Биоморфология және өсімдіктер экологиясы

1. Ғылыми бағыттар

Мониторингтің іргелі және әдістемелік негіздері

• Қазақстан аймақтарындағы экологиялық жағдайдың қазіргі жағдайын бағалау

• кәсіпкерлік қызметке байланысты экологиялық тәуекелдерді болжау

• Адамдардың, жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік ортасын жақсартудың, соның ішінде ластаушы заттарды биоиндикациялау және антропогендік бұзылған аумақтарды фторемедитациялаудың тиімді әдістері мен технологияларын жасау.

2. Негізгі қызмет түрлері

• өсімдіктер объектілерін биоиндикациялау және ластанған жерлерді фторемедитациялау;

• биологиялық және экологиялық мониторинг;

• өсімдік тіндерін анатомиялық және гистохимиялық зерттеу;

Өсімдіктердің вегетативті мүшелерінің анатомиялық препараттарын өндіру;

• морфометриялық зерттеулер;

• ксенобиотиктерді жинақтай алатын индикаторлық белгілер мен өсімдіктерді анықтау;

Өсімдік өсімдіктерінің бейімделуінің құрылымдық және экологиялық механизмдерін зерттеу;

• ксенобиотиктердің өсімдіктер организміне әсерінің құрылымдық және экологиялық механизмдерін және олардың өсімдіктерде жинақталуын азайту жолдарын зерттеу.

3. Ғылыми және қолданбалы зерттеулердің бағыттары

Ксенобиотиктермен ластанған топырақты биологиялық тазартудың негізгі әдістерін жасау:

• өсімдіктердегі ксенобиотиктердің локализациясының негізгі тетіктерін анықтау үшін өсімдіктерге төзімділіктің құрылымдық және экологиялық қасиеттерін анықтау.

• Өсімдік организмдерінің өзгеретін қоршаған орта жағдайларына бейімделу дәрежесін анықтау

Топырақтың ксенобиотиктермен ластануының биоиндикациясы негізі ретінде өсімдіктердің төзімділігі мен бейімделу ауқымын бағалау.

Табиғи радиациялық фонның, табиғи радионуклидтер мен ауыр металдардың өсімдіктер тіршілігіндегі рөлін зерттеу

Өсімдіктердің экологиялық морфологиясын зерттеу, өсімдіктердің экологиялық қолайсыз экологиялық факторларға бейімделу теориясын жасау.

Ластанған топырақтарды биоремедитациялау әдістерін жасау.

• экологиялық жағдайдың қазіргі жай-күйіне жасушалық мониторинг жүргізу.

 4. Пайдаланған әдебиеттер

1. Ахтаева Н.З., А.Б. Омархан, Л. Н. Киекбаева, Ю.А.Литвиненко Дәрілік шикізат ретінде Echinops

2. Kiyekbayeva L., Datkhayev U., Akhtaeva N.Z., Omarkhan A.B., Litvinenko Y.A., Tynybekov B.M., Berkenov A.K.Pharmacognosy signs of aerials parts medicinal plant Echinops albicaulis Kar. et kir.

3. Kiyekbayeva L., Nesma M. Mohamed, Orazbekov Ye., EnasI. Mohamed, Datkhayev U., Akhtaeva N.Z., Mamurova А,  Radhakrishnan   Srivedavyasasri,    Samir A. Ross Phytochemical сonstituents and Antioxidant аctivity of Echinops albicaulis // Natural Product Research 5 May 2017, Pages 1-5 (Thomson Reuters, Scopus).

4. Айдосова С.С., Ахтаева Н.З., Ахметова А.Б., Comparative morphological and anatomical characteristics of Saussurea amara (L.) DC. and S. salsa Pall. Spreng. // Pak. J. Bot., 51(1): 213-219, 2019. DOI: 10.30848/PJB2019-1(47) (Thomson Reuters, Scopus).

5. Ахтаева Н.З., Атежанова А. Изучение морфологических и анатомических особенностей лекарственного растения Nitraria schoberi L. // Фармация Казахстана №6, июнь, 2018, стр.41-46.

6. Ахтаева Н.З., Кисимова Г. Aconthophyllum pungens дәрілік өсімдігінің диагностикалық белгілері // Фармация Казахстана №5, май, 2018, стр.38-43.