Қазақстанда адам мен жануарлардың лактация саласындағы физиологиялық зерттеулердің негізін салушы, физиолог, биология ғылымдарының докторы (1970), профессор (1985), Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі (2003), Халықаралық интегративті антропология академиясы (1994), Қазақстан Республикасының профилактикалық медицина академиясы (1996). Қазақ КСР ҒА Физиология институтында лактация физиологиясы зертханасының меңгерушісі (1970-1981), С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің адам және жануарлар физиологиясы кафедрасының меңгерушісі. (1981-1990), Қазақстан физиологиялық қоғамының вице-президенті (1992), Азия елдері дәрігерлерінің халықаралық қауымдастығының (АДХҚ) кеңесшісі және Қазақстан филиалының президенті (1999), физиология институтының директоры (1990-2003), «Адам және жануарлар физиологиясы» институтының құрметті директоры. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің Биологиялық зерттеулер (2005 жылдан бастап). Табысты ғылыми-зерттеу жұмыстары мен қоғамдық қызметі үшін ҚазКСР Ғылым академиясының (1971, 1976, 1977) және Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының (1991) Құрмет грамоталарымен, «Еңбек ардагері» медалімен (1991) марапатталған. 1980), көп жылғы жемісті ғылыми-педагогикалық қызметі үшін және Қазақ мемлекеттік университетінің құрылғанына 50 жыл толуына байланысты КСРО Жоғары және орта арнаулы білім министрлігінің Құрмет грамотасымен (1984) марапатталған. 1931 жылы 15 қазанда Павлодар облысы Үшкөл ауылында дүниеге келген, 1937-1946 жж. – Павлодар облысы Лозовский (Успен) ауданы Жаңаталап және Таволжан ауылдық мектептерінің оқушысы, 1946-1948 ж.ж. – Павлодар педагогикалық колледжінің студенті. 1948 жылы С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің биология және топырақтану факультетіне оқуға түсті және 1953 жылы оқуын аяқтады. Студент кезінде белгілі сарапшылардың дәрістерін тыңдады – М.Ф. Авазбакиева, Т.Б. Дарқанбаева, Ф.Х. Халилова, Н.Л. Удольская, Н.З. Хусаинованы биологияның маңызды мәселелері қызықтырды. 3 курста студенттік ғылыми конференцияда «И.П. Павлов ілімінің философиялық маңызы» тақырыбында доклад жасап, осылайша өзінің тәлімгерлерінің назарын аударып, кейіннен адам және жануарлар физиологиясы мамандығын таңдады. Содан бері осы уақытқа дейін таңдаған мамандығына адал болып келеді. Х.Дюсембин 1953 жылы И.П. Павлов атындағы Ленинград физиология институтының аспирантурасына түседі. Бұл ғылыми-зерттеу институты бүкіл әлем физиологтары үшін Мекке болды. Мұнда жас зерттеуші ерекше қызығушылықпен Нобель сыйлығының лауреаты И.П. Павловтың өзі эксперимент жүргізген дыбыс өткізбейтін камерамен танысады. Белгілі академиктермен К.М. Быков, Е.М. Крепспен кездесулер өшпес әсер қалдырды., әсіресе нейрофизиология бойынша академиктер Л.А. Орбели және П.К. Анохин ағылшын тілінде еркін сөйлейтін еді. профессор И.А. Барышников атындағы зертханада биология ғылымдарының докторы Г.Б. Тверскийдің жетекшілігімен Хабдрахман Дюсембин «Сүт ағуының рефлекторлық тежелуі» тақырыбындағы диссертациялық жұмысын сәтті аяқтады.
