Философия және саясаттану факультеті
Философия және саясаттану факультетінің тарихы 1947 жылы психология және логика кафедрасының ашылуы мен 1949 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ-дің философия және экономика факультетінің құрылуынан бастау алады. Философия және экономика факультетінің ең алғашқы деканы доцент Н.П. Дардыкин болған.
Факультет
Философия және саясаттану факультетінің тарихы 1947 жылы психология және логика кафедрасының ашылуы мен 1949 жылы С.М. Киров атындағы ҚазМУ-дің философия және экономика факультетінің құрылуынан бастау алады. Философия және экономика факультетінің ең алғашқы деканы доцент Н.П. Дардыкин болған.
Философия және экономика факультеті 1951 жылы философия-экономикалық факультет болып біріктіріледі, оның басшысы экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Ф.А. Жеребятьев тағайындалады.
Философия және экономика факультеті 1954 жылға дейін жұмыс істеді және философиялық кадрларды даярлау преференциясы тек жетекші жоғары оқу орындары Мәскеу, Ленинград және Киев мемлекеттік университеттеріне берілгеніне байланысты жабылды.
Философия факультетінің алғашқы екі бітіруі (1954 және 1955) қазақ мектебінің кәсіби философтарының ұрпағы болды, олардың күш-жігері кейіннен философиялық білімнің өзекті мәселелері бойынша зерттеулер ұйымдастырды. Мұның бәрі бүгінде философия ғылымдарының докторлары мен кандидаттары, доценттер мен профессорлар, белгілі академиктер.
Факультеттің ең алғашқы түлектері – философия ғылымдарының докторы, ҚР ҒҰА академигі Ж.М.Әбділдин., философия ғылымдарының докторы, профессор А.Х. Қасымжанов, экономика ғылымдарының докторы, ҚР ҒҰА академиктері Я.А. Әубәкіров, К.А. Сағадиев, философия ғылымдарының докторы, профессор М.С. Әженов., профессор С.Т. Темірбеков, Г.А. Югай, З.А. Мұқашев, М.С. Бурабаев, Г.Б. Хан, А.И. Икенов, В.Г. Яковлев, А.А. Аимбетов, В.Г. Брянов, А.Д. Әжибаева, И.С. Хорошилова және т.б.
1971-1972 жылдар аралығында факультетте гуманитарлы және жаратылыстану факультеті жанында философия, философия тарихы және логика, этика, эстетика және ғылыми атеизм кафедралары жұмыс істеген. Кейінгі жылдарда психология, әлеуметтану, саясаттану кафедралары құрылған.
1991 жылы философия-экономика факультеті екі дербес философия және саясаттану факультеті, экономика және әлеуметтану факультеті болып бөлінді. 1997 жылы әлеуметтану бөлімі философия және саясаттану факультеті құрамына енді.
Әр жылдары философия және саясаттану факультетін философия ғылымының докторлары, профессорлар О.А. Сегізбаев., А.Х. Қасымжанов., М.С. Әженов., А.К. Касабек, психология ғылымының докторы, профессор Н.А. Логинова басқарды. Факультет декандары қызметін саяси ғылым докторы, профессор К.Н. Бұрханов (Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты) және философия ғылымының докторы, профессор, ҚР ҰҒА Академигі Ғарифолла Есім (Қазақстан Республикасының Парламенті Сенатының депутаты), 2007-2010 жылдары социология ғылымының докторы, профессор З.К. Шаукенова, 2010-2011 жылдары философия ғылымдарының докторы, профессор А.Т. Құлсариева, 2011-2021 жылдары болып философия ғылымдарының докторы, профессор А.Р. Масалимова. Қазіргі уақытта философия және саясаттану факультетінің деканы - философия ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор Мейрбаев Б.Б.
