Халықаралық ITC-ISB курсында оқу және тәжірибе алмасу (Тяньцзинь)

2025 жылдың 10–24 қазаны аралығында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ биология және биотехнология факультетінің биотехнология кафедрасының профессоры Садвакасова А.К. CCIB (TIB CAS) және COMSATS бірлесе ұйымдастырған ITC-ISB іс-шаралары аясында оқу курсын аяқтап, бағдарламаның жұмысына қатысты. Курс ЮНЕСКО-ның қолдауымен өткізіліп, Тұрақты даму мүддесіндегі ғылымның Халықаралық онжылдығы бастамаларына енгізілген. Бағдарламаға 12 елден 23 маман (профессорлар, доценттер, PhD) қатысты — Қазақстан мен Қытайдан бастап Аргентина, Нигерия, Доминикан Республикасы, Таиланд, Танзания, Малайзия, Сауд Арабиясы, Индонезия және Мысырға дейін. Мұндай құрамы қанық академиялық орта қалыптастырып, халықаралық ынтымақтастықтың зор әлеуетін көрсетті.

Оқу модульдері синтетикалық биологияның биомедицина, агробиотехнология, биоматериалдар және биоэнергетикадағы озық бағыттарын қамтыды. Профессор Садвакасова атап өткен мазмұнды дәрістердің қатарында: Prof. Jibin Sun — “Introduction to Industrial Biotechnology”, Assoc. Prof. Jingjing Wang — “Synthetic Microbiome and Its Application in Agriculture”, Dr. Lennart Schada von Borzyskowski — “Combining Natural and Synthetic Microbial Biochemistry to Advance Sustainable Biotechnology”, сондай-ақ полилактид (PLA) тақырыбындағы “Synthesis of Biodegradable Plastic Polylactic Acid in the Era of SynBiotech” сабағы бар. Бұл баяндамалар курстың негізгі ғылыми шеңберін айқындап, технологияларды енгізудің практикалық траекторияларын көрсетті — метаболизм жолдарының модульдік құрастырылуынан және ген экспрессиясын реттеуден бастап CO₂-ды жоғары қосылған құнды өнімдерге биоконверсиялауға дейін. Ерекше орын алған іс-шара — “CO₂ Fixation & Bioconversion” халықаралық симпозиумы, онда CO₂ фиксациясы мен тұрақты өндірістерге арналған жаңа метаболизм жолдарын инженериялау стратегиялары талқыланды.

Практикалық-өнеркәсіптік бөлім ҚХР-дың жетекші биотехнологиялық кәсіпорындарына барумен толықты: Huaheng Biotechnology Co., Ltd. (Циньхуандао) — аминқышқылдары мен өзге де органикалық қышқылдарды Қытай және шетел нарықтарына әзірлеу, өндіру және сату, сондай-ақ Bloomage Biotech (Тяньцзинь) — әлемдегі гиалурон қышқылы бойынша жетекші компаниялардың бірі, натрий гиалуронатын ферментация арқылы өндіреді және оны дәрумендік-дәрілік қаражаттарға, медициналық бұйымдарға, косметикаға және функционалдық тағамға жеткізед.

ҚазҰУ-дың ITC-ISB бағдарламасына қатысуы университеттің «2030 күн тәртібі» және БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ) қосатын үлесін күшейтеді: синтетикалық микробиомдар мен агробиотехнологиялар тұрақты азық-түлік жүйелеріне және азық-түлік қауіпсіздігіне жұмыс істейді (ТДМ 2); заманауи биопроцестер мен биоэнергетикалық шешімдерді енгізу таза әрі энергия тиімді технологиялық тізбектерді қалыптастырады (ТДМ 7). Курс-тың индустриялық форматы, есептеулерге негізделген ақуыз/фермент дизайны және ауқымдандырылатын ферментация инновациялар трансферін өндірістік инфрақұрылымға жеделдетеді (ТДМ 9), соның ішінде биоыдырайтын материалдар мен «жасыл» тәжірибелер саласында (ТДМ 12). CO₂ фиксациясы мен биоконверсиясына жасалған бөлек фокус климаттық сын-қатерлерді жоғары технологиялық өнімдерге айналдырудың жаңа мүмкіндіктерін ашады (ТДМ 13). Соңында, ITC-ISB шеңберінде университеттер, ғылыми орталықтар және индустрия арасында қалыптасқан халықаралық кооперация ұзақмерзімді әріптестіктерді нығайтып, біздің студенттер мен зерттеушілер үшін бірлескен жобалар мен тағылымдамаларға жол ашады (ТДМ 17).