Кендірлі шығанағындағы Каспий итбалықтарының мекендеу ортасының өзгеруі: антропогендік факторлар мен теңіз регрессиясының әсері

Биология және биотехнология факультетінің докторанты Асель Баймұқанова 25 қазанда Орта Каспийдегі Кендірлі шығанағында өткен экспедициядан оралды. Экспедиция барысында жаңа аралдардағы каспий итбалықтарының саны, таралуы және мінез-құлқы туралы материалдар жиналды.

Бұрын Кендірлі шығанағындағы аралдарда мекендеген итбалықтар 2019 жылдан бастап сол жерге келуін тоқтатқан. Соңғы рет итбалықтардың жиналуы 2019 жылдың көктемінде тіркелген, ең көп саны 45 данаға жеткен.

2015 жылдан бергі зерттеу жылдарындағы ең көп саны 2016 жылдың күзінде тіркелген – 481 дана.

Итбалықтардың аралдарға келуін тоқтатуына адамдардың әрекеттері себеп болған: заңсыз балық аулау, итбалықтар мекендейтін жерлерде ату, қайықтардың көп жүруі. Сонымен қатар, теңіздің кері кетуі (деңгейінің төмендеуі) де әсер етуі мүмкін.

2024 жылдың күзінде жиналған мәліметтер теңіз деңгейінің төмендеуіне байланысты пайда болған жаңа аралдарда (таяз) итбалықтардың жинала бастағанын көрсетті.

Жұмыстар жалғасады, бірақ бұл бірегей мекенді қорғау үшін табиғатты қорғау шараларын жүргізу қажет екені айқын. Жұмыстар ТДМ -14 «Теңіз экожүйелерін сақтау» аясында жүргізілді. Зерттеулер «Гидробиология және экология институты» мекемесімен жүргізілді.