Жаңа талаптарға бейімделу кезеңіFarabi University

Жаңа талаптарға бейімделу кезеңі

26 қараша, 2025

Ресейдің Болон білім беру жүйесінен шығу ту­ра­лы ше­шімі тек өз елінде ғана емес, Қазақстанда да үлкен қы­зы­ғушылық тудырды. Себебі көптеген қазақстандық уни­вер­ситеттер ресейлік жоғары оқу орындарымен тығыз байланыста жұмыс істейді.

2003 жылы Ресейде ен­гі­зілген Болон жүйесі бі­лім­­ді екі деңгейге, яғни ба­ка­лав­риат пен ма­гис­тра­тураға бө­лу­ді қа­растырған еді. Алайда соң­ғы жылдары Ресей бас­шы­лығы бұл мо­дель ұлттық білім беру дәс­түріне және ішкі еңбек нарығының сұранысына толық сәйкес келмейді де­ген тоқ­там­ға келді. Енді көр­ші ел ма­ман­дық жүйе­сі­не қайта оралды, бұл бес­жылдық бірыңғай оқу цик­лі болып саналады.

Болон үдерісінің қатысу­шы­сы болып қала беретін Қа­зақ­стан үшін бұл қадам ре­сей­лік жо­­ғары оқу орын­да­рымен бір­лес­кен бағ­дар­ламаларды бейім­деуді қа­жет етеді. Қазір көптеген қа­зақстандық уни­вер­си­теттер Ресеймен қос дип­­­лом және академиялық ал­­масу жобаларын жүзе­ге асы­­рып келеді. Енді олар­­дың құ­ры­лымына өз­ге­ріс­тер енгі­зі­луі мүмкін. Әсі­ресе ресейлік уни­вер­ситеттердің Қазақстандағы филиалдарына бұл тікелей қа­тысты. Әл-Фараби атын­дағы Қазақ ұлттық уни­вер­ситетінде МИФИ Ұлттық ядро­лық зерттеу универ­си­те­тінің филиалы жұ­мыс іс­тейді, ал Л.Н.Гумилёв атын­­дағы Еуразия ұлттық уни­­­вер­ситетінде Мәскеу мем­ле­кет­тік универ­си­те­ті­нің филиа­лы бар. Бұл ор­та­лықтар өз қыз­метін жал­ғас­тыра береді, бірақ оқу бағ­дарламалары жаңа ре­сей­лік стандарттарға сәй­кес­тендіріледі.

Дегенмен сарапшылар ел­дер арасындағы білім бе­ру бай­ланыстары сақ­та­ла­ды де­ген пікірде. Бірлескен ғылыми зерттеулер, оқы­ту­шылар мен студенттер ал­ма­су жалғаса береді, тек олар­дың форматы өз­ге­ре­ді.

Ресейдің Болон жүйе­сі­нен бас тартуы ынты­мақ­тас­тыққа кедергі емес, бұл тек жаңа талаптарға бейім­де­лу кезеңі. Қазақстан үшін басты міндет – еуропалық стандарттар мен Ресеймен академиялық бай­ла­ныстың тепе-теңдігін сақтап, са­­па­лы білім мен дип­лом­дардың халықаралық мойын­да­луын қамтамасыз ету.

Тұрғара ТҮСЕЕВ,

Жылу физикасы және техникалық физика кафедрасының қауымдастырылған профессоры, ф.-м. ғылымдарының докторы