«Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету» тақырыбындағы халықаралық дөңгелек үстел.

2024 жылғы 25 қарашада «Гендерлік теңдікті қамтамасыз ету» SDG 5-ке арналған Халықаралық дөңгелек үстел өтті. Физика-техникалық факультетінің қазақ және орыс бөлімдерінің бірінші курс студенттері және осы іс-шараның қонағы – Венгрия университетінің ағылшын-қытай тілі оқытушысы стажер Ваш Вираг Сара.

Дөңгелек үстелдің мақсаты студенттерге гендерлік теңдіктің тұрақты дамумен тікелей байланысты екенін және барлығы үшін адам құқықтарын жүзеге асыру үшін маңызды екенін түсіндіру болды. Гендерлік теңдіктің жалпы мақсаты – әйелдер мен ерлер өмірдің барлық салаларында бірдей мүмкіндіктерге, құқықтарға және міндеттерге ие болатын қоғам.

Нығмет Раиса, «Материалтану және жаңа материалдар технологиясы» мамандығының бірінші курс студенті. «Гендерлік теңдік туралы мәлімдемелер» тақырыбында баяндама жасап, гендерлік стереотиптерді талқылады.

Екінші спикер Венгрия университетінен келген қонағымыз, ағылшын-қытай тілінің оқытушысы стажер Ваш Вираг Сара болды. Презентация тақырыбы: «Сән арқылы өзін-өзі көрсету бостандығы». Ахметжанов Арлан «Стиль және сән арқылы жастардың өзін-өзі көрсету бостандығы» тақырыбын ұсынды. Сән - өзін-өзі көрсетудің керемет күшті түрі. Ол жеке басын, сенімін және жеке стилін білдіру үшін қолданылуы мүмкін. Сәндегі индивидуалдылықты қабылдау арқылы адам өзін бірегей және сенімді сезіну үшін басқалардан ерекшелене алады.

Ержанова Дильназ «Гендерлік теңдік: бұл неге өзекті?» тақырыбында. Оның баяндамасында гендерлік теңдік әйелдер мен қыздарға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алады. Бұл экономикалық өркендеу үшін қажет. Әйелдер мен ерлерді тең деп бағалайтын қоғамдар қауіпсіз және сау. Гендерлік теңдік – адам құқығы.

Жұлдыз Алмақын «Қазіргі заманғы қазақстандық қоғамдағы гендерлік саясат» тақырыбында. Қазақстан гендерлік даму саласындағы табысты реформалардың арқасында 15 позицияға көтеріліп, 2022 жылғы Жаһандық гендерлік айырмашылық индексінің рейтингінде 146 елдің ішінде 65-ші орынға ие болды.

Жалпы, қазақ қоғамы үшін әйел қашанда абыройлы саналған. Оның үстіне еліміздегі халықтың жартысынан көбі әйелдер. Жасыратыны жоқ, бүгінде әйелдер еліміздің саяси өмірінде белсенділігі төмен болса да, денсаулық сақтау, білім беру жүйесін дамытуға, мемлекеттік қызметке, сондай-ақ бизнес саласына үлкен үлес қосып келеді.

Жанатұлы Жанкелді тақырыбына: «Гендерлік теңдік. Басқа елдердің тәжірибесі». Ол жер шарының әртүрлі аймақтарында гендерлік теңдік ең жоғары елдерді ұсынды. Скандинавиялық елдер – Исландия, Финляндия, Норвегия және Швеция – гендерлік тең еңбек саясатының, денсаулық сақтаудың қолжетімділігінің және үкіметтік және басшылық лауазымдардағы өкілдігінің арқасында тізімнің басында.

Мұхамадиев Аянали «Білім берудегі гендерлік теңдік: мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымның рөлі» тақырыбында баяндама жасады. Мемлекеттік ұйым немесе мемлекеттік  емес ұйымдар халықаралық дамуда, көмек көрсетуде және филантропияда үлкен рөл атқарады. мемлекеттік емес ұйымның көбінесе коммерциялық емес және жыл сайын миллиондаған немесе миллиардтаған долларға дейінгі бюджеттерді басқара алады. мемлекеттік емес ұйымның жеке қайырымдылық пен мүшелік жарналардан бастап мемлекеттік гранттарға дейін әртүрлі қаржыландыру көздеріне сүйенеді.

Бұл ұйымдар халықаралық форумдарда гендерлік теңдік пен әйелдер құқықтарын ілгерілетуде маңызды рөл атқарады. Олар жаһандық конференцияларға, форумдарға және конвенцияларға хабардарлықты арттыру, саясаттағы өзгерістерді жақтау және үкіметтер мен басқа да мүдделі тараптарды гендерлік теңдік жөніндегі міндеттемелері үшін жауап беру үшін қатысады.

Жақан Нұрсат «Әйелдердің саяси өкілдігі: теңдік жолындағы жетістіктер мен қиындықтар» тақырыбында баяндама жасады.

Гендерлік теңдік – адамның негізгі құқықтарының бірі, бұл ерлер мен әйелдердің өмірдің барлық саласында өзін-өзі дамыту үшін бірдей және тең мүмкіндіктері мен әлеуеті бар екенін білдіреді. Ұзақ уақыт бойы саясат ерлердің өрісі болды, ал әйелдер ғасырлар бойы саясаттан аулақ болды. Әйелдердің саяси көшбасшы болуы және саясатта жоғары лауазымдарды иеленуі туралы пікірталас әрқашан болды. Үкіметтер саяси сахнада тек ер адамдар басым болуы керек деп ойлады және ерлер қоғамында кездесетін көптеген қиындықтарға байланысты әйелдердің биліктегі өкілдігі өте нашар болды. Әйелдердің саяси қатысуына айтарлықтай әсер ететін негізгі аспектілерге мәдениет және гендерлік теңсіздік сияқты факторлар жатады. Мәдениет негізінен әйелдердің рөліне әсер етеді, өйткені олардың мәртебесі, рөлі және мінез-құлқы әйелдерді саяси аренадан шеттететін қоғаммен байланысты. Солай бола тұрса да, қазіргі таңда билік басындағы әйелдердің саны арта бастады.

Бірінші курс студенті Әбілаш Айтолқын «Қазақстандағы гендерлік саясат және әйелдер құқығы. Қазақстан білім беру және жұмысқа орналасу сияқты мемлекеттік мекемелерде гендерлік теңдіктің салыстырмалы түрде жоғары деңгейін көрсетеді.

Дөңгелек үстелдің соңында Kahoot интерактивті онлайн викторинасы өткізілді. Ойыншылар телефондарынан немесе компьютерлерінен kahoot.it сайтына кіріп, куиз өтті. Викторинада жеңіске жеткен студенттерге сыйлықтар берілді.

Дөңгелек үстелге қатысушылар белсенді түрде пікірлерімен бөлісті, сұрақтар қойды және гендерлік мәселелерге қатысты белгілі бір мәселелер бойынша өз көзқарастарын ұсынды.

Дөңгелек үстелді ұйымдастырушылар шетел тілдері кафедрасының оқытушылары: Гумарова Ш.Б., Исабаева Б.К., Утебекова А.С., Құдайбергенова Л.Е., Баймуратова Е.С., Саякова Б.М., Мырзахмет М.Ж. және Режеп А.С.