Қала экожүйесінің ерекшеліктері және оны сақтау жолдары
БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарының ішіндегі 11-мақсат — “Қалалар мен елді мекендерді инклюзивті, қауіпсіз, төзімді және тұрақты ету” тікелей қала экожүйесінің дамуына бағытталған. Бүгінгі күні қала өмірі адамзат өркениетінің басты бағытына айналды. Дүниежүзі халқының жартысынан көбі қалада тұрады, ал 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш 70%-ға жетуі мүмкін. Урбандалу үдерісімен бірге экожүйелік тепе-теңдікке түскен салмақ күн санап артып келеді. Осы орайда, қала экожүйесінің ерекшеліктерін түсіну және оны сақтау жолдарын қарастыру — Тұрақты даму мақсаттарының (ТДМ) негізгі міндеттерінің бірі.
27.03.2025 жылы “Тарих” мамандығының 2-курс 6В02205 тобының студенттері мен кураторы, 1 курс докторанттары Тасилова А.А. және Әбілдос Р. ұйымдастыруымен “Қала экожүйесінің ерекшеліктері және оны сақтау жолдары” атты іс-шара өткізілді. Шараның мақсаты – жастар арасында адамзат өркениетінің дамуында маңызды рөл атқаратын, бірақ экологиялық тепе-теңдікке үлкен әсер ететін аймақтардың маңызын түсіну. Іс-шара аясында студенттер арасында баяндамалар оқылып, пікірталас, ұсыныстар айтылды.
Қала экожүйесі табиғи және жасанды элементтерден құралған күрделі жүйе. Адам әрекетінің ықпалымен бұл экожүйенің ерекшеліктері өзгеріп, қоршаған ортаға салмақ түсуде. Сондықтан қала экожүйесінің тұрақтылығын сақтау – әрбір азамат пен билік органдарының басты міндеттерінің бірі. Қала экожүйесі табиғи ландшафтқа қарағанда көптеген өзгешеліктерге ие. Ең алдымен, оның басты ерекшелігі – антропогендік факторлардың басым болуы. Қалада барлық экологиялық процестер адам әрекетімен тығыз байланысты: ғимараттардың салынуы, жолдардың төселуі, өндіріс орындарының дамуы экожүйеге айтарлықтай әсер етеді. Қала экожүйесі – адамзаттың өмір сүруіне қолайлы жағдай жасайтын, бірақ экологиялық тепе-теңдікке әсер ететін күрделі жүйе. Оны қорғау және сақтау тек билік органдарының ғана емес, әрбір тұрғынның жауапкершілігі. Жасыл аймақтарды көбейту, экологиялық көлікке көшу, қалдықтарды қайта өңдеу, экологиялық мәдениетті дамыту қала экожүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Табиғатты қорғау болашақ ұрпақ үшін маңызды қадам. Егер әрбір адам қоршаған ортаға саналы түрде қараса, қала экожүйесін сақтау және жақсарту мүмкін болмақ.
