Конституцияның құқықтық мемлекетті қалыптастырудағы рөлі: сарапшылық пікір

Биыл Қазақстан Республикасы өз Конституциясының 30 жылдық мерейтойын атап өтті. Елдің негізгі заңы құқықтық мемлекеттің іргетасы болып, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының сақталуын қамтамасыз етеді, мемлекеттік органдардың жұмысы жетілдіріледі және елдің тәуелсіздігі нығаяды. Осы маңызды оқиғаға арналған көптеген жарияланымдар мен телебағдарламалар жарық көрді.

29 тамызда «Көреміз» шоуының арнайы шығарылымы эфирге шықты, ол толықтай Конституция күніне арналды. Бұл бағдарлама «Евразия» бірінші телеарнасында дүйсенбіден жұмаға дейін сағат 19:00-де көрсетіледі және қазақ қоғамын толғандыратын өзекті мәселелерге арналған. Бағдарламаға құрметті қонақ ретінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің Мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, Конституциялық және әкімшілік құқық кафедрасының профессоры, заң ғылымдарының докторы Жанар Аманжановна Кегембаева шақырылды.

Танымал заңгерді бағдарламаға шақыру құқықтық ғылымның Конституция рөлін түсіндірудегі маңызды миссиясын мойындаудың белгісі болды. Ж.А. Кегембаева атап өткендей, осындай танымал телебағдарламаға қатысу арқылы Конституцияның маңыздылығын, оның қоғамдағы реттеуші рөлін кең аудиторияға жеткізуге мүмкіндік туды. Қазақстан Конституциясының қабылдануы мен дамуы, сондай-ақ кейінгі өзгерістер мен толықтырулар заң үстемдігін қамтамасыз етуге, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға және қоғам өмірінің барлық салаларының тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл өзгерістер тек құқықтық аспектілермен шектелмей, әлеуметтік, саяси және экономикалық салаларды да қамтиды, мемлекеттік жүйені әрі қарай жетілдірудің негізін қалайды.

Конституция мен ел заңдары туралы айтқанда, кез келген заң – ең алдымен адамның еңбегі екенін атап өту маңызды, ал заңнаманың сапасы оны әзірлеуге қатысқан юристтердің кәсіби шеберлігіне тікелей байланысты.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ заң факультеті өзінің мықты ғылыми мектептерімен белгілі, олар отандық құқықтану ғылымының қалыптасуы мен дамуына айтарлықтай үлес қосты. Мұнда көрнекті құқық саласының корифейлері – академиктер С. Зиманов, С. Сартаев, М. Баймаханов, В. Ким еңбек етті, олардың іргелі идеялары қазіргі қазақстандық конституционализм мен құқықтық жүйенің негізін қалады. Бүгінде осы дәстүрлерді Е. Нұрпеісов, З. Кенжалиев, Е. Дүйсенов, А. Ибраева, Д. Баймаханова, Қ. Усеинова, У. Ахатов және басқа да факультет профессорлары жалғастырып келеді. Олардың ғылыми еңбектері, сараптамалық қорытындылары мен құқық жасаудағы белсенді қатысулары қазақстандық құқықты дамытуға, заңнаманы жетілдіруге және мемлекет негіздерінің нығаюына үлес қосуда.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ заң факультеті кәсіби юрист кадрларын даярлайтын ұжым ретінде танымал, мұнда тек кәсіби шеберлік қалыптасып қана қоймай, азаматтық жауапкершілік, құқықтық мәдениет және ғылыми ойлау деңгейі жоғары тұлғалар тәрбиеленеді. Мұнда болашақ зерттеушілер, практиктер және мемлекеттік қызметкерлер үшін интеллектуалдық және рухани негіз қаланады.

Ескі ұрпақтың бай дәстүрлерін қолдап әрі дамыта отырып, университет жаңа ұрпақ юристерін тәрбиелеуді жалғастырып келеді. Олар заманауи сынақтарға лайықты жауап бере алатын, құқық үстемдігін насихаттайтын және құқықтық мемлекеттің негіздерін нығайтатын мамандар болып қалыптасады.