Ғылымдағы ғибратты ғұмыр

Профессор, филология ғылымының докторы Берікбай Сағындықұлы 1957 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне (ол кезде С.М.Киров атындағы ҚазМУ) оқуға түсіп, өз за­ма­нының үздік ғұламаларынан білім, тәлім-тәрбие алды. Университетті бітірген соң, Қа­зақ­станның бас газеті – «Социалистік Қазақстанда» (қа­зіргі «Егемен Қазақстан») әдеби қызметкер болып қыз­мет етіп, үлкен шығармашылық тә­жірибе жинақтады.

Берікбай Сағындықұлы Қа­зақ ССР Ғылым ака­де­мия­сы Тіл білімі ғылыми-зерттеу инс­ти­тутының тап­­сырысымен КСРО ҒА Шы­­ғыстану институтының ас­пирантурасын бітіріп, 1977 жылы Мәскеу мем­лекеттік уни­верситетінің про­фессоры, фи­лология ғы­лымының док­торы, атақ­ты түрколог ғалым Э.Н.Над­жиптің ғылыми жетек­ші­лігімен филология ғы­лымы­ның кандидаты ғы­лыми дәре­жесін алу үшін «ХІV ғасырдағы түркі жазба ескерткіштерінің салыс­тыр­малы лексикасы» де­ген та­қырыпта диссертация қор­ға­ды. 1975-79 жылдары Бе­рікбай Сағындықұлы Ғы­лым академиясындағы «Ғы­лым» бас­пасында редактор, редак­ция меңгерушісі қыз­меттерін атқарды. 1979 жы­лы ҚазМУ-дың Қазақ тіл білімі кафе­дра­сына ұс­таз­дық қызметке кел­ген. 1994 жылы «Қазақ тілі лек­сикасы дамуының фоноло­гия­лық заңдылықтары» деген та­қы­рыпта ғылым докторы ғы­лы­ми дәрежесін алу үшін док­тор­лық диссертация қор­­ғады.

Берікбай Сағындықұлы Әл-Фа­раби атындағы Қазақ ұлт­тық университетінде аға оқы­тушы, доцент, про­фес­сор, ка­федра меңгерушісі, дис­сер­тациялық кеңестің мүшесі, кеңес төрағасының орынба­са­ры, кеңес тө­ра­ға­сы ретінде ұзақ жылдар бо­йы қызмет етті. Қазіргі қа­зақ тілінің лекси­ко­ло­гиясы, қа­зақ тілінің тарихы, тарихи фонетика, түркі тіл­де­рінің тарихи-салыстырмалы лек­сикасы, түркі тілдерінің та­рихи-салыстырмалы грам­ма­ти­касы, көне жазба ес­керт­кіш­тер, теология мә­селелері бо­йынша 300-ден аса еңбек жа­зып жа­рия­лады. Олардың ішінде тео­риялық және қол­данбалы ма­ңызы жоғары он екі оқу құралы, үш монографиясын атап өтуге болады. Берікбай Са­ғындықұлы «Қазақ тілінің та­рихи лексикологиясы», «Қазақ тілінің тарихи грам­ма­тикасы», «Түбіртек тео­рия­сы», «Қазіргі қа­зақ тілі. Лек­сикология», «Ах­мед Йү­гі­некидің «Һибат-ул ха­қайиқ» (Ақиқат сыйы) дас­та­ны» сияқты тіл тарихы мен тео­риясы, түркология сала­ларында жаңа оқу пәндерін қа­лыптастырып, дәріс оқы­ды. Отыз­дан астам ғылым кан­­дидаты мен док­тор­ла­рын даяр­лады. Қазақ тіл білімінің, түр­кітану ғылы­мы­на, қазақ фи­лологиясының да­муына зор үлес қосты.

Ұзақ жылдар бойы ғы­лыми, шы­ғармашылық және ұстаздық еңбегі жоғары бағаланып, Б.Са­ғындықұлы Қызылорда облысы Қар­мақшы ауданының құрметті азаматы, Павлодар инно­ва­циялық Еуразия уни­вер­ситетінің құрметті профес­со­ры, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Ақсақалдар кеңесінің мүшесі. Түркия Респуб­ли­ка­сы Анкара қаласында шы­ғатын «Bilimsel eksen», «Kultur evreni» ғылыми басылым­дарының ред­коллегия мүшесі болды.

ҚР БжҒМ «Еңбек арда­гері» медалінің, ҚР БжҒМ «Ыбырай Алтынсарин» төс­белгісінің, «ҚазҰУ-ға – 75 жыл», «ҚазҰУ-ға – 80 жыл» құрмет белгілерінің, Ха­лық­аралық түркі акаде­мия­сы­ның «Vilhem Tomsen» ме­да­лінің, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық универ­си­тетінің «Ерен еңбегі үшін» күміс ме­далінің, «Қорқыт ата» алтын ме­далінің, ТҮРКСОЙ-дың «А.Бай­­тұрсынұлы» меда­лінің ие­гері атанды.

Берікбай Сағындықұлы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлт­тық университетінде 66 жыл­дан астам уақыт қызмет етіп, 85 жасқа толар ша­ғын­да дү­ние­ден өтті. Әріп­тестері мен шәкірттері арасында беделді, сыйлы болды. Отбасы үшін сенімді тірек, сүйікті жар, ба­ла­лары мен немерелеріне өне­гелі әке, ата бола білді. Берік­бай Сағындықұлының ғы­лым­да­ғы ғұмыры, ұстаздық кел­бе­ті, жанұяға деген махаб­ба­ты адами болмысының жар­­қын бейнесі, туыс­та­рының, қыз­меттес әріп­тес­терінің, оны білетін жан­дар­дың жү­ре­гінде мәңгі сақталады.

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

 А.Байтұрсынұлы атындағы

Қазақ тіл білімі кафедрасының ұжымы