Бакалавриаттың білім беру бағдарламалары
Білім беру бағдарламасын іске асыру заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, әлеуметтік, әлеуметтанулық, демографиялық, экономикалық және басқа да релевантты эмпирикалық ақпаратты өңдеудің, талдаудың және түсіндірудің аналитикалық дағдылары бар қолданбалы әлеуметтанулық зерттеулерді жоспарлауға және жүргізуге қабілетті маман даярлауға бағытталған.
кәсіби психологиялық қызмет саласындағы практикаға жалпы кәсіби және мамандандырылған (оның ішінде инновациялық) білімді синтездеуге қабілетті бәсекеге қабілетті мамандарды даярлауды қамтамасыз ету; білім беру, бизнес, денсаулық сақтау, көрсетілетін қызметтер салаларында, әскери және мамандандырылған ұйымдарда, орталықтар мен қызметтерде қолданбалы қызметтің (психологиялық, консультациялық, оңалту және т. б.) кең спектрін жүзеге асыру; адамның онтогенетикалық психикалық дамуы мен оның әлеуметтенуінің заңдылықтарына негізделген жеке және топтық түзету-дамыту, профилактикалық, кеңес беру, оңалту және оқыту бағдарламаларын әзірлеу және енгізу.
Саяси процестерді талдауға және болжауға қабілетті мамандарды даярлау. Бағдарлама мемлекеттік басқару саласында жұмыс істеуге, азаматтық қоғам институттарында сарапшы және кеңесші, сайлау кампанияларында саяситехнолог болуға мүмкіндік береді.
Әлеуметтік-мәдени фактілерді талдап, объективтік баға бере алатын, мәдениет саласында теориялық және әдістемелік негізде консультациялар, мониторинг, экспертиза жүргізетін, сараптама жасай алатын Мәдениеттану саласындағы мамандарды сапалы дайындау.
Оқу және ғылыми бағдарламаларды іске асыру тұрғысынан дінтану процестерін талдауға арналған әдістемелік нұсқауларға сәйкес теориялық, ғылыми ақпаратты қолдана алатын дінтану саласындағы мамандарды сапалы даярлау. Білім беру бағдарламасын іске асыру жаңа білімді синтездеуге және оны Қазақстандағы дінтану ғылымының гуманитарлық әлеуметтік маңызы бар өнімдер түрінде ұсынуға бағытталған.
әлемдік және ұлттық философия тарихын жеткілікті түрде білетін, бәсекеге қабілетті мамандар дайындау, теоретикалық философия мен әдістеменің қазіргі заманғы және классикалық философия аясында базалық білімдерін біліктілік қызметтерінде еркін түрлендіріп әрі шығармашылық тұрғысында қолдана білу, сонымен қатар, философия саласында жаңа білімдерді алмастыра білу, философия саласында ғылыми-зерттеу қызметін ғылыми-зерттеу үрдісінде қолдану.
Әдіснамалық нұсқаулықтарға сәйкес теориялық деңгейде дінтану және исламтану үрдістерін талдау үшін ғылыми ақпаратты пайдалана алатын исламтану саласындағы бакалаврларды даярлау. Бағдарлама исламның мәнін, оның сенімін мен культін білетін, Ислам идеяларының, рәміздерінің, институттары мен қоғам өмірінің әртүрлі салаларындағы жеке тәжірибесінің рөлін түсіндіре алатын, дін феноменіне ғылыми көзқарасы бар, ғылыми-зерттеу, оқытушылық және сараптамалық жұмыстармен айналыса алатын бакалавр қалыптастыруға бағытталады.
Білім беру үдерісін психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуге және білім алушылардың тұлғасын үйлесімді дамытуға бағытталған кәсіби қызметті жүзеге асыруға қабілетті, кәсіби құзыреттері мен жеке қасиеттері қалыптасқан жоғары білікті педагог-психологтарды даярлау
Қиын өмірлік жағдайда жүрген клиенттердің түрлі санаттарына әлеуметтік көмек көрсететін; ерекше көмекке мұқтаж тұлғалармен және топтармен әлеуметтік жұмысты ұйымдастыратын және үйлестіретін; талдау-зерттеу қызметін жүргізетін; әлеуметтік мекемелер жүйесінде ұйымдастыру-басқару қызметіне қатысатын білікті мамандарды сапалы даярлауды қамтамасыз ету.
