Журналистердің қауіпсіздігі жөніндегі мәселерді зерттеу

Журналистика бейресми иерархияда " төртінші биліктің"орнын алады, бірақ сонымен бірге ең қауіпті мамандықтардың қатарында. "Қазақстан: журналистердің қауіпсіздігін арттыру" коммуникацияны дамыту халықаралық бағдарламасының (КДХБ) бекітілген жобасы аясында "Әділ сөз"сөз бостандығын қорғау халықаралық қорымен бірлесе отырып журналистер қауіпсіздігінің көрсеткіштері бойынша кіріспе онлайн-кездесу журналистік қызметтің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге кепілдік беру және қолдау мәселесінің өзектілігіне арналды. ЮНЕСКО-ның Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстандағы өкілі, Алматыдағы ЮНЕСКО бюросының директоры Криста Пикат БҰҰ жыл сайын қараша айының басында журналистерге қарсы қылмыстары үшін жазасыздықты тоқтату күнін атап өту туралы шешім қабылдағанын атап өтті. БҰҰ мен ЮНЕСКО-ның журналистер қауіпсіздігін қолдауы-сөз бостандығының іргетасы. ЮНЕСКО-ның Коммуникация және ақпарат жөніндегі ұлттық маманы Сергей Карпов ЮНЕСКО Бас директорының журналистердің қауіпсіздігі туралы баяндамасының негізгі тұстарын таныстырды.

​ Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі Ақпарат комитетінің төрағасы Ләззат Сүйіндік Қазақстанда журналистердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған заңнама мен құралдарға шолу жасады. Халықаралық ​"Әділ сөз" Сөз Бостандығын Қорғау Қорының Президенті Тамара Қалеева ұзақ уақыт бойы барлық мақсатты топтарды қамтитын зерттеу жүргізудің маңыздылығын алға тартты. Журналистердің қауіпсіздік көрсеткіштерін ұлттық бағалау процесі- ұлттық есепті әзірлеумен және іс-қимыл кешенін ұйымдастырумен аяқталады.

​Қазақстан Журналистер одағының төрағасы Сейтқазы Матаев, БҰҰ-ның Қазақстандағы қоғамдық ақпарат департаментінің өкілі Властимил Самек, Қазақстан Интернет ассоциациясының президенті Шавкат Сабиров, БҰҰ-ның Орталық Азия үшін адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы Комиссары Басқармасының ұлттық бағдарламалар үйлестірушісі Лейла Дүйсекова және басқа да спикерлер, өкілдер, журналистер мен блогерлердің қауіпсіздігіне қатысты жағдайды қарастырудың түрлі аспектілерін талқылады.

​ Пікірталасқа әл-Фараби атындағы ҚазҰУ журналистика факультетінің атынан меңгерушінің ғылыми-инновациялық жұмыс жөніндегі орынбасары доцент, филология ғылымдарының кандидаты Д.Т. Губашева, доцент, филология ғылымдарының кандидаты Е. И. Дудинова және доцент, филология ғылымдарының кандидаты А. В. Рожков қатысты. Александр Викторович осындай үлкен және жан-жақты зерттеудің маңыздылығын атап өтті. Себебі тұрақты сәттіліктің арқасында журналистер кейде өз қызметінде қауіптер мен кедергілерді қабылдай бастайды. Журналист кейде қолданыстағы заңнамалық нормаларға қарамастан, өзін-өзі цензуралау механизмін іске қосады. Коронавирустық індет сонымен қатар БАҚ қызметкерлерінің (олардың ішінде операторлар, фотожурналистер) кәсіби қарыздарын өтеу үшін алдыңғы қатарда екенін көрсетті. Сондықтан, ұлттық есепті қалыптастыратын зерттеу нәтижелері жаңа кадрларды нақты жағдайға дайындау кезінде қолдануға және оны медиа-сала қызметкерлері мен азаматтық журналистерді қолдау бойынша қоғамдық пікір мен тәжірибені қалыптастыру арқылы жақсартуға мүмкіндік береді. Сондай ақ, кездесуде сөз алған Әсел Қаратаева қуанышты жаңалықпен бөлісті, ЕҚЫҰ – ның еліміздегі Бағдарламалар офисінің өкілі - медиа қызметкерлері рұқсат етілген митингілерді жариялау кезінде немесе іссапарлар кезінде ыстық нүктелерге пайдалана алатын журналистерге арналған арнайы киім-кешекті (кеудеше мен таңғыш) қаржыландырады. Онлайн-кездесудің шарықтау шегі виртуалды дауыс беру түрінде болашақ сауалнаманы өткізуді модельдеу болды. Журналистерді оқытатын жоғары оқу орындарының өкілдері "Қазақстан: журналистердің қауіпсіздігін арттыру" жобасының алынған нәтижелерін білім беру процесінде қолдана алатынына сенім білдірді, өйткені "Әділ сөз" қорының көптеген басылымдары, оқу құралы - дипломдар мен диссертацияларда және ғылыми пікірталастарда бұрыннан қолданылып келеді.