Экономиканы дамытуға ықпал ететін зертхана

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 90 жылдық мерейтойы аясында құрылған Цифрлық карто­гра­фия және қолданбалы геодезия зертханасының зерт­теу объектісі ауқымды. Зертхана жетекшісі, PhD доктор, қауымдастырылған профессор, Картография және геоин­фор­матика кафедрасының меңгерушісі Айжан Асыл­бекова­ның айтуынша, орталықты құрудағы негізгі мақсат – ел экономикасының аграрлық, құрылыс, тау-кен сала­ла­рының міндеттерін шешуге ғылыми тұрғыда уни­вер­си­теттік үлес қосу. Осы мақсатты ойдағыдай орындау үшін Картография және геоинформатика кафедрасы ғалым­да­рының, яғни оқытушы-профессорлық құрам мен білім алушылардың көпжылғы еңбегін, тәжірибесін, жалпы алғанда, жинақталған ғылыми-зерттеу әлеуетін іске асыру көзделіп отыр. 
 

Нақты айтқанда, зертхана қызметі мынадай бағыт бойын­ша алға қойған міндеттерді шешуге күш салады:

– инженерлік қызметтер;

– ғылыми-зерттеу жобала­ры­на, грант жобалары мен ғы­лы­ми, ғылыми-техникалық бағ­дар­ламалар бойынша бағ­­дарламалық-нысаналы қар­жы­ландыру байқауларына қа­­­тысу;

– консалтингтік және білім беру қызметтерін көрсету.

Орталық жетекшісінің ай­туын­ша, зертхана қызметінде аталған міндеттерді орындау үшін индикатор ретінде тө­мен­дегі бағдарламалар тірек бо­лады:

– ҚР ауыл шаруашылығында ауылшаруашылық өнімдерін өндіру кезінде цифрлық ауыл шаруашылығын дамыту ба­ғ­дар­ламасы;

– Геологиялық саланы да­мы­тудың 2030 жылға дейінгі тұ­жырымдамасы;

– «Нұрлы жер» тұрғын үй-ком­муналдық дамуының 2020-2025 жылдарға арналған мем­ле­кеттік бағдарламасы;

– ҚР «Нұрлы жол» инфра­құ­рылымдық дамуының 2020-2025 жылдарға арналған мем­лекеттік бағдарламасы.

Әрине, зертхана болған соң, оның аясындағы ғылыми-зерт­теу жобаларын жүргізу үшін қаржы көзі керек. Орталық жетекшісі Айжан Асылбек­қы­зы­ның айтуынша, зертхана қыз­метін қаржыландыру мы­на­дай бағыт бойынша жүргізіледі:

– жеке фирмалар мен сала­лық ұйымдардың қолданбалы зерттеулері мен тапсы­рыс­тары;

– гранттық және бағдар­ла­малық-нысаналы жобалар шең­­беріндегі тапсырыстар; ак­кре­диттелген зертхана ше­ң­бе­рінде ұйымдармен шарттық жұмыстар.

– Қызметті коммерциялан­дыру міндеттерін ескере оты­рып, біз сатудың маркетингтік стратегиясын әзірледік. Бұл стратегия көрсетілетін қызмет түрлерінің көлемі мен түрлерін ұлғайтуды діттейді. Ғылыми-қолданбалы зерттеулер мен шарттық жұмыстарға сұ­ра­нысты арттыра отырып, ак­кре­дит­телген зертхана ашуды көздейді. Егер жоба нәтижесі жақсы шығып, сәтті дамыған жағ­дайда инновациялық на­рық­қа шығуға болады, – дейді зерт­хана жетекшісі, Карто­гра­фия және геоинформатика ка­фе­драсының меңгерушісі Ай­жан Асылбекова.

Бұған қоса, мамандар мы­на­дай болжамды кіріс көздерін атайды:

– білім алушылар мен инже­нер-техник жұмысшыларға ар­налған білік арттыру курстары;

– гранттық жұмыстар негі­зін­дегі қолданбалы зерттеу­лер;

– салалық жұмыстар шең­бе­­ріндегі ғылыми-қолданбалы зерттеулер;

– аккредиттелген зертхана аясындағы шарттық жұмыстар.

Маркетинг және сату стратегиялары

Біріншіден, мақсатты на­рық­тағы маркетингтік стра­те­гия көрсетілетін қызмет түр­ле­рінің көлемі мен олардың түр­лерін ұлғайтуға басымдық бе­реді. Негізгі түпкі мақсат ғы­лыми-қолданбалы зерттеулер мен шарттық жұмыстарға сұ­ра­нысты ұлғайту кезінде ак­кре­диттелген зертхана ашуды көз­дейді. Өйткені жоба та­быс­ты болса, инновациялық на­рық­қа жол ашылады.

Екіншіден, зертхананы да­мыту стратегиясы әлеуетті және болжалды тапсырыс бе­ру­шілер арасында көрсетілетін қызметтерге қажеттіліктің мо­ни­торингі, икемді баға сая­са­ты­ның мүмкіндігі арқылы ай­қын­­далады.

Үшіншіден, қызметтер на­ры­ғындағы маркетингтік стра­те­гия, ең алдымен, зерт­ха­наның теріс имиджін бол­дырмауға ба­ғытталған. Қызмет түрлері реттеліп, алға жылжыған са­йын маркетингтік зерттеулерге сұраныс артуы мүмