«Интеграцияның халықаралық тәжірибесі және оны Орталық Азия үшін пайдалану мүмкіндіктері» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы

Алматы, 9 сәуір 2024 жыл

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті жанындағы Қауіпсіздік және ынтымақтастық мәселелері институты бүгін, 2024 жылдың 9 сәуір күні «Интеграцияның халықаралық тәжірибесі және оны Орталық Азия үшін пайдалану мүмкіндіктері» атты Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция ұйымдастырып, сәтті өткізді.

Конференцияның пленарлық отырысы қызықты әрі маңызды оқиға болды, онда ҚазҰУ әкімшілігінің жоғары лауазымды өкілдері, оның ішінде Қауіпсіздік және ынтымақтастық мәселелері институтының директоры Куралай Иртысовна Байзакова, сондай – ақ Елші, Үндістан-Орталық Азия Қорының Президенті Ашок Кумар Шарма, Қытай Халық Республикасының Алматыдағы Бас консулы Цзян Вэй және Тәжікстан Республикасының Алматы қаласындағы Бас консулы Бобохонзода Равшан Арабшах сөз сөйледі.

Пленарлық отырыстан кейін конференция екі секция аясында жалғасты. Профессор Кукеева Фатима Тураровнаның модераторлығымен көрнекті мамандардың қызықты баяндамалары ұсынылды. Қазақстан-Неміс университетінің Халықаралық және өңірлік ынтымақтастық зерттеу институтының директоры Б.К. Султанов Орталық Азиядағы ынтымақтастық перспективалары туралы баяндама жасады. Нормандия Гавр университетінің LEXFEIM ғылыми орталығының директоры Пьер Шабаль «Басқа халықаралық тәжірибеден «үйрену» деген нені білдіреді?» атты баяндама жасады. Сондай-ақ секцияға Ереван мемлекеттік университетінің Халықаралық қатынастар және дипломатия кафедрасының меңгерушісі Ж. С. Манукян, Тәжік мемлекеттік университетінің Халықаралық қатынастар кафедрасының меңгерушісі А.Н. Шарипов, Шэньси педагогикалық университеті жанындағы Ауғанстанды зерттеу орталығының директоры Ли Синьвэй, Орталық Азиядағы Америка университетінің қауымдастырылған профессоры Ж. Нишарапова, Әлемдік экономика және дипломатия университетінің Халықаралық қатынастар кафедрасының доценті Г. Муминова қатысты. Орталық Азия бойынша өңірлік менеджер және Peace Nexus үкіметтік емес ұйымның директоры Эсенгул Чинараның «Орталық Азиядағы көлік байланысының геосаяси аспектілері» және Шанхай халықаралық зерттеулер академиясының жанындағы Ресей мен Орталық Азияны зерттеу орталығының директоры Цян Сяоюнның «Қазақстан мен Қытай арасындағы ынтымақтастықтың жаңа жолдары» атты баяндамалары шынайы қызығушылық тудырды. Секция жұмысына тарихшы, саясаттанушы және шығыстанушы Султан Акимбеков белсенді қатысты.

Профессор Байзакова Куралай Иртысовнаның модераторлығымен экономика, логистика және су-энергетикалық ынтымақтастық мәселелеріне маманданған зерттеушілердің баяндамалары ұсынылды.  Шақырылған сарапшылардан көрнекті баяндамалары айтылды. Бірінші кезекте бұл Әлемдік экономика және халықаралық қатынастар институтының директоры А.А. Аруповтың «Орталық Азия елдерінің экономикалық өзара іс-қимыл стратегиясы» атты баяндамасы, онда өңірдегі экономикалық өзара іс-қимыл стратегиясының негізгі аспектілері ұсынылды.

«ЕО-ның Орталық Азияға арналған ынтымақтастық бағдарламалары: жаңа сын-қатерлер мен оларға жауап беретін іс-шаралар» атты баяндамасы Страдыня атындағы Рига университетінің профессорының Муравска Т. мен Андерсон Л. докторанттың дайындауымен жасалынды. Зерттеушілер ЕО-ның аймаққа арналған ынтымақтастық бағдарламаларын терең талдап, жаңа қиындықтар мен жауап беру стратегияларын талқылады. Астана Халықаралық университетінің профессоры С.Б. Кожированың "ҚХР-ның Оңтүстік-Шығыс Азияға интеграциясының экономикалық факторлары" атты баяндамасы Қытайдың Оңтүстік-Шығыс Азияға интеграциялануына ықпал ететін экономикалық факторларды зерттеуге арналды. ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ халықаралық қауіпсіздік бөлімінің басшысы Д.А. Абен су-энергетика саласындағы өңірлік ынтымақтастықтың маңыздылығына арналған «Су-энергетика саласындағы өңірлік ынтымақтастық» атты баяндамасын ұсынды. Дж. Неру атындағы университеттің Ресей және Орталық Азия зерттеу орталығының өкілі, қауымдастырылған профессор Прамод Кумар «Орталық Азия аймағының геосаясаты және энергетикасы: Үндістан үшін басымдықтар» атты баяндамасында Үндістан үшін энергетика саласындағы геосаяси аспектілер мен басымдықтарды талдады.

Тұран университетінің зерттеуші-профессоры М.М. Абайдуллаеваның «Орталық Азия елдерінің Ресей Федерациясымен экономикалық ынтымақтастығын тереңдету перспективалары» атты баяндамасы интеграция перспективаларын талдау тұрғысынан да қызықты болды.

Конференция баяндамалары экономикалық ынтымақтастықты, геосаяси аспектілерді, интеграциялық процестерді және өңірлік зерттеулерді қоса алғанда, тақырыптардың кең ауқымын қозғады, ал баяндамалар Орталық Азия өңіріндегі ынтымақтастық стратегияларын тереңірек түсінуге және дамытуға ықпал ететін құнды зерттеулер болып табылады.