Механика-математика ғылыми-зерттеу институты
Институт әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Ғылыми Кеңесінің 1994 жылғы 13 қазандағы №167 бұйрығымен ұйымдастырылды. 2002 жылғы қыркүйекте Қазақстан Республикасы Үкіметінің №984 қаулысымен "әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының шаруашылық жүргізу құқығындағы "Математика және механика ғылыми-зерттеу институты" еншілес мемлекеттік кәсіпорны болып қайта құрылды. 2015 жылы Математика және механика ғылыми-зерттеу институтының директоры болып т.ғ. д., профессор, ieas академигі Қыдырбекұлы Алматбек Балғабекұлы тағайындалды. 2020 жылы Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ректорының 2020 жылғы "09" қыркүйектегі № 300 бұйрығы негізінде ММ ҒЗИ ЕМК ММ ҒЗИ болып қайта құрылды.
Қыдырбекұлы Алматбек Балғабекович, ММ ҒЗИ директоры
ММ ҒЗИ-бұл математика, механика және информатика саласында жоғары ғылыми деңгейде ғылыми зерттеулер жүргізетін, өз қызметкерлерін жеке бас бостандығының салтанатымен және оның отбасы мен оның айналасындағы адамдардың жайлы өмір сүруімен қамтамасыз ететін жаңа жоғары тиімді өнеркәсіптік өндірістердің құрылуына алып келетін, танылған өзекті міндеттерді шешуге өзінің ерекше тәсілдерімен бүкіл әлемге танылуға лайық, жалпыәлемдік ғылыми қоғамдастықтың жоғары зияткерлік ғылыми мекемесі адамдар.
ММ ҒЗИ миссиясы-ғалымдар ұжымы үшін жағдайлар жасау математика, механика және ақпараттық технологиялар саласындағы ғылыми зерттеулердің интеграциялық орталығы болу, әлемдік ғылым мен техниканы дамытудың алдыңғы қатарында болу, маңызды қолданбалы маңызы бар және жаңа жоғары тиімді өнеркәсіптік өндірістерді дамыту үшін негіз болып табылатын әлемде жаңа идеялар мен жаңа инновациялық технологиялардың ірі көзі болып табылу, жас шығармашылық тұлғалар үшін ғылыми қызмет салаларында ірі ғалымдар болу үшін тартымды күш.
Институттың даму стратегиясы
Ғылыми әлемде танылған, жас мамандарды дайындаудың ғылыми базасын дамыту және қалыптастыру арқылы еліміздің әлемнің бірқатар жоғары дамыған елдерінің қатарына енуіне ықпал ететін негізгі ұлттық экономикалық мәселелерді шешуге қабілетті ғалымдар ұжымын құру. үлкен практикалық маңызы бар және жоғары табысты өндіріс құру үшін өнеркәсіптік технологияға қолжетімділікті білдіретін және әлемдік ғылыми-зерттеу қызметінің алдыңғы қатарында тұрған ғылыми жобалар.
ММ ҒЗИ жетістіктері
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ
Институттың халықаралық ынтымақтастық саласындағы қызметі бірлескен бағдарламалар мен жобалар бойынша ынтымақтастықты ұйымдастыруға, халықаралық қорлармен, ұйымдармен, өкілдіктермен байланыс орнатуға, ғалымдар, мамандар алмасуды жүзеге асыруға, жас мамандарды даярлауға және оқытуға, халықаралық кеңестер, конференциялар мен олимпиадалар өткізуге бағытталған. Жақын және алыс шетелдердің 40-тан астам жоғары оқу орындарымен және ғылыми орталықтарымен ғылыми байланыстар бар.
Еуропалық Одақ елдерінің 20 шетелдік орталықтарымен және ұйымдарымен ғылыми-зерттеу жұмыстары және тәжірибе алмасу жүргізілуде: University of Newcastle upon Tune, (Newcastle upon Tune, the Great Britain), Keele University (The Great Britain), Florida Atlantic University (USA), Universitat politecnicade Valencia (Valencia, Spain), Blecinge институты Technology (Ronnebi, Sweden), Вена университеті (Австрия), Гейдельберг университеті және Берлин техникалық университеті (Германия), Рим Университеті "La Sapienza" және Сиена Университеті (Италия), Лотарингия ұлттық техникалық университеті (Франция), Aerodynamics RWTH Aachen институты (Ахен, Германия), Манчестер университеті (Англия), Ғылым және технологиялар университеті (Краков, Польша) және басқалар.