1956 жылы аспирантураны бітіріп, Алматыға оралып, Қазақ КСР Ғылым академиясының Физиология институтына жұмысқа орналасады. Негізгі ғылыми зерттеулері Х.Д. Дюсембина лактацияның нейрогормональды реттелуінің механизмдерін түсіндіруге бағытталған. Ол сүт шығару рефлексін тежеудегі эфферентті нервтердің және катехоламиндердің рөлін дәлелдеді және гипогалактиямен күресу және алдын алу шараларын жасады. Зерттеу нәтижелеріне сүйене отырып, ол сүт ағынын тежеу және ынталандыру теориясын ұсынды, оны Ресей және Еуропа мамандары мақұлдады (Закс, Кросс және т.б.). Осы байыпты зерттеулер оның «Биелер мен күйіс қайыратын жануарлардың кейбір түрлерінің сүт түзілу және сүт ағу заңдылықтары» тақырыбындағы докторлық диссертациясына негіз болды (1970). Ұлттық сусын қымыз өндірісін арттыру мақсатында ғалым алғаш рет биені машинамен сауу технологиясын жасауды қолға алды. Мәскеу ғылыми-зерттеу институтымен бірге «Темп», «Стимул» және «ДА-3М» тәжірибелік сауу машиналары алғаш рет жасалып, тәжірибеде сынақтан өтті және де Каменский кеңшарында, Алма-Ата колхозында және Алматы облысындағы Т.Рысқұлов атындағы колхозда нәтижелі түрде енгізіліп қолданыла бастады. Негізгі ғылыми еңбектерді Х.Д. Дюсембин әйелдер мен аналық жануарлардың лактациясының нейрогуморальды реттелуінің механизмдерін зерттеу саласында. Бұл зерттеулердің нәтижелері алынған мәліметтерді жалпылауға және лактация процесінің нейрофизиологиялық ерекшеліктерін көрсетуге мүмкіндік берді. Ол лактацияны ынталандыру және тежеу ерекшеліктері туралы теориялық принциптерді жасады. Ол лактацияны ынталандыру және тежеу ерекшеліктері туралы теориялық принциптерді жасады. 250-ден астам ғылыми еңбектің, оның ішінде бес монографияның, 10-нан астам оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың, университет студенттеріне арналған әдістемелік ұсыныстардың авторы. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі Н.У. Базановамен авторлық бірлестікте «Ауыл шаруашылығы жануарларындағы сүт безінің қызметі» және «Жануарлардағы сүт өндіруді ынталандыру» атты ірі монографияларды жасады, олар лактация физиологиясы бойынша негізгі кітаптар, студенттерге, аспиранттарға және ғылыми қызметкерлерге арналған анықтамалық болып табылады. Хабдрахман Дүйсембиұлы «Лактацияны тежеу және ынталандыру», «Гипогалактия», «Орталық жүйке жүйесі және ішкі жүйке жүйесінің физиологиясы» сияқты монографиялардың авторы. Оның жетекшілігімен биологиялық және медициналық профильдегі студенттерге арналған «Жасқа сай физиология және валеология», «Орталық жүйке жүйесі және жоғары жүйке әрекетінің физиологиясы», «Нәресте физиологиясы»және т.б. негізгі оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар жарық көрді.
Оның зерттеулерінің кейбір материалдары бүкілодақтық «Ауыл шаруашылығы жануарларының физиологиясы» оқулығына (М., 1980) және «Лактация физиологиясы бойынша нұсқаулыққа» (М.-Л., 1973) енді. Қазақстанда лактация бойынша физиологиялық мектептің дамуына үлкен үлес қосқан Х.Д. Дюсембин Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Адам және жануарлар физиологиясы институтының директоры, Қазақ мемлекеттік университетінің адам және жануарлар физиологиясы кафедрасының меңгерушісі, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің адам және жануарлардың физиологиясы институтының лактация физиологиясы зертханасының меңгерушісі болып тағайындалды. Ол ғылыми және университет ұжымдарының жұмысын адамдар мен жануарлардың лактация физиологиясына қатысты нақты шешімдерге бағыттай алды. Оның жетекшілігімен 20-ға жуық кандидаттық және докторлық диссертациялар қорғалды. Хабдрахман Дүйсембинұлы күш пен жігерге толы, ғылыми зерттеулерді белсенді жүргізеді, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ биология факультетінің студенттеріне дәріс оқиды.