Академиялық ұтқырлық – үлкен мүмкіндік
«Метеорология» білім беру бағдарламасының 4-курс студенті Сәнімгүл Назарбекова таяуда академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша Жапонияның Цукуба университетінде білімін шыңдап қайтты. Осыған орай, біз Сәнімгүлмен аз-кем әңгімелескен едік.
– Сәнімгүл, Жапониядағы Цукуба университетінде академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша білім алмасып келдіңіз. Қандай ой түйдіңіз?
– ҚазҰУ мен Цукуба университеті арасындағы ынтымақтастық енді бастау алып жатыр. Негізгі ақпаратты университеттің әлеуметтік желідегі парақшаларынан көрген едім. Алайда ол кезде аса мән бермедім. Кейін кафедра меңгерушісі Жапония мемлекетінің Цукуба университетінде оқып келуге мүмкіндік бар екенін жеке кездескенде айтты. Мен уақыт оздырмай, келесі күні құжаттарымды дайындап, жауапты тұлғаларға табыстадым. Осындай шұғыл сәттерде дайын түйіндеме, мотивациялық және ұсыныс хат, ең бастысы, ағылшын тілін қажетті деңгейде меңгергеніңізді растайтын сертификат сияқты құжаттардың дайын болуы өте маңызды.
– Білім алмасуға неге Жапония мемлекетін, Цукуба университетін таңдадыңыз?
– Алғашында екі университет арасындағы ынтымақтастықтан хабарсыз болдым. Ал Жапония елін оған дейін білім алу үшін қарастырып көрмеген едім. Күншығыc елі жоғары білім беру жүйесімен танымал екенінен құлағдармын. Сондықтан бағалы тәжірибе алатыныма күмәнім болған жоқ және барлығы ойымдағыдай өтті.
– Жапониядағы білім беру жүйесінде қандай өзгерістер байқадыңыз?
– Жапонияда сабақ ұзағырақ жүреді: Қазақстанда бір сабақ 50 минут болса, оларда бір сабақ 75 минутқа созылады. Сонымен қатар жаңа оқу жылы қыркүйектен емес, сәуірден басталады.
Студенттер оқитын бағдарламаларын мамандықтарына байланысты өздері таңдайтындықтан, бір топта негізгі білімі, тәжірибесі әртүрлі курстағы студенттер жиналады. Профессорлардың әрбір студентке және оның зерттеу аймағына байланысты түсіндіру жолы, тәсілдері ерекшеленеді.
Негізгі байқаған ерекшелігім – жапондықтар тек теория жүзінде емес, практика жүзінде де ақпаратты толықтай меңгеруге назар аударады. Белгілі бір тақырыпты түсіндірген жағдайда болсын, әр сабақтан кейін берілетін тапсырмалар арқылы болсын, студент алған білімін күнделікті өмірде қолдана алуына және сыни тұрғыда ойлау қабілетін дамытуға күш салады. Сонымен қатар университет тек студенттердің ғана сапалы білім алуын қамтамасыз етпей, профессорлардың да үнемі дамып отыруына жағдай жасап отырады.
– Метеорология саласы Жапонияда қалай дамыған?
– Мемлекет аралда орналасқандықтан, онда әр кезеңге сәйкес, түрлі табиғи апаттар болып тұрады. Мысалы, маусым-қазанда тайфун жиі болады. Олар жел жылдамдығы 55 м/с дейін болатын дауылды алып келуі ықтимал және тайфун кезінде бір тәулікте 150-200 мм жауын-шашын мөлшері түсуі мүмкін (бұл Қазақстанның оңтүстік, оңтүстік-батыс аймақтарында түсетін жылдық жауын-шашын мөлшері). Сондықтан да жергілікті ғалымдар мен институттар атмосфералық құбылыстарды белсенді түрде зерттеп, ескерту жүйелерін дамытуда. Табиғи апат қаупі болған жағдайда әрбір тұрғынның ұялы телефонына міндетті түрде қатты дыбыста хабарлама жеткізіледі. Оған қоса, Жапония метеорология агенттігінің ресми сайты да белсенді түрде жұмыс істеп, белгілі бір өзгерістер жайлы хабарлап тұрады.
Жапония әлемдік метеорологиялық ұйымда және бірлескен зерттеулерде маңызды рөл атқарады. Оқу барысында Цукуба аймақтық метеорологиялық аспаптар орталығын көру бұйырды. Бұл мекеме 1944 жылдан бері метеорологиялық бақылау пункттеріндегі аспаптарды халықаралық стандартқа (СИ бірлігі) сәйкес калибрлейді. Оған қоса, бұл орталық сарапшыларды калибрлеуге, техникалық тұрғыда оқытуға және метеорологиялық аспаптарға техникалық қызмет көрсетуге арналған халықаралық оқу семинарларын өткізеді. Осылайша бұл шағын орталық Дүниежүзілік метеорологиялық ұйымының ІІ аймақтық қауымдастығына метеорологиялық аспаптарды калибрлеуге және метеорологиялық бақылаулардың дәлдігін сақтауға және жақсартуға айтарлықтай үлес қосады. Қазіргі уақытта орталық RIC Tsukuba Package бағдарламасын іске асырып, Бангладеш, Мозамбик, Шри-Ланка сияқты елдерде арнайы оқытулар жүргізіп жатыр.
– Қандай кемшін тұстарын байқадыңыз?
– Кез келген мемлекет сияқты Жапонияның да өзіндік кемшіліктері бар. Мысалы, қарқынды оқу жүктемесіне байланысты студенттер стресс пен қысымға бейім. Сондықтан да ондай қоғамда жеке тұлғалық тоқырауға жол жоқ. Оған қоса, мен үшін алғашында қиын болғаны – ағылшын тілінің кең таралмағаны. Жапон халқының көпшілігі егде жастағы адамдар, сондықтан да олар ағылшын тілін көп қажетсінбейді. Қазіргі уақытта жастар шетел мәдениетімен көбірек араласып, шет тілдерін үйренуде. Алайда ірі қалалардан өзге аймаққа барғанда жапон тілін білмесең, өте қиын. Бір жағынан, бұл тұсты артықшылық ретінде де қарастыруға болады деп санаймын, себебі жапондықтар өздерінің ана тілдерін өте құрметтейді және мәртебесін биік ұстайды.
– Әңгімеңізге рақмет.
Аида МҰҢАЙТПАСОВА,
Метеорология және гидрология кафедрасының 4-курс эдвайзері