Корея, Жапония, Қытай және Үндістан университеттерімен: Кореяның аяқ киім және былғары технологиясы институтымен (Бусан, Оңтүстік Корея), information and Communications University (Сеул, Корея), Сеул Ақпарат және коммуникациялар университетімен (Оңтүстік Корея), Токио, Нагоя және Аояма университеттерімен (Жапония), Пекин университетімен (Қытай) шарттар мен келісімдер).
Институт ғалымдары АҚШ университеттерімен: Бриг Хам Янг университетімен (Прово), Нью-Йорк университетімен, Луизиана университетімен, Вирджиния университетімен, Питтсбург Университетімен, Чикагодағы Иллинойс университетімен ғылыми алмасулар, консультациялар, ҒЗЖ нәтижелерін талқылау түріндегі ынтымақтастықты дамытуды жалғастыруда. Ресейлік университеттермен және академиялық институттармен: Мәскеу мемлекеттік университетімен, Новосибирск мемлекеттік университетімен, РҒА СБ Есептеу технологиялары институтымен, РҒА СБ Есептеу математикасы және математикалық геофизика институтымен, РҒА СБ гидродинамика институтымен және басқалармен көп жылдық ғылыми байланыстар сақталады.
ИНСТИТУТ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ БІЛІМ БЕРУДІ, ҒЫЛЫМДЫ ДАМЫТУҒА СІҢІРГЕН ЕҢБЕГІ ЖӘНЕ БЕЛСЕНДІ ҚОҒАМДЫҚ ҚЫЗМЕТІ ҮШІН НАГРАДАЛАРЫ
- "Құрмет" ордені экономиканы, әлеуметтік саланы, ғылым мен мәдениетті, білім беруді дамытудағы сіңірген еңбегі үшін, мемлекеттік органдардағы үлгілі қызметі және белсенді қоғамдық қызметі үшін: Қ.А. Қасымов, Б. М. Сүлейменов.
- Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері: Б. Т. Жұмағұлов
- Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері: Н. Т. Данаев
- "Ерен еңбегі үшін" медалі: Ө.С. Әбдібеков
- Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаттары: Ш. С. Смағұлов, Б.Т. Жұмағұлов, Н. Т. Данаев
- Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген ғылым қайраткерлері: Ш. А. еркін, Н. К. Блиев, С. А. Айсағалиев
- Жаратылыстану ғылымдары саласындағы Қ. И. Сәтбаев атындағы сыйлықтың лауреаттары: Ш.А. еркін, С. А. Айсағалиев, у. К. Жапбасбаев, И. Ю. Злобина
- Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің "Қазақстан Республикасының Білім беру ісінің құрметті қызметкері" төсбелгісі: Б. Т. Жұмағұлов, Ш.А. Еркін, Ж. С. Сүлейменов, Б. М. Қадыкенов, А. Асқаров, Н. Т. Данаев
- "Ы.Алтынсарин " Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеу ісіндегі елеулі жетістіктері үшін: Л. А. Хаджиева.
- Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген білім қызметкері: С. Е. Темірболат
- "Қазақстан Республикасының Білім беру ісінің құрметті қызметкері" медалі: З. Б. Ракишева
- Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің "Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудағы еңбегі үшін" төсбелгісі: С. А. Айсағалиев, Ө.С. Әбдібеков, С. А. Бадаев, Б. Т. Жұмағұлов, Ө. А. Тукеев, А. Ж. Қалтаев, Ө.Қ. Жапбасбаев, Б. Е. Кангужин, Н. Т. Данаев, Нужнов Ю.В.
- Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың дамуына үлес қосқаны үшін "Әл-Фараби атындағазұудамуына қосқан үлесі үшін" үлкен алтын медалі: Қ. А. Қасымов
- Академик Ж. С. Ержанов атындағы естелік медалі "Механика саласындағы ірі ғылыми жетістіктері үшін: Л. А. Хаджиева.
Мәліметтер үшін құжаттар: Жарғы
Ғылыми зерттеулерді жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестіру және қамтамасыз ету, механика-математика факультетінің кафедраларына жоғары білікті ғылыми кадрларды даярлауға жәрдемдесу, Қазақстан Республикасының экономикасын көтеруге және тұрақтандыруға бағытталған өндірістің тиісті салаларына және механика-математика факультетінің оқу процесіне ғылыми зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың нәтижелерін жобалау, әзірлеу және енгізу.
Стратегиялық міндеттер:
- Институттың ғылыми бағыттары бойынша мемлекеттік және Халықаралық бағдарламалар, жобалар мен гранттар шеңберінде ғылыми зерттеулерді орындау;
- Ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобаларды, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жоспарларын жобалауға және әзірлеуге қатысу.
- Елдің инновациялық-индустриялық дамуына, ғылыми әлемде жоғары беделге ықпал ететін жоғары экономикалық тиімділік әкелетін жаңа техниканы, технологиялар мен материалдарды әзірлеу және жасау;
- Математика, механика және ақпараттық технологиялардың түрлі салалары бойынша жоғары санатты ғылыми мамандардың жоғары халықаралық деңгейдегі орталығы ретінде институттың беделін қалыптастыру;
- Ғылыми-техникалық әзірлемелер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың нәтижелерін коммерцияландыру негізінде тәжірибелік, сериялық және ғылымды қажетсінетін өндірістерді ұйымдастыру;
- Ғылыми әзірлемелердің патенттік тазалығын қамтамасыз ету, ғылыми зерттеулерді патенттік-құқықтық сүйемелдеу, халықаралық патенттеу;
- Халықаралық ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты жүзеге асыру; халықаралық ғылыми орталықтарды ұйымдастыруға қатысу;
- Сауда-сатып алу, делдалдық және коммерциялық қызмет.
ММ ҒЗИ ЖОБАЛАРЫ
2020-2022 жылдарға арналған жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру
- AP08053154 «Сыртқы күштердің әсерінен көпкомпонентті екі фазалы қоспаның құрамдас бөліктерінің концентрациясын бөлудің математикалық моделін жасау»; (Жоба жетекшісі: Жакебаев Дәурен Бақытбекұлы, PhD).
- AP08052425 «Изотропты және анизотропты ортадағы біртекті емес сұйықтықтар үшін сызықты емес жалпыланған Кельвин – Фойгт теңдеулерін зерттеудің математикалық әдістерін әзірлеу»; (Жоба жетекшісі: Хомпыш Хонатбек, PhD.). • AP08052421 «Машиналық аудармада қазақ тіліне кейінгі өңдеу жүйесін зерттеу және әзірлеу»; (Жоба жетекшісі: Рахимова Диана Рамазанқызы, PhD).
- AP08053145 «Шешім қабылдау үшін білім беру жүйесіндегі деректерді басқарудың қолданбалы зерттеулері (университет мысалында)»; (Жоба жетекшісі: Болатхан Мұхтар, PhD докторы).
- AP08052470 «Технологиялық ұңғымаларды ұтымды отырғызудың цифрлық технологиясы және жерасты ұңғымаларын шаймалау арқылы уран өндіру кезінде олардың жұмысын бақылау»; (Жоба жетекшісі: Алибаева Қарлығаш Әбілхаққызы, PhD).
Іске асыру мерзімі 27 ай болатын 2020-2022 жылдарға арналған гранттық қаржыландыру
- AP08856167 "тіректердің сызықтық истігін және жоғары жиілікті электромагниттік өрістің әсерін ескере отырып, көп фазалы сұйық орталарды бөлуге арналған роторлы машиналардың динамикасын жобалау және зерттеу"; (жоба жетекшісі: Қыдырбекұлы Алматбек Балғабекұлы, т. ғ. д., профессор
- AP08857255 "күрделі сызықтық емес қасиеттері бар механикалық Деформацияланатын жүйелерді және машина динамикасындағы өзгермелі құрылымды талдаудың математикалық модельдері мен әдістерін дамыту"; (жоба жетекшісі: Хаджиева Леля Әзіретовна, ф.-м. ғ. д., профессор)
- AP08856324 "интегралды-дифференциалдық теңдеулердің сапалы теориясының өзекті шешілмеген мәселелерін шешу"; (жоба жетекшісі: Айсағалиев Серікбай Әбдіғалиұлы, т. ғ. д., профессор).