Магистратураның білім беру бағдарламалары
Ғылыми және педагогикалық кадрларды отандық және халықаралық еңбек нарығында олардың қажеттіліктері мен ел мен аймақтың даму перспективаларына сәйкес бәсекеге қабілетті етіп дайындау. Бағдарлама әлеуметтанулық теориялардың қазіргі заманғы деректерді жинау және талдау әдістерінің терең білімдерін түсіндіру және қорытындылау, өз бетімен ғылыми зерттеулер жүргізетін, өздерінің ғылыми зерттеулер контекстіне байланысты ғылыми бағыттарды білуін интеграциялай алатын және оқытудың классикалық және инновациялық әдістерінің негізінде білім беру үдерісінің тиімділігін қамтамасыз ететін кәсіби тұлғалы мамандарды қалыптастыруға бағытталған.
Әлеуметтік қызметте кәсіби жарамдылығын және бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін, сонымен қатар персоналды басқару саласында адами ресурстарды жедел және стратегиялық басқару жүйесін әзірлеуге және іске асыруға қабілетті теориялық және қолданбалы сипаттағы терең білімі бар ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау.
Өндіріс, кәсіпкерлік, бизнес, қызмет көрсету, білім беру, мәдениет, әскери және мамандандырылған қызметтер, халыққа әлеуметтік көмек салаларында, сондай-ақ мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқару, ғылыми-зерттеу және консультациялық ұйымдарда сұранысқа ие дамыту, оқыту, ынталандыру, қолдау, сүйемелдеу және адам ресурстарын басқару саласында жоғары білікті психология магистрлерін даярлау.
Балалар мен жасөспірімдер психологиясы саласында диагностика, кеңес беру, психокоррекция, психотерапия, сүйемелдеу және психопрофилактиканы қоса алғанда, балалармен, жасөспірімдермен және олардың қоршаған ортасымен ғылыми-педагогикалық, ғылыми-зерттеу және психологиялық қызметті жүзеге асыруға қабілетті жоғары білікті мамандарды даярлау.
Психологиялық қызметтің, мінез-құлықтың және басқа да психопатологиялық бұзылулары бар адамдармен психологиялық жұмыстың кәсіби құзыреттілігі негізінде клиникалық-диагностикалық, консультациялық психокоррекциялық, емдеу-профилактикалық, оңалту, ғылыми-зерттеу, медициналық ұйымдарда және қоғамдық денсаулық сақтау мекемелерінде кәсіби психологиялық қызметті іске асыруға қабілетті, клиникалық психология саласындағы психикалық денсаулығын сақтау және қалпына келтіру үшін жоғары білікті психолог мамандарды даярлау.
Халықаралық академиялық стандарттарға, саяси ғылымның және аралас ғылыми салалардың жаңа жетістіктеріне сәйкес жоғары оқу орындарында жария саясат, ғылыми-зерттеу және білім беру қызметі саласы үшін бәсекеге қабілетті мамандар даярлауды қамтамасыз ету. ББ түлектері қазіргі заманғы ішкі саяси және сыртқы саяси проблемалардың жай-күйін талдауға, қорытуға, сын тұрғысынан бағалауға, саяси талдау мен болжаудың қазіргі заманғы технологиялары мен практикалық техникаларын меңгеруге, қоғамдық саяси қызметтің жеке бағдарламасын құруға, мемлекеттік билік пен азаматтық қоғам институттарында шешімдер қабылдауға қабілетті болады .ҚР немесе басқа елде ғылыми дәреже алу үшін оқуға дайындығын көрсету.
