ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САРАПШЫЛАР ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ ИНТЕГРАЦИЯНЫҢ ЖАЙ-КҮЙІ МЕН КЕЛЕШЕГІН ТАЛҚЫЛАДЫ

2024 жылы 4-6 наурызда халықаралық қатынастар факультетінде «Орталық Азия жаңа геосаяси және геоэкономикалық шындықта сарапшылардың көзқарасымен» аттыхалықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті.

Конференцияны «Аймақтық қатынастарды зерттеу» ғылыми-зерттеу орталығымен  әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің «Халықаралық ғылымды дамыту орталығы» бірлесіп ұйымдастырды.

Бұл конференцияның мақсаты Орталық Азиядағы аймақтық ынтымақтастық бойынша өзара іс-қимыл мен дамудың тұрақты жүйесін қалыптастырудағы көпжақты сараптамалық диалогты нығайту болып табылады. Конференцияның негізгі бағыттары Орталық Азия елдерінің сыртқы саясаты, Орталық Азиядағы интеграцияның экономикалық аспектілері, аймақтың көлік-логистикалық жүйесі, су ресурстары мен климаттың өзгеруін үйлестіру, сондай-ақ энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері сияқты аспектілерді қамтыды.

Деловарова Лейла Федоровна, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ халықаралық қатынастар факультетінің деканы конференцияны аша отырып, қатысушыларды құттықтап, тұрақты турбуленттілік пен сын-қатерлер жағдайында халықаралық қатынастардың қазіргі жүйесіндегі Орталық Азия зерттеулерінің рөлін атап өтті. Сондай-ақ, әл – Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті орталықтарының «Аймақтық қатынастарды зерттеу» ғылыми-зерттеу орталығы және «Халықаралық ғылымды дамыту орталығы» интеграция саласындағы зерттеулерді дамытуға және халықаралық жас ұрпақты қолдауға ұмтылудағы  рөлдері атап өтілді.

Жалпы отырыс шеңберінде сондай-ақ, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті «Халықаралық ғылымды дамыту орталығы» директорының орынбасары Олег Балыбекұлы Эсенов сөз сөйледі.

Назарбетова Асел Қожахметқызы-ҚР Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының Алматы қаласындағы Өкілдігінің Басшысы

Аренова Алмаша Арыстанқызы, ҚР СІМ Алматы қаласындағы өкілдігінің Саяси ынтымақтастық басқармасының басшысы,

Бобохонзода Равшан Арабшах, Тәжікстан Республикасының Алматы қаласындағы Бас консулы,

Санаева Шолпон, Қырғыз Республикасының Алматы қаласындағы Вице-консулы,

Абдукрамов Жамолиддинхужа, Өзбекстан Республикасының Алматы қаласындағы Бас консулдығының I хатшысы.

«Жаңа геосаяси жағдайдағы Орталық Азия елдерінің сыртқы саясаты» атты бірінші сессия сыртқы саяси көзқарастарды талдау призмасы арқылы ынтымақтастықтың теориялық, сондай-ақ тұжырымдамалық мәселелерін қамтыды. Осы сессия барысында келесі баяндамалар жасалды:

• Арапов Шерзод Дехканбайұлы, халықаралық қатынастар факультетінің деканы, әлемдік экономика және дипломатия университеті, Ташкент қ., Өзбекстан

•Толипов Фарход Фазилұлы, сарапшы, халықаралық саясаттанушы, "Білім керуені" ҮЕҰ директоры, Ташкент, Өзбекстан

•  Шерали Ризоев, тәуелсіз зерттеуші, к. саясат.н, Душанбе қ., Тәжікстан

• Наргиза Мұраталиева, сарапшы, халықаралық, PhD, Орталық Азиядағы Америка университетінің доценті, Бішкек қ., Қырғызстан

•Көшербаев Жан Дүйсенбекұлы, т. ғ. к., әл-Фараби атындағы ҚазҰУ халықаралық қатынастар факультетінің доценті

• Байдаров Еркін Ұланұлы, Р.Б. Сүлейменов атындағы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті, Шығыстану институтының жетекші ғылыми қызметкері.(кеңейтілген түсініктемелермен сөз сөйлеу).

"Орталық Азияның өзекті мәселелері" сессиясы экономикалық, энергетикалық, логистикалық ынтымақтастықтың әртүрлі аспектілерін, сондай-ақ су және климаттық дипломатия мәселелерін кең ауқымды түрде қамтыды. Осы сессия аясында сөз сөйледі:

• Омурова Салтанат Қайырқызы- э. ғ. д., Экономика жоғары мектебінің профессоры Қырғыз ұлттық университеті. Ж. Баласағына, Бішкек қ., Қырғызстан

• Сұлтанмұратов Нуриддин Негматович, ҚазҰУ халықаралық қатынастар факультеті Ғылыми-инновациялық қызмет және халықаралық ынтымақтастық жөніндегі деканының орынбасары

• Әбен Дәурен Әбенұлы, ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ халықаралық қауіпсіздік бөлімінің басшысы

• Әділбек Алпысбайұлы Ермекбаев, ҚазҰУ халықаралық қатынастар және әлемдік экономика кафедрасының доцентінің м. а., "Аймақтық қатынастарды зерттеу"орталығының директоры

• Саидмухторов Әлішер Абдулхалықұлы, саяси процестер, дипломатия және жаһандану проблемалары ғылыми-зерттеу институтының директоры, Тәжікстан Республикасы Мемлекеттік басқару Академиясы

• Байкушикова Гүлнара Серікбайқызы, халықаралық қатынастар саласындағы PhD докторы, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ халықаралық қатынастар және әлемдік экономика кафедрасының меңгерушісі.

Конференция жұмысына Р.Б. Сүлейменов атындағы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті, Шығыстану институтының өкілдері, Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ, Абай атындағы ҚазҰПУ және КИМЕП университеті.

Конференция аясында Орталық Азия сарапшыларының қатысуымен жас ғалымдарға арналған жеке сессия өтті, оның шеңберінде ынтымақтастық мәселелері және жас ұрпақтың жақындасу мен интеграция үдерісіндегі рөлі талқыланды. Сессия модераторы-Әуелбаев Болат Әлімханұлы, ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ Азиялық зерттеулер бөлімінің бас сарапшысы.

Конференция нәтижелері бойынша Орталық Азияның барлық елдерінің жас ғалымдарын белсенді тарта отырып, бірлескен зерттеулермен, жарияланымдармен және жобалармен жұмыс істеу туралы шешім қабылданды.

Конференция шеңберінде жалпы мақсаттарға қол жеткізу үшін БҰҰ - ОАР 17 орнықты даму мақсатымен (орнықты даму мақсаттары үшін әріптестік) конференцияның байланысы атап өтілді.