Қаржылық тәуелсіздікке ие болу маңызды екенін атап өткенмен қатар, экономикалық зорлық-зомбылыққа қарсы шешімдерді ұсынды, сонымен қатар газды жарықтандыру және серіктес бақылау сияқты психологиялық зорлық-зомбылық белгілерін талқылады. Жасөспірімдерге қатысты зорлық-зомбылықты қарастыру сабақтың маңызды бөлігіне айналды, онда қорлау немесе қорқыту сияқты зорлық-зомбылық белгілерін тану маңызды екендігі атап өтілді.

Сабақтың аяқталуы дизайн бөлімінің студенттері жасаған жарқын плакаттар болды, олар символдық түстерді — қызыл және қара, қауіп пен алаңдаушылықты бейнелейді. Бұл плакаттар маңызды тақырыптың эстетикалық көрінісі ғана емес, сонымен бірге зорлық-зомбылықпен күресу әркімнің назарын және қатысуын қажет ететіндігін еске салды.

ҚазҰУ-дағы ашық сабақ зорлық-зомбылық пен құқықтарды қорғау туралы ақпаратты таратудағы маңызды қадам болды. Бұл студенттерге зорлық-зомбылықтың әртүрлі формалары туралы көбірек білуге және олардың белгілерін тануды үйренуге мүмкіндік берді. Іс-шара әлеуметтік өзгерістердің, қайта ойластырылған тәрбиенің маңыздылығын және жынысына немесе жасына қарамастан әр адамның құқықтарын құрметтеу қажеттілігін атап өтті. Ең бастысы-өзіңізден бастау.

Дина Саин, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ журналфактың 3 курс студенті