Тұрақты дамудың 5-мақсаты: Гендерлік теңдік

17 қараша, 2023

ТДМ-нің гендерлік теңдік туралы міндеттерін шешу шеңберінде медицина және денсаулық сақтау факультетінің оз студенттері дөңгелек үстелде әртүрлі елдердегі гендерлік теңдік мәселелерін талқылап, Қазақстан Республикасындағы әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктеріне талдау жүргізді, талқылау жанды әрі қызықты болып шықты. Әлеуметтік мәселелер мен гендерлік теңдік тақырыбы студенттерді қатты қызықтырады, әр студенттің проблемаға деген көзқарасы, оны шешу жолдары бар және олар өз ойларымен белсенді бөлісті.

2 курс студенті Айтбек Назерке гендерлік теңсіздіктің жай-күйі және планета әйелдерінің жағдайы туралы баяндама жасады.

"Әйелдер мен қыздар планета халқының жартысын құрайды. Демек, олар тұрақты дамуға қол жеткізу үшін адам әлеуетінің жартысы. Алайда, қазіргі уақытта барлық жерде гендерлік теңсіздік сақталуда, бұл әлеуметтік және экономикалық прогрестің тоқырауына әкеледі. Гендерлік теңсіздік тіпті ең экономикалық дамыған елдерге де таныс,бірақ бұл мәселе дамушы елдерде өте өткір. 2014 жылғы мәліметтерге сәйкес, 143 ел өз конституцияларында ерлер мен әйелдердің теңдігіне кепілдік берді, алайда тағы 52 ел бұл қадамды жүзеге асыруы керек. Қазіргі тенденцияларды сақтай отырып, гендерлік теңдікке қол жеткізу үшін 170 жыл қажет болады. Дүние жүзінде 750 миллионға жуық әйелдер мен қыздар 18 жасқа толғанға дейін үйленді. 200 миллионға жуық әйелдер мен қыздар әйелдердің жыныс мүшелерін кесіп тастады".

Әйелдердің жыныс мүшелерін кесу тәжірибесі кең таралған 30 елде 2017 жылы 15 пен 19 жас аралығындағы 3 қыздың 1 — ден астамы осы операцияларға ұшырады, ал 2000 жылы әрбір екінші қыз дерлік.

18 елде күйеуі әйеліне ресми түрде жұмыс істеуге тыйым сала алады, 39 елде ұлдар мен қыздардың мұрагерлік құқығы әртүрлі, 49 елде тұрмыстық зорлық-зомбылыққа тыйым салатын заңдар жоқ.

Бес әйелдің бірі, оның ішінде 15 пен 49 жас аралығындағы әйелдердің 19 пайызы 12 айлық кезеңде жақын серіктесінің физикалық және/немесе жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшырағанын айтты.

Әйелдердің елдердің саяси өміріне белсенді қатысуына қарамастан, бүгінде әйелдердің үлесі мемлекеттік парламенттердегі орындардың 23,7 пайызын құрайды, бұл әлі гендерлік Паритет қағидатына сәйкес келмейді.

Студенттердің көпшілігі біздің қоғамда гендерлік саясат мәселелері ойдағыдай шешіліп жатыр және біздің еліміз гендерлік теңдік мәселелері мен қыздар мен әйелдердің құқықтарын қорғау ҚР Заңдарымен қорғалған елдер тізіміне кіреді деген қорытындыға келді.