"Білім, ғылым және өндірістің интеграциялық өзара іс-қимылы тұрақты даму жағдайындағы қазіргі қоғамның ілгерілеу факторы ретінде" халықаралық қысқы мектебі

2025 жылғы 6 ақпанда әл-Фараби атындағы ҚазҰУ химия және химиялық технология факультетінде “Білім, ғылым және өндірістің интеграциялық өзара іс-қимылы тұрақты даму жағдайындағы қазіргі қоғамның ілгерілеу факторы ретінде” тақырыбында халықаралық қысқы мектебі өтті. Іс-шараны физикалық химия, катализ және мұнайхимия кафедрасы ұйымдастырды. Өткен қысқы мектеп университеттік білімі бар жоғары кәсіби мамандарды даярлау саласындағы орнықты дамудың негізгі факторларының бірі ретінде білім, ғылым және өндірістің интеграциялық өзара іс-қимылының ықтимал және өзекті жолдарын талқылау үшін ыңғайлы алаң болды.

Қысқы мектеп жұмысына Ресейдің (Санкт-Петербург мемлекеттік технологиялық институты (техникалық университеті), СПбМТИ (ТУ), Ресей), Қазақстан (М. Дулати Тараз университеті, Жәңгірхан Батыс Қазақстан агротехникалық университеті, М. Қозыбаев Солтүстік Қазақстан университеті), Өзбекстан (Өзбекстан ұлттық университеті. М. Ұлықбек, Навои технологиялық университеті, Каршин мемлекеттік университеті, Жизақ мемлекеттік педагогикалық университеті), Қырғызстан (Қырғыз мемлекеттік университеті. И. Арабаева) білім беру мекемелерінің 60-тан астам жетекші отандық және шетелдік мамандары қатысты, сондай-ақ әл-Фараби атындағы ҚазҰУ химия және химиялық технология факультетінің студенттері, магистранттары және PhD докторанттары қатысты.

Шақырылған спикерлердің қатарында әлемдік ғылыми орталықтар мен университеттердің жетекші ғалымдары болды (Италия Ұлттық Ғылым Академиясының “Джулио Натта” химия ғылымдары және технологиялар институтының профессоры Гуидотти М., Милан қ., СПбМТИ(ТУ) және А.Ф. Иоффе РҒА Физика-техникалық институтінің профессоры Красилин А.А.), сондай-ақ отандық өндіріс өкілдері (Кален А.М. - ҚР өнеркәсіп және құрылыс министрлігі, Астана қ.), Барбашов С.С., Нұрым Б.Д. - “Лукойл Лубрикантс Орталық Азия” ЖШС мұнай компаниясы, Алматы қ..

Отандық баяндамашылар арасында кафедра доценті Ж.Т.Ешова “Виртуалды зертханалық жұмысты әзірлеу “Тақырыбында ротациялық диск экстракторындағы экстракция процесін зерттеу” тақырыбында сөйлеген сөзін атап өткім келеді. Әзірленген виртуалды зертханалық жұмыс 3 маңызды элемент болып табылады. Білім беру процесіне біріктірілген “Химиялық технологияның негізгі процестері мен аппараттар” деп аталатын “MOOC+” аралас оқыту модельдері.

Профессор М.Е.Мансурованың “Ақпараттық технологиялар факультетінде дуальды оқыту бағдарламасын әзірлеу және енгізу тәжірибесі” тақырыбындағы баяндамасы ерекше қызығушылық пен қызу пікірталас тудырды. Баяндамашы Ақпараттық технологиялар факультетінің мысалында дуальды оқытудағы тәжірибесімен бөлісті. Дуалды жүйе болашақ мамандардың еңбек қызметіне бірқалыпты кіруін қамтамасыз ететіні және олардың әлеуметтік құзыреттілігі мен жауапкершілігін қалыптастыратыны атап өтілді.

Сонымен қатар, қысқы мектеп жұмысы аясында студенттер әлі оқу кезінде қазіргі еңбек нарығында бәсекеге қабілетті маман болу үшін өндірісте кәсіби дағдыларды алуға мүмкіндігі болған кезде білім беру мен өндірісті біріктіруге ерекше назар аударылды.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Физикалық химия, катализ және мұнайхимия кафедрасының "Лукойл Лубрикантс Орталық Азия" ЖШС компаниясымен үш жылдық жемісті ынтымақтастығы кезеңінде студенттердің дипломдық жұмыстарының табысты жобалары нәтижесінде тығыз өзара іс-тәжірибе жолға қойылды. Ынтымақтастық аясында кафедра студенттері нақты өндірістік процестерге қатысуға мүмкіндік алды. Бұл оларға құнды практикалық дағдыларды игеріп қана қоймай, университетте оқу барысында алған теориялық білімдерін компанияның өзекті мәселелерін шешу үшін қолдануға мүмкіндік берді.

Ынтымақтастықтың бұл форматы студенттерді сапалы біліммен қамтамасыз етіп қана қоймай, оларды одан әрі кәсіби қызметке дайындады, нәтижесінде үздік түлектерді жұмысқа орналастыруға ықпал етті. Осылайша, осы екі жақты серіктестіктің арқасында кафедра түлектері Нұрым Б. мен Маткир Ж. “Лукойл Лубрикантс Орталық Азия” ЖШС компаниясында жұмыс тауып, өз саласында сұранысқа ие мамандарға айналды.

Қысқы мектептің мақсаты оқытушылардың да, оқушылардың да назарын білім беру, ғылым және өндіріс процестерінің синергиясына негізделген дамудың тұрақты және прогрессивті моделін құруға аудару болды, олардың кооперациясы технологиялық прогреске негіз болады. Қазіргі жағдайда Қоғамның тұрақты дамуы болашақ мамандардың инновацияларды белсенді енгізуі, нақты өндірістік міндеттерді шешу және қазіргі нарық талаптарына бейімделу арқылы мүмкін болады.

Ермек Әубәкіров, химия ғылымдарының докторы, физикалық химия, катализ және мұнайхимия кафедрасының профессорі

Дина Ақбаева, химия ғылымдарының докторы, физикалық химия, катализ және мұнайхимия кафедрасының доценті