- Халықаралық академиялық стандарттарға сәйкес жоғары оқу орындарында мемлекеттік билік пен басқару саласы, ғылыми-зерттеу және білім беру қызметі үшін бәсекеге қабілетті мамандар даярлауды қамтамасыз ету. - Түлектер теориялық және эксперименттік негізде, стратегиялық жоспарлаудың, мемлекеттік әкімшілік пен саяси менеджменттің жаңа жетістіктеріне, аралас ғылыми салаларға негізделген терең жүйелі білім алуы тиіс. - Мемлекеттік қызмет пен басқару мәселелерін шешуге, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және саяси коммуникацияларды дамытуға байланысты кәсіби дағдыларды қалыптастыру. - Мемлекеттік қызметтегі басқарудың, саяси талдау мен болжаудың қазіргі заманғы технологияларын меңгеруді қамтамасыз ету. - Білім алушылардың бойында ғылыми зерттеулерді өз бетінше жүзеге асыру, қазіргі заманғы мемлекеттік және қоғамдық мәселелердің жағдайын талдау, қорыту және сыни бағалау, болашақ кәсіби қызметтің бағытын саналы таңдау, таңдаған салада табысты жұмысқа орналасу қабілетін қалыптастыру. - Түлектер терең теориялық және практикалық және бірегей нәтижені қамтамасыз ететін техникаларды талап ететін ғылыми жобаны орындауы тиіс. - Бітірушілер Қазақстан Республикасының немесе басқа елдің кез келген жетекші университетінде ғылыми дәреже алу үшін, ұлттық, өңірлік және жергілікті басқару және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында білімді қолдануға негізделген мемлекеттік билік және басқару органдарында басқару функцияларын жүзеге асыру үшін оқуға дайындалуы тиіс.
Жанжалдың пайда болу табиғаты, оның құрылымы, түрлері, себеп факторлары, әр түрлі салалардағы даму ерекшелігі және жанжалдарды реттеу технологиялары туралы ақпаратты тиімді іздеу қабілеті; жанжалды диагностикалау дағдылары, медиатордың, келіссөзшінің, консультанттың тәсілдері туралы түсінікке ие мамандарды даярлау.
Мәдени релятивизм тұрғысынан мәдениеттанулық ғылым саласы мен пәнаралық зерттеулерде ғылыми мәселелерді шешуге қабілетті ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау; құндылықтар жүйесі, мінез-құлық модельдері, мәдени және мәдениетаралық коммуникация, дәстүрлі және заманауи мәдениеттегі дәстүрлер мен жаңашылдықтарға әсері арқылы мәдени дамудың ұтымды объективті бағалауымен жаңа концептуалды-әдістемелік ыңғайлардың негізінде ЖОО-да мәдениеттанулық пәндерді оқытуды қамтамасыз ету, қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды тарту негізінде мәдени антропология және заманауи қоғамның қазіргі заманғы мәдение мәселелері бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу; ғылыми зерттеу нәтижелері мен теориялық қайнар көздерге салыстырмалы талдау жүргізу, магистрлік диссертацияда, ғылыми жарияланымдарда ғылыми зерттеу нәтижелерін рәсімдеу.
Докторантураның білім беру бағдарламалары
Әлеуметтану саласындағы дербес ғылыми-зерттеу және кәсіби қызметке қабілетті жоғары деңгейдегі бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау; теориялық және қолданбалы сипаттағы терең білімі бар, оларға перспективалы әлеуметтік зерттеулердің әдіснамасын таңдау мүмкіндігін қамтамасыз ететін; ғылымды дамытатын жаңа тұжырымдамалық білім құруға қабілетті; әлеуметтік маңызы бар проблемалар мен міндеттерге ғылыми негіздеме беру, алынған нәтижелерді ғылыми қоғамдастықта, оның ішінде халықаралық деңгейде ұсыну және талқылау.
