Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі: онкологиялық қызметті жаңғырту туралы

2024 жылғы 15 мамыр ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің алқа мәжілісі өтіп, онкологиялық қызметтің тиімділігі мен жұмысын жаңғырту қажеттілігі туралы мәселе талқыланды. Отырыста атап өтілгендей, онкологиялық көмекке жұмсалатын шығындардың айтарлықтай өсуіне қарамастан, қызметтің тиімділігі жеткіліксіз болып қалуда, атап айтқанда, министр атап өткендей, «пациенттердің назарын аударуға қол жеткізілмеді». Осылайша, науқастардың 70% -дан астамы аурудың кеш кезеңдерінде анықталады, бұл алдын алу мен ерте диагностикаға жеткіліксіз көңіл бөлуді көрсетеді. Бастапқы деңгейде қатерлі ісікке күдікті науқастарға арналған «жасыл дәліз» жүйесі толық жұмыс істемейді. Атап өткендей, қатерлі ісікке күдігі бар 80 мыңға жуық адам тиісті назардан тыс қалды, бұл алдын ала тексеру мерзімінің бұзылғанын көрсетеді. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2023 жылы арнайы емделуге жататын науқастардың 55%-ы ғана оны аяқтаған.

Осыған орай жиын барысында қызметтің тиімділігін арттыру шаралары да айтылды. Осылайша, қазіргі уақытта онкологиялық ауруларды және басқа да ауруларды диагностикалаудың басым әдістерінің бірі компьютерлік томографиямен (КТ) біріктірілген позитронды-эмиссиялық томография (ПЭТ) екенін ескере отырып, ПЭТ зерттеулерінің қолжетімділігін кеңейту үшін қосымша ядролық медицина орталығын ашу жоспарлануда. Еліміздің батысында, ал бүгінде Қазақстанда Астана, Алматы, Семей және Шымкент қалаларында 10 ПЭТ/КТ аппараты бар 7 орталық жұмыс істейді.

Сонымен қатар, алдағы жылдары радиофармацевтикалық препараттар (РЗ) өндірісін кеңейту жоспарлануда. 2008 жылдан бері елімізде тек бір ғана әмбебап радиофармацевтикалық дәрі – фтордеоксиглюкоза шығарылды. Радиофармацевтикалық препараттардың тағы алты түрін шығаруды жолға қою жоспарлануда, бұл тек онкопатологияны ғана емес, жүрек және неврологиялық ауруларды диагностикалау және емдеу мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтеді.

Радионуклидті терапияның қолжетімділігіне ерекше назар аударылатын болады. Қазір Семей қаласындағы Ядролық медицина және онкология орталығында қалқанша без ауруларына ғана жүргізіледі. Алдағы уақытта Астанада Ұлттық ғылыми онкологиялық орталық базасында радионуклидтік терапия бойынша қосымша төсек ашу жоспарлануда.

Сондай-ақ ПЭТ зерттеулері мен радиойодтық терапияның басымдылығын ашық бөлуді қамтамасыз ету үшін бірыңғай үйлестіру орталығын құру жоспарлануда, бұл барлық азаматтар үшін медициналық қызметтерді тиімдірек ұйымдастыруға және қолжетімділігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Осылайша, еліміздегі онкологиялық қызметті жаңғырту бойынша ұсынылып отырған нақты шаралар барлық азаматтарға медициналық көмектің тиімділігін, қолжетімділігін және сапасын арттыруға арналған.

Денсаулық сақтауды ұйымдастыру және саясы кафедрасының доцентінің қ.а., PhD, Балмуханова А.М.