- AP08857238 "қоныстану аумақтарындағы экологиялық жағдайды болжау мақсатында жел ағыны мен ластаушы қоспалардың тасымалын математикалық модельдеу"; (жоба жетекшісі: Исахов Әлібек Әбдиашимұлы, PhD, ассоц, профессор).
Іске асыру мерзімі 12 ай болатын 2021-2023 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру
- AP09562536 "қант диабетімен ауыратын науқастарды бақылаудың Интеллектуалды ақпараттық-аналитикалық жүйесін әзірлеу және ауруды басқару бағдарламасын қамтамасыз ету"; (жоба жетекшісі: Мансурова Мадина Есимхановна, ф.-м.ғ. к., доцент).
- AP09563558 "сандық әдістер мен нейрондық желілерді қолдана отырып, FPGA тақтасында жылуды тарату және мұнайды суменесыстыру мәселелерін шешу"; (жоба жетекшісі: Дарибаев Бейімбет Серікұлы, PhD докторы).
- AP09563516" машиналық оқытудың сандық әдістері мен әдістерін қолдана отырып, гелланды мұнай қабатына айдау процесін модельдеу"; (жоба жетекшісі: Иманқұлов Т.с., PhD).
2021-2023 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру
- AP09057950 "Кельвин-Войгттың ньютондық емес вискоэластикалық сығылмайтын сұйықтығының сызықтық және сызықтық емес теңдеулеріне арналған кері есептер"; (жоба жетекшісі: Хомпыш Хонатбек, PhD).
- AP09058406 "Өзендер мен каналдардың күрделі жүйесінде бөгеттің штаттық және штаттан тыс серпілісі кезінде тасқын, серпінді толқындар мен балшық тас қоспаларын модельдеу"; (жоба жетекшісі: Исахов Әлібек Әбдиашимұлы, PhD, ассоц. профессор).
- AP09058430 "Жалған аймақтар мен конъюгацияланған теңдеулерді біріктіретін Навье-Стокс теңдеулерін шешудің сандық әдістерін әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Темірбеков Алмас Нұрланұлы, PhD).
- AP09058457 "жүктелген гиперболалық теңдеулер үшін өлкелік есептерді зерттеу және шешу әдістерін әзірлеу және оларды сандық іске асыру"; (жоба жетекшісі: Кабдрахова Сымбат Сейсенбековна, ф.-м.ғ. к.).
Іске асыру мерзімі 36 ай болатын 2021-2023 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру
- AP09261135" өндіруші өнеркәсіпте Ұңғымаларды бұрғылау мәселелерін шешу үшін сызықтық емес математикалық модельдер мен бағдарламалық модульдерді әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Құдайбергенов Асқар Қанатұлы, PhD).
- АР09261344 "геоақпараттық жүйелерді ақпараттық қамтамасыз ету үшін гетерогенді көздерден геокеңістіктік объектілерді автоматты түрде алу әдістерін әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Мансурова Мадина Есімхановна, ф.-м. ғ. к., доцент).
- AP09260767 "Қазақстан студенттерінің денсаулық жағдайын бағалаудың зияткерлік ақпараттық-талдамалық жүйесін әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Тюлепбердинова Гүлнұр Алпысқызы, ф.-м.ғ. к.).
- AP09260469 "Белгісіздіктерді ескере отырып, ғарыш аппараттары топтамасының конфигурациясын сақтау үшін басқару жүйесін әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Зәуре Баяновна Ракишева, ф.-м. ғ. к., доцент).
- АР09259208 "Big Data технологияларын пайдалана отырып, кәсіпорынды цифрландырудың масштабталатын сәтсіздікке төзімді ақпараттық жүйесін құру"; (жоба жетекшісі: Балакаева Гүлнар Тултаевна, ф.-м. ғ. д., профессор).
