V Еуразиялық мәдени дипломатия мектебі " TURCO-SLAVIСA: тарих, әдістеме, лингводидактика" Ғылыми тәсілдерді интеграциялау және мәдениетаралық диалогты дамыту

2025 жылғы 6-16 қазанда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің базасында Еуразиялық кеңістік елдерінің ғылыми және білім беру өміріндегі маңызды оқиға болып табылатын "Turco-Slavisa: тарих, әдістеме, лингводидактика" V Еуразиялық мәдени дипломатия мектебі өтті. Іс-шара Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің 2024-2026 жылдарға арналған ғылыми және ғылыми-техникалық жобалар бағдарламасы бойынша іске асырылатын "қоғамның рухани жаңғыруы жағдайындағы Қазақстанның түркі тілдері: графикадан эпикалық мәтінге" [ЖРН AP23486380] жобасы бойынша гранттық қаржыландыру шеңберінде өткізілді. Форум түркология, славистика, мәдениеттану және педагогика саласындағы зерттеушілерді, оқытушылар мен сарапшыларды біріктіріп, Еуразиялық кеңістіктегі тіларалық және мәдениетаралық өзара іс-қимыл процестерін теориялық тұрғыдан түсінуді тереңдетуге ықпал етті. Іс-шараны түркология және алтаистика ҒЗИ және жоғары оқу орнына дейінгі білім беру факультетінің шетелдіктерді тілдік және жалпы білім беру дайындығы кафедрасы ұйымдастырды. Мектеп гибридті форматта өтті, бұл әртүрлі елдердің зерттеушілері мен тыңдаушыларын тартуға мүмкіндік берді. V Еуразиялық мәдени дипломатия мектебінің жұмысына Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Ресей ғалымдары белсенді қатысты.

Пленарлық сессия аясында қатысушылар гуманитарлық білімді дамытудың өзекті бағыттары мен зерттеу парадигмаларының заманауи трансформациясын көрсететін баяндамалар ұсынды. Мәселен, профессор Н. Ж. Шаймерденова (әл-Фараби атындағы ҚазҰУ түркология және алтаистика ҒЗИ атқарушы директоры) "Жасанды интеллект білім берудегі серіктес ретінде: ХХІ ғасырда нені үйрену керек және қалай оқыту керек" атты баяндамасында гуманитарлық білім беруді дамытудағы жасанды интеллект технологияларының рөлін тұжырымдамалық түсінуге назар аударды.  Зерттеуші білім беру коммуникациясының гуманистік принциптерін сақтай отырып, университеттік оқыту жүйесіне цифрлық құралдарды біріктіру қажеттілігін атап өтті. Профессор Э. Ф. Шафранская (Патрис Лумумба атындағы Ресей халықтар достығы университеті, Мәскеу) "XIX ғасырдағы прозадағы және қазіргі әдебиеттегі түркі сөздері" баяндамасын ұсынды, онда орыс тіліндегі түркі сөздерінің динамикасы, олардың мәдени және семантикалық эволюциясы, сондай-ақ әлемнің көркем бейнесін қалыптастырудағы түркі тілдерінің рөлі талданды. Филология ғылымдарының кандидаты Д. Б. Аманжолова (Astana IT University, Астана қ.) "Turco-slavika: идеядан виртуалды мұражай құруға дейін" тақырыбында сөйлеген сөзінде мәдени мұраны цифрлық бейнелеу мүмкіндіктерін қарастырып, ортақ түркі-славян құндылықтарын сақтау мен насихаттаудың инновациялық нысаны ретінде виртуалды мұражай құру перспективаларын белгіледі.

Пленарлық баяндамалардан кейінгі пікірталас қазіргі гуманитарлық ғылымның негізгі тенденцияларын анықтады: классикалық филологиялық модельдерден пәнаралық тәсілдерге көшу, зерттеу және білім беру тәжірибесінде цифрлық технологияларды белсенді қолдану, мәдени дипломатияның ғылыми және әлеуметтік өзара әрекеттесу құралы ретіндегі рөлінің артуы. "Turco-Slavika: тарих, әдістеме, лингводидактика " атты V Еуразиялық мәдени дипломатия мектебі академиялық пікірталастың жоғары деңгейін көрсетті және жаһандық өзгерістер дәуірінде гуманитарлық білімнің жаңа әдіснамалық бағдарларын түсіну алаңына айналды.

Мусабекова Ұ.Е., филол.ғ.д., доцент м.а.,

Шетелдіктердің тілдік және жалпы білім беру дайындығы кафедрасы

 ЖОО дейінгі білім беру факультеті,

 Әл-Фараби ат. ҚазҰУ.