15 ТДМ-ға арналған іс-шара. «Климаттың өзгеруі жағдайындағы шөлейттену процестері»

2023 жылғы 24 қазанда картография және геоинформатика кафедрасында «Климаттың өзгеруі жағдайындағы шөлейттену процестері» тақырыбында ғылыми семинар өтті. Семинар жас ғалымдардың AP09058590 жобасы аясында ұйымдастырылды. Жобаның атауы: «Талас ауданы (Жамбыл облысы) жерлерінің деградациясы мен шөлейттену процестерін тұрақты жер пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында ГАЖ және Жерді қашықтан зондтау деректерін қолдана отырып мониторинг жүргізу». Іс-шара БҰҰ-ның 15-мақсаты – «Құрлық экожүйелерін сақтау» шеңберінде өткізілді.

Жердің деградациясының ең ауыр көріністерінің бірі – адам әрекеті мен климаттың өзгеруі нәтижесінде туындайтын «техногендік шөлейттену» болып табылады. Қазіргі шөлейтті аймақтардың үлкен бөлігі антропогендік себептермен пайда болған. БҰҰ деректеріне сәйкес, әлемдегі құрғақ жерлер 100-ден астам елдің аумағының 43%-ын құрайды. Сонымен қатар, құрғақ жерлердің 70%-ы топырақтың деградациясынан зардап шегуде. Әлемде шөлейттену жылдамдығы қазір жылына 7-10 млн гектарға жетті. Бұған қоса, жыл сайын 20 млн гектардан астам жер эрозия мен құм басу салдарынан өнімділігін жоғалтуда.

Қазақстан аумағының басым бөлігі құрғақ аймақта орналасқан. Ел аумағының шамамен 76,1%-ы әртүрлі дәрежеде шөлейттену мен жер деградациясына ұшыраған. Республика аумағының 273,5 млн гектарының шамамен 191,1 млн гектары шөлейттенуге бейім. Сондай-ақ, екінші реттік тұздануға 100 мың гектардан астам жер ұшыраған.

Семинар барысында жоба бойынша алынған негізгі нәтижелер таныстырылды. Нәтижелер метеорологиялық, гидрологиялық көрсеткіштерге, далалық зерттеулерге және Жерді қашықтан зондтау деректеріне негізделген.

Спикер: Таукебаев О.Ж., инженерлік және ғылыми-технологиялық кластердің бас директордың орынбасары, картография және геоинформатика кафедрасының аға оқытушысы.
Қатысушылар: География және табиғатты пайдалану факультетінің профессор-оқытушылар құрамы, магистранттары мен докторанттары.