Жеткілікті білімге ие, халықаралық деңгейде ғылыми—зерттеу қызметін табысты жүзеге асыруға, ЖОО-дарында оқытуға, қоғамдық өмірдің әр түрлі салаларында аналитикалық және эксперттік қызметпен айналысуға қабілетті, оның кәсіби мансабына және өзін-өзі жүзеге асыруына көмектесетін әмбебап және пәндік-мамандандырылған құзыреттіліктерге ие бәсекеге қабілетті мамандарды дайындауды қамтамасызданыру; Заманауи психологиялық тұжырымдамаларды психология тарихымен байланыста сыни тұрғыда бағалай алатын, психология аясындағы халықаралық стандарттарына сай келтірілген зерттеулерге сай ғылыми есептерді рәсімдеу, ғылыми жеке мүдделер облысындағы профессорлармен халықаралық ынтымақтастық орнату, психология ғылымындағы қазіргі мәселелерді этикалық стандарттарға сай, мақсатқа сәйкес шешу, қазіргі психологияның әр түрлі салаларында психологиялық зерттеулер жүргізе алатын мамандарды қалыптастыру.
Қоғамның түрлі салаларында бейбітшілікті сақтау және жанжалдарды талдау, алдын алу, шешу және басқару үшін кәсіптік қызметті тиімді жүзеге асыру үшін қажетті құзыретке ие болу үшін әлеуметтік ғылымдардағы инновацияларға қабілетті жоғары білікті ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау.
саяси ғылымдарда инновациялық қызметке қабілетті, қазіргі заманғы саяси ғылымның жаңа жетістіктері негізінде жаңа тұжырымдамалық білім жасай алатын, саясат саласындағы ғылыми-зерттеу, сараптамалық, консалтингтік және талдамалық қызмет әдіснамасы туралы өзекті білімдер негізінде жаңа бірегей ғылыми нәтижелерді генерациялайтын жоғары білікті ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау.
Мәдениеттану ғылымының әдістемелік негізі мен теориялық тереңдете оқыту негізінде мәдени зерттеу мен мәдени антропология шеңберінде инновациялық қызметке қабілеттілік, жоғары деңгейлі ғылыми және ғылыми педагогикалық кадрларды дайындау, сондай-ақ, сандық технологиялар мен ғылым шеңберіне байланысты әдістемелер мен жүйелі білімді қолдану; мәдени зерттеу шеңберінде педагогикалық қызмет пен ғылыми-зерттеуге қабылеттілік, мәдениеттану ғылымы аясында өзекті теориялық және қолданбалы міндеттерді қою мен оны шешу, жаңа тұжырымдамалық білімді құру, ғылыми іс-шара ұйымдастыруға ғылыми дискуссия құра алатындай, халықаралық деңгейдегі мамандарды дәлелді түрде көрсету.
Бағдарламаның мақсаты мемлекеттік, халықаралық, ғылыми-зерттеу, оқытушылық сараптамалық, ұйымдастыру-басқару қызметі, талдау және консалтинг салаларында сұранысқа ие жоғары білікті мамандарды даярлауға бағытталған. Докторанттардың келесі кәсіби және жеке қасиеттерін дамыту: ойлаудың икемділігі, назар аударудың шоғырлануы мен ауыстырып-қосымдылығы, қабылдау дәлдігі, логикалық ойлау қабілеті, жалпылау қабілеті, шығармашылық қабілеті, ғылыми-оқытушылық қызметтің ең жоғары нәтижелеріне қол жеткізуге қызығушылығы. Сондай-ақ, Дінтану зерттеулері саласында жаңа білімді жинақтау, ғылыми-негізделген әдіснамалық ұстанымдардан және жаңа ғылыми тұжырымдамаларды жинақтаудан пәнаралық зерттеулерді қолдана отырып, ғылыми проблемаларды шешу; ғылыми-зерттеу жұмыстарын және далалық зерттеулерді өз бетінше жүргізуге қабілетті. Ғылыми, педагогикалық және өндірістік міндеттерді өз бетінше қою және шешу, сондай-ақ Қазақстанның ғылыми, әлеуметтік-экономикалық және рухани дамуына белсенді жәрдемдесу.
