Хромтау қаласының топырағын далалық зерттеу

BR21882122 "Жасыл өсу контекстінде Батыс Қазақстан өңірінің табиғи-шаруашылық және әлеуметтік-экономикалық жүйелерінің тұрақты дамуы: кешенді талдау, тұжырымдама, болжамдық бағалау және сценарийлер" Мега гранты шеңберінде: Батыс Қазақстан өңірінің топырағының улы химикаттармен ластануын бағалау  4 кіші бағдарламасы бойынша өнеркәсіптік қызмет нәтижесінде ластанған Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Атырау және Маңғыстау облыстарының аумақтарында таңдалған учаскелердің топырағын зерттеу бойынша далалық экспедиция басталды.

Бірінші пункт Хромтау қаласының маңындағы учаске болып таңдалды. Аумақты далалық зерттеу барысында топырақты зерттеу, аэрофототүсірілім және топографиялық-геодезиялық жұмыстар орындалды.

Топографиялық-геодезиялық жұмыстар санитарлық қорғау аймағынан қашықтықтан 100, 250, 500 және 1000 м топырақ профилінің координаттарын анықтауды қамтыды. Аэрофототүсірілім зерттелетін учаскенің ортофотоланын одан әрі алу үшін DJI Mavic 3 multispectral мультиспектрлі ұшқышсыз ұшу аппаратын қолдану арқылы жүргізілді.

Аймақтық қара каштан топырағының физика-химиялық қасиеттері мен морфологиялық ерекшеліктерін анықтау үшін Хромтау қаласының маңында орналасқан үлкен карьердің оңтүстік жағында тілік салынды. Жер бедері жазық, өсімдік жамылғысы типтік-қауырсынды шөптер. Топырақ профилінің генетикалық көкжиектері сипатталып, әр көкжиектен үлгілер алынды. Н.А. Качинский әдісімен АМ-7 бораксын қолдана отырып, генетикалық горизонттарды қосу тығыздығы анықталды. Ауыр металдарды анықтау үшін горизонттың бүйірлерінен 100, 250, 500, 1000 метр қашықтықта конверт әдісімен топырақ үлгілері алынды. Желдің басым бағыты бойынша (бойынша желдің розасы), Р-1-ден 5000 м қашықтықта үлгі алынды.