"Кедейліктің құрылымдық факторлары және Қазақстанда әл-ауқатқа қол жеткізу жөніндегі шаралар" тақырыбында ғылыми-практикалық семинар

2024 жылғы 5 наурызда Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасында Гонконг политехникалық университетімен бірлесіп "тұрақты дамудың 17 мақсаты" жобасы шеңберінде "Кедейліктің құрылымдық факторлары және Қазақстанда әл-ауқатқа қол жеткізу жөніндегі шаралар"тақырыбында ғылыми-практикалық семинар өткізілді. Бұл семинар ҚазҰУ Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасының меңгерушісі тарапынан жиналған барлық қонақтарды құттықтау мен таныстырудан басталды. Әл-Фараби, әлеуметтану ғылымдарының докторы, профессор Әбдірайымова Гүлмира Серікқызы. Аталған семинарда сөз сөйлеген бірінші спикер "Родник "әйелдер мен балаларға арналған әлеуметтік-психологиялық оңалту және бейімдеу орталығы" қоғамдық қорының директоры болып табылатын Балабаева Нина Николаевна болды. Ол "COVID-19 жағдайында осал мигранттарға көмек көрсету" тақырыбында сөз сөйледі, онда жиналған қонақтарды COVID-19 пандемиясы кезінде кездескен проблемамен таныстырды, атап айтқанда, өз отанына орала алмаған мигранттар ел жабылған кезде қиын жағдайға тап болды карантинге және көптеген мигранттар жұмысынан айырылды, сәйкесінше өмір сүру құралдарынсыз қалды, сонымен қатар ата-аналардың ЖСН және елде тұруға рұқсаты болмауының салдарынан білім алуда қиындықтар болды, осы проблемамен бірге медициналық қызметтерді алу мәселесі де туындады және табысының жоғалуымен бірге олар COVID-19-дан қорғаныс құралдарын сатып ала алмады. "Родник" ҚҚ "UNICEF" - пен және басқа ұйымдармен бірлесіп осындай қиын жағдайға тап болған адамдарға көмек көрсетті. "Родник" ҚҚ сонымен қатар 2020-2022 жылдар аралығында адам саудасына қарсы күрес бойынша бірнеше жобаларды жүзеге асырды. Келесі спикер мүгедек балалардың ата-аналары қауымдастығының "АРДИ" ұйымының өкілі, әдіскер Абдуллаева Гүлмира Сейтбатталқызы болды, ол "даму ерекшеліктері бар балалары бар отбасылар неге қауіпті аймақта?"онда мүгедек балалары бар отбасылар кездесетін проблемалар сипатталған. Бұл негізінен қаржылық, еңбек факторлары болды, баланың мүгедектігі туралы білген әкелер көбінесе өз отбасыларын тастап кетеді, ерекше балалары бар көптеген отбасыларда баспананың болмауы факторы, кейіннен осы факторларға байланысты баланы емдеудің орнына ата-аналардың назары материалдық мәселелерді шешуге ауысады. Спикер мемлекет тарапынан осындай отбасыларды және қайырымдылық қорларын қолдаудың маңыздылығын атап өтті. Бұдан әрі спикер "қоғамдық пікірді зерттеу орталығының" жоба менеджері Бақытжанова Айнұр Айбынқызы болды, ол "Денсаулық және тыныштық: көркем әл-аукат сенгейдегі әйелдің репродуктивті денсаулығы"тақырыбын таныстырды. Осы мәселе бойынша Қазақстан 2022 жылы орнықты даму мақсаттары (ТДМ) бойынша №1 міндетке, атап айтқанда "кедейлікпен күрес"бойынша қол жеткізбегені талқыланды. Қазақстанда кедей адамдардың статистикасы бойынша 5,2%, ал егер халықтың үлесі бойынша олар көп болмаса, алайда абсолютті сандарда олар көп болды, атап айтқанда 2021 жылы 992,1 мың адамнан 2022 жылы 1,031 мың адамға дейін. Өкінішке орай, бұл адамдар тобына табысы айына 200 мың теңгеден аспайтын үй шаруашылықтары мен ауыл тұрғындары кіреді және бұл факт әйелдердің ұрпақты болу жүйесіне тікелей әсер етеді. Семинардың келесі спикері "Ай Қараауыл" Заң департаментінің директоры Әлиева Назым Өзбекқызы болды, ол "әйелдерді басшылық лауазымдарға ілгерілету: алалаушылықтың әйелдердің әл-ауқатына әсері"тақырыбын таныстырды. Спикер ауқымды зерттеуді таныстырды, онда Қазақстандағы гендерлік теңсіздік мәселелері корпоративтік ортада, атап айтқанда басшылық лауазымдар арасында айтылды. Осы зерттеудің қорытындысы бойынша Қазақстанда, атап айтқанда корпоративтік ортада, әлемдік практика басшылық лауазымдардағы әйелдердің неғұрлым тәуелсіз директорлар кеңесіне, сондай-ақ компанияларды тиімдірек басқаруға ықпал ете алатынын айтқанына қарамастан, басшылық лауазымдардағы әйелдердің тиімсіздігі туралы стереотиптер әлі де бекітілгені белгілі болды. Келесі кезекте Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасының 3 курс докторанты Аян Алмуханова "Қазіргі Қазақстандағы халықтың өмір сүру деңгейі және жастардың әл-ауқаты"тақырыбында сөз сөйледі. Спикер Қазіргі Қазақстандағы жастардың жағдайы қаншалықты жақсарғаны туралы егжей-тегжейлі статистиканы ұсынды, атап айтқанда, жоғары білімі бар адамдар жастарда (20-35 жас) аға буынға (36-64 жас) қарағанда 20% - ға көп екендігі анықталды. Жастардың жартысынан көбі өздерінің материалдық жағдайы ата-аналарының байлығымен салыстырғанда жақсарғанын, сондай-ақ сауалнамаға қатысқан жастардың жартысы жаңа пәтерлерде тұратындығын, алайда жартысы жалдамалы тұрғын үйде тұратындығын атап өтті, бұл жастар арасындағы жылжымайтын мүліктің жоғары бағасы мен қаржылық қолайсыздықты көрсетеді. Жастардың үштен бірінен астамы қаржылық қиындықтарға тап болғанын атап өтіп, табыстың халық арасында біркелкі бөлінбейтіндігін көрсетеді. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасының 2 курс докторанты, келесі спикер Саймасаева Аружан Айдарханқызы World Values Survey деректері негізінде жасалған "діндарлық деңгейінің өмірге қанағаттануға әсерін салыстырмалы талдау" тақырыбында сөз сөйледі. Жалпы алғанда, спикер діндарлық деңгейі өмірдің оң жағынан екі жақты болуына тікелей әсер етеді деген қорытындыға келді. Бұдан әрі спикер әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Әлеуметтану және әлеуметтік жұмыс кафедрасының PhD оқытушысы Ақмади Мөлдір Арманқызы болды, ол "әл-ауқат индикаторларын Өлшеу және талдау: заманауи тәсілдер мен әдіснамалар" тақырыбын таныстырды, онда әл-ауқат индикаторларын бағалаудың жаңа тәсілдері мен жаңа әдіснамасы және респонденттердің әл-ауқатын кейінгі зерттеулерде жаңа тәсілдерді қолдану перспективалары қарастырылды.