Мемлекеттік мекемелер, білім беру жүйесі үшін исламды өзіндік дүниетанымдық пен әдіснамалық мәселері бар ғылыми білім жүйесі ретінде терең түсінетін, қалыптасқан тәжірибелік дағдыларға ие, аналитикалық, сараптамалық жұмыстар, қолданбалы ғылыми зерттеулер жасай алатын, білімнің жаңа нысандарын игере алатын және оларды исламтану мен дінтану саласында жинақтай алатын, исламды зерттеу саласында әлемдік деңгейдегі құзыреттілікке ие, еңбек нарығы мен Қазақстанның қазіргі кезеңдегі ғылыми, әлеуметтік-экономикалық және рухани даму талаптарына жауап беретін исламтану саласында жоғары білікті ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрларды сапалы дайындау.
психологиялық- педагогикалық ғылымдар әдіснамасының негіздерін, сол сияқты сабақтас ғылымдар саласының әдіснамасын, жүйелі білімдер мен құзыреттіліктерді және цифрлық технологияларды меңгерген, ғылымды дамытуға қажетті тұжырымдамалық білімдерді жасауға қабілетті, халықаралық деңгейдегі ғылыми пікрталастарда жұмыс тілін қолдана отырып оларды презентациялай алатын және зерттеушілік пен инновациялық психологиялық-педагогикалық қызметке қабілетті жоғары кәсіби ғылыми-педагогикалық мамандарды дайындау. Бағдарлама маманның төмендегідей кәсіби тұлғалық қабілеттіліктерін дамытуға бағытталады: - аталған ғылыми білімдер саласындағы сараптамалық бағалау талаптарына сәйкес келетін жоғары деңгейдегі ғылыми зерттеулер жүргізу арқылы салыстырмалы білім берудің өзекті мәселелерін тауып құрастыру және талдау; - педагогика және психологияның өзекті бағыттары бойынша жаңа ғылыми жобалардың құрылымы мен мазмұнын жасай алу, тұжырымдамалық түрде ойлау; -өзінің кәсіби қызметін бағдарламалау және жоспарлау; жоспар құрастыру және оның нәтижесін болжай алу; орындалатын кәсіби- педагогикалық әрекеттерді түсініп негіздей алу, ғылыми педагогикалық білімдерді жаңа жағдаяттармен байланыстыра алу. Осы білім беру бағдарламасы жетекші әлемдік университеттердің оқу жоспарларын талдау негізінде құрастырылды. Докторлық білім беру бағдарламасының құрылымы тең маңызды екі компоненентті құрайды: ғылымилық және білім берушілік. Бағдарламаларды жүзеге асыруға шетелдердің құзыретті мамандары шақырылып, жұмылдырылады. Білім беру бағдарламасы құзыреттілік тұғыр негізіндегі модульдік ұстанымға құрылды.
Отандық және әлемдік еңбек нарығында бәсекеге қабілетті саяси философия саласында жоғары білікті ғылыми мамандарды даярлау. Бұл бағдарлама қазіргі заманғы философиялық білімге тән пәнаралық және өзекті әлеуметтік-саяси контекстер мен пікірталастарға тартылуды бейнелейді. Докторантура түлектерінің ғылыми салада да, мемлекеттік басқару саласында да сұранысқа ие болуын қамтамасыз ететін құзыреттерді дамытуды көздейді. Бағдарлама стратегиялық шешімдерді дайындау және іске асыру процесін қамтамасыз етуге және саяси-басқару қызметіне қатысуға қабілетті билік органдары мен мемлекеттік емес ұйымдар үшін сарапшылар дайындайды.