- AP09259370 "Жасанды интеллект тәсілдеріне негізделген виртуалды оқытудың технологиялық платформасын әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Керімбаев Нұрасыл Нұрымұлы, п.ғ. д.).
2022-2024 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру
- AP13068289 "Жүрек-қан тамырлары жүйесінің патологиясын ерте диагностикалау үшін машиналық оқыту әдістерін қолдану"; (жоба жетекшісі: Омаров Батырхан Сұлтанұлы, PhD).
- AP15473408 «Әлеуметтік желілердегі экстремистік мазмұнды анықтау модельдерін және әдістерін құрастыру» Жетекшісі: Багитова К.Б.
- AP14970491 «Массалары анизотропты өзгермелі үш дене мәселесін аналитикалық есептеу тәсілдерін пайдаланып зерттеу» Жетекшісі: Иманова Ж.У.
- AP15473412 «Әлеуметтік желілерде қылмыстық ақпаратты тарату түйіндерін анықтау әдісін құру» Жетекшісі: Байспай Г.Б.
Іске асыру мерзімі 30 ай болатын 2022-2024 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру
- AP14871838 "Спутниктік алтиметрия деректерін қолдана отырып, Қазақстан су айдындарының толқындық климатын зерттеу"; (жоба жетекшісі: Зәуре Баяновна Ракишева ф.-м. ғ. к., доцент).
- AP14872115 "Алты еркіндік дәрежесі бар трипод түрінің жаңа параллель манипуляторларын әзірлеу және зерттеу"; (жоба жетекшісі: Байгунчеков Жұмаділ Жаңабайұлы, т.ғ. д., профессор, ҚР ҰҒА академигі).
2022-2024 жылдарға арналған "Жас ғалым" жобасы бойынша жас ғалымдардың зерттеулерін гранттық қаржыландыру
- AP14972710 "тұрғын аудандардағы экологиялық жағдайды болжау мақсатында қоспалардың таралуын сандық модельдеу үшін есептеу параллель алгоритмдерін әзірлеу"; (жоба жетекшісі: Омарова Перизат Танирбердиевна, магистр).
2020-2022 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру
- AP06851248 "экстремистік бағытты анықтау үшін веб-мазмұнды семантикалық талдау модельдерін, алгоритмдерін әзірлеу және кибер-криминалистика құралдарын жасау" (Жоба жетекшісі: ф.-м.ғ. к., Мусиралиева Ш. Ж.).
"Ғылым қоры" АҚ 2018-2021 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыру.
- Жоба: №0298-18-"құрылғылардың әмбебап виртуалды агентінің жетілдірілген I-Box платформасы" МК (жоба жетекшісі: Дарибаев Бейімбет, PhD).
Іске асыру мерзімі 35 ай болатын 2023-2025 жылдарға арналған гранттық қаржыландыру
- AP19676624 «Біртекті және біртекті емес ньютондық емес сұйықтықтардың қозғалысын сипаттайтын Навье-Стокс-Фойгт моделдері» (жоба жетекшісі: Хомпыш Х.).
- AP19679514 "Мәтіндерді интеллектуалды талдауды және формальды ұғымдарды талдауды қолдана отырып," Блокчейн "доменінің тұжырымдамалық аппаратын зерттеу: оқыту әдістемесіне фокус жасау" (жоба жетекшісі: Мансурова М.Е.).
2023-2025 жылдарға арналған "Жас ғалым" жобасы бойынша жас ғалымдардың зерттеулерін гранттық қаржыландыру
- AP19174716 «Компьютерлік жүйелерге басып кіруді анықтаудың тиімділігін арттыру үшін Байес желілері негізінде шешімдер қабылдауды қолдау жүйесін әзірлеу» Жетекшісі: Ыдырышбаева М.К.
- AP19175674 "Аудио ағындарды талдау және машиналық оқыту негізінде қауіпті оқиғаларды анықтау және хабарлау жүйесін әзірлеу" Жетекшісі: Алтаева А.Б.