Еңбек нарығының заманауи талабы зор

Лейла КУДРЕЕВА,

химия ғылымының кандидаты, доцент, химия және химиялық технология факультетінің

оқу-әдістемелік және тәрбие ісі жөніндегі декан орынбасары:

1. Сіздіңше, ЖОО-ның «Үздік оқытушысы» қан­дай болуы керек? Қандай талаптарға (педаго­ги­калық, психологиялық және т.б) жауап беруге тиіс? 
2. Дәріс оқитын пәніңіз бойынша оқу бағдар­ла­масы көңіліңізден шыға ма? Сіздің ойыңызша, оны жетілдіру үшін не істеуге болады? 
3. Білікті маман даярлауда қандай кемшін тұстарымыз бар, атай аласыз ба? 
4. Қазіргі жастардың білім деңгейі қандай? 
5. «Қоғам сауатсызданып барады» деген көз­қа­распен келісесіз бе?

1. Үздік ұстаз ұқыпты, ақыл-парасатты, әділ, аса қанағатшыл, жоғары мә­де­ниетті, сыпайы да әдепті, қажырлы, нәпсісін тыйып ұстайтын адал, үнемі өзін дамытумен шұғылданатын, өнегелі тәрбиеші болуы тиіс.  Сонымен қатар үздік оқытушы бар ой мен қи­мыл-әрекетіне ақыл-пара­сат­пен қарап, тынымсыз ең­бек ететін кәсіби маман бол­ғаны абзал. Озат оқы­тушы білім алушылардың қажеттіліктеріне мұқият болып, олардың пәнге де­ген қызығушылығын оя­тып, сыни тұрғыдан ой­лауын жетілдіріп, өзін-өзі дамытуға ынталандыруы керек.

Қазіргі жағдайда еліміз­дің үздік оқытушылар қа­та­рында болу үшін ғылыми жұмыстармен белсенді ай­налысу жеткілікті сияқ­ты. Себебі бір оқу құралын шығармаған, автор ретінде бір оқу-әдістемелік нұсқау­лық жазбаған, сабақ беру­де педагогикалық шебер­лі­гін көрсетіп, видеожазба түсірмеген ұстаздар ЖОО-ның «Үздік оқытушысы» сайысынан орын алуда, сон­дықтан сайыста осы та­лаптарды ерекше на­зар­ға алу керек деп есеп­тей­мін. Ал тек ғылыми жұ­мыс­тармен белсенділігі басым ұстаздарға «Үздік ғылыми қызметкер» сайысына қа­тыс­қан дұрыс болар деп ой­лаймын. 

2. Мен өзім оқитын пән­дерім бойынша оқу бағ­дар­ламасына жалпы қа­на­ғат­танамын. Дегенмен ең­бек нарығының за­ма­науи талаптарына сай оны жаңартып отыру керек. Қа­зақстанның барлық жо­ғары оқу орындары бір бі­лім беру бағдар­ламасында міндетті оқылатын пәндер атауы мен кредиттері сәй­кес келуі керек деп ой­лаймын. Өйткені бір ЖОО-дан басқа ЖОО-ға ауыс­қанда (немесе ака­де­миялық ұтқыр­лық­пен кел­генде) пәндер ара­сын­да үлкен кредит айыр­ма­­шы­лығы болады да, ауысуға мүм­кін болмайтын жағ­дай­лар жиі кездеседі. Со­ны­мен қатар міндетті оқы­латын пәндер атауы мен кредиттері дамыған ел­дер­дің білім беру бағ­дар­ламасымен сәйкес келіп жатса, үздік шетелдік ЖОО-мен академиялық ұт­қырлықты және қос­дип­ломдық бағдарламаларды жүзеге асыруға болар еді.  

3. Білікті мамандар да­яр­­лауда кемшіліктер жоқ емес, бар: мысалы, оқу-бі­лім беру қызметіне ар­налған заманауи оқу ба­за­ларының мате­риалдарын жетілдірген жөн; сол сияқ­ты зертханалық сабақ­тар­ды қажетті құрылғылармен қам­тамасыз ету керек; оқы­тушы-профессорлар құ­рамының  біліктілігін үз­дік­сіз арттыру, тіпті бол­маса қашықтан оқыту ны­сан­дарын енгізу арқылы жү­зеге асыру қажет; оқы­тушы-профессорлар құра­мы­ның үздіксіз дамуына мотивация беру үшін са­ра­ланған айлық болғаны дұ­рыс деп ойлаймын.

4. Үздік оқытушыны ба­ға­лағанда іске қатысы жоқ әңгімесіне емес, оқытып, болашаққа даярлаған сту­денттерінің білім деңгейіне қарай бағалауға бет бұр­ға­нымыз абзал. Сондықтан оқытып-тәрбиелеген жас­та­рымыздың білім деңгейі көңілімізден шықпаса, он­да оларға дұрыс білім бер­меген біз, ұстаздар, өзі­мізді кінәлауға тиіспіз. Се­бебі біз ең алдымен жас­тардың білім деңгейіне жауапкершілікпен қарай­тын өнегелі ұстаз, тәр­бие­ші болуымыз керек.

5. «Қоғам сауатсыз­да­нып барады» деген пікір болса, оған келіспеймін. «Атымды адам қойған соң, қайтіп надан бо­ла­йын» деп Абай атамыз айт­қандай, ақпаратқа оңай қол жет­кізуге бо­ла­тын қазіргі за­манда көп­ші­лік ақпаратты сыни тұр­ғы­дан ойлау, тал­дау және таңдап қабылдау дағ­ды­ларын дамыту үс­тін­де деген ойдамын. Тек жү­регімді ауыртатын бір мә­селе – өте сауатты, білімді жастарымыздың шетелге жұмысқа кетуі. Демек, біз, ұстаздар, олардың бо­йына патриоттық сезімді ұяла­тып, отансүйгіштікке тәр­бие­леуге тиіспіз. Осы мә­се­ле бұл күндері өте ма­ңызды болып отыр.

Гүлзат НҰРМОЛДАҚЫЗЫ