Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы 28 қаңтардағы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің кеңейтілген отырысында сөйлеген сөзі жайлы

     2025 жылғы 28 қаңтарда Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан Республикасы Үкіметтің кеңейтілген отырысында елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының өзекті мәселелерін көтерді. Бұл  мәселе қоғамда кеңінен талқыланып, түрлі пікірлер тудырды. Президент, Үкіметті жаппай үнемдеуге көшіп, бюджет қаржысын тек аса өзекті мәселелерді шешуге бағыттауға шақырды. Президент: “Көрпеге қарай көсілетін уақыт келді”, – деп атап өтті.
     Бұл мәлімдеме қоғамда қолдау тауып, көптеген сарапшылар мемлекеттік шығындарды оңтайландыру қажеттігіне тоқталды. Экономистердің пікірінше, бюджеттік тәртіпті күшейту және қаржыны тиімді пайдалану экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етудің маңызды қадамы екеніне баса назар аударды.
      Бұл іс-шара мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарының дамуы үшін маңызды кезең болды, онда экономикалық өсім, әлеуметтік әділеттілік, экологиялық қауіпсіздік және сыртқы экономикалық белсенділік мәселелері көтерілді. Мемлекет басшысы өз сөзінде Үкімет үшін бірнеше басым бағыттарды айқындап, өзекті мәселелерді шешу және елдің жаңа жетістіктерге жетуі үшін шешуші шараларды қабылдау қажеттігін атап өтті. Жалпылама Үкіметтің кеңейтілген отырысында Президент алдағы уақытта жүзеге асуы қажет 40-тан астам тапсырманы атап өтті.
     Мәжілісте қаралған негізгі  мәселелерінің бірі Қазақстанның экономикалық дамуы болды. Президент еліміздің табысты дамуы үшін экономиканы әртараптандыру процесін жеделдету және шикізат ресурстары экспортынан тәуелділікті азайту маңызды екенін атап өтті. Ол Қазақстанның болашағы жоғары технологиялық салаларды, инновацияларды дамытуға және экономикалық тұрақтылықты қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын шағын және орта бизнесті қолдауға тәуелді екенін айтты. Қасым-Жомарт Тоқаев инвестициялар мен кәсіпкерлік қызмет үшін қолайлы жағдайлар жасау қажеттілігіне тоқталып, ел экономикасы тек бәсекеге қабілетті ғана емес, сыртқы экономикалық дағдарыстарға да төтеп бере алатындай болуы керек екенін атап өтті.

Инвестиция тарту және экономиканы әртараптандыру

      Президент Үкіметтің инвестиция саласындағы жұмысты күшейтуі қажеттігін атап өтті. Ол негізгі капиталға салынған инвестицияның ішкі жалпы өнімге шаққандағы үлесі азайып бара жатқанына назар аударды. Ішкі және сыртқы инвестицияны айтарлықтай көбейту керектігін айтты. Бұл пікір экономистер мен кәсіпкерлер арасында қолдау тауып, олар инвестиция тарту арқылы экономиканы әртараптандыруға және тұрақты дамуға қол жеткізуге болатынын атап өтті.
      Одан бөлек, әлеуметтік саясат және азаматтардың өмір сапасын жақсарту мәселесі сөз болды. Президент денсаулық сақтау, білім беру және әлеуметтік қорғау жүйелерін модернизациялау жұмысын жалғастыруға деген шешімділігін білдірді. Атап айтқанда, ауылдық аймақтардағы тұрғындарға медициналық қызметтерді қолжетімді етудің қажеттілігі ерекше атап өтілді. Қ.Тоқаев қазақстандықтар сапалы медициналық көмек алу мүмкіндігіне, олардың қай жерде тұратынына қарамастан тең болуы керек екенін айтты. Оның сөзінде тұрғын үй саясаты мәселелері де маңызды орын алды. Осы орайда президент жастар мен көпбалалы отбасылар үшін қолжетімді тұрғын үй бағдарламаларын жалғастыруды, сондай-ақ кедейлік пен жұмыссыздықпен күрес шараларын күшейтіп, жұмыс орындарын ашу мен әлеуметтік инфрақұрылымды жақсартуға күш салуды ұсынды.

Ұлттық банктің қызметі және валюта тұрақтылығы

     Президент Ұлттық банктің теңгенің тұрақтылығын қамтамасыз ету және инфляцияны тежеу жөніндегі жұмысына тоқталып, халықты ұлттық валютаның құбылмалылығы алаңдататынын айтты. Сарапшылар АҚШ долларының нығаюына байланысты теңге бағамына қысым болатынын болжауда. Тоқаевтың пікірінше, валюта тұрақтылығын қамтамасыз ету және инфляцияны тежеу Үкіметпен тығыз байланыста атқарылуы тиіс негізгі жұмыс болып табылады. Ол: “Бұрынғы біз тәуелсіз және өзін-өзі қамтамасыз ететін көзқарастар енді жұмыс істемейді, өйткені жағдай ерекше”, – деді. Бұл мәлімдеме экономистер мен қаржы сарапшылары арасында пікірталас тудырды. Кейбір сарапшылар Ұлттық банктің ақша-несие саясатын қайта қарау қажеттігін атап өтсе, басқалары валюта нарығындағы тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін Үкімет пен Ұлттық банктің үйлесімді әрекеттерінің маңыздылығын атап көрсетті.

Саяси және экономикалық реформалар

      Президенттің сөзі саяси және экономикалық реформалардың өзара байланысына да назар аударды. Ол Конституциялық реформаның Жаңа, Әділетті Қазақстанды құру жолындағы маңызды қадам болғанын атап өтті. Саяси жаңғырудың экономикалық өзгерістерге ұласуы қажеттігін айтты. Бұл тұжырым қоғамда қолдау тауып, сарапшылар саяси реформалардың экономикалық даму үшін негіз болатынын және олардың тиімді жүзеге асырылуы елдің тұрақты дамуын қамтамасыз ететінін атап өтті.

Туризм саласын дамыту

     Президент туризм саласының экономиканың өсуіне жаңаша серпін беретін сала болуы қажеттігін баса айтты. Ол еліміздің әр аймағында көрікті жерлер бар екенін, бірақ белсенді және ауқымды туризмді дамыту үшін жағдайдың жеткіліксіз екенін атап өтті. Сондықтан жеке инвесторларды тарта отырып, қажетті инфрақұрылым салу жұмысын дереу бастау қажет екенін айтты. Бұл пікір туризм саласының мамандары мен кәсіпкерлері арасында қолдау тауып, олар инфрақұрылымды дамыту арқылы ішкі және сыртқы туризмді дамытуға мүмкіндік туатынын атап өтті.
      Экология мәселесі де назардан тыс қалмады, соңғы жылдары бұл тақырып Қазақстан үшін барған сайын өзекті бола түсуде. Қасым-Жомарт Тоқаев қоршаған ортаны қорғау және елдің тұрақты дамуы мемлекеттік саясаттың басты басымдығы болуы керек екенін ерекше атап өтті. Президент климаттың өзгеруімен күресуге, көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтуға және табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға күш салуды ұсынды. Ол Қазақстанның тұрақты даму бойынша өңірдегі көшбасшыға айналуы және жаһандық экологиялық бастамаларға белсене қатысуы қажеттігін айтты.
     Президент көтерген маңызды мәселелердің бірі – жемқорлықпен күрес және мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттыру болды. Тоқаев еліміздің өсуі мен дамуы үшін тек экономикалық және әлеуметтік жағдайларды жасау емес, сонымен қатар барлық деңгейдегі билік органдарында жемқорлықпен күресу маңызды екенін атап өтті. Мемлекет басшысының пікірінше, мемлекеттік органдардың жұмысын бақылауды күшейтумен қатар, ашықтықты арттырып, электронды басқару жүйелерін енгізу қажет, бұл кез келген заңсыздықтың алдын алуға мүмкіндік береді.
     Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде Қазақстанның сыртқы саясатын да назардан тыс қалдырмады. Ол еліміздің көрші мемлекеттермен және маңызды халықаралық серіктестермен байланыстарды нығайтуды жалғастыратынын айтты. Президент Қазақстанның халықаралық және аймақтық форумдарда белсене қатысуының маңыздылығын атап өтіп, қауіпсіздік, экономика және тұрақты даму мәселелерін талқылауда маңызды рөл атқаруы тиіс екенін білдірді. Қ.Тоқаевтың айтуынша, сыртқы саясат Орталық Азиядағы тұрақтылықты сақтау мен әлемдік күш орталықтарымен серіктестік қарым-қатынастарды дамытуға бағытталуы керек, бұл Қазақстанға халықаралық аренада өз рөлін күшейтуге мүмкіндік береді. Мемлекет басшысы Үкімет пен мемлекеттік құрылымдардың үйлесімді жұмысының арқасында Қазақстан ішкі және сыртқы сын-қатерлерді еңсере отырып, реформалар мен модернизация жолын жалғастыратынына сенім білдірді. Ол кез келген бағдарламаның сәттілігі уақыт пен жағдайларға жедел әрі тиімді жауап беру, өзгерістерге дайын болу және биліктің әрекеттерінде ашықтыққа байланысты екенін атап өтті. Қ.Тоқаев азаматтардың өмір сапасын жақсартуды және экономиканың тұрақты өсуі мен дамуы үшін жағдай жасау мәселесін басымдық ретінде қарастыруды айтты.
      Осылайша, Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөз сөйлеуі қоғамға маңызды сигнал болды, ол елдің алға жылжуы, азаматтардың өмірін жақсарту және Қазақстанның сәтті әрі әділ дамуы үшін жағдайлар жасау туралы саяси жетекшіліктің шешімділігін растады. Президент реформалар экономиканы нығайту, әлеуметтік саясатты жақсарту және халықаралық қатынастарды дамыту бағытында жалғасатынын және Үкімет осы реформаларды тиімді жүзеге асыруы керек екенін айтты.Мемлекет басшысы сөзін елдің гүлденуі жолында бірлік пен ортақ жұмыстың маңыздылығын атап өтіп, тек осылай ғана Қазақстанды әлдеқайда күшті, тұрақты және табысты мемлекетке айналдыруға болатынын, ел өз халқына қажеттіліктері мен үміттерін орындауға қабілетті болатынын сенімді түрде жеткізді. Ел басшысы,Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы 28 қаңтардағы Үкіметтің кеңейтілген отырысында сөйлеген сөзі қоғамда кеңінен талқыланып, түрлі пікірлер тудырды. Бюджеттік үнемдеу, валюта тұрақтылығы, саяси-экономикалық,әлеуметтік реформалар, туризмді дамыту және инвестиция тарту мәселелері бойынша айтылған ойлар сарапшылар мен қоғам өкілдері арасында қолдау тауып, елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының өзекті бағыттарын айқындауға ықпал етті.

ф.ғ.к. Мұхаметқалиева Гүлнәр Өкісханқызы

Әл Фараби атындағы ҚазҰУ

ХҚФ, дипломатиялық аударма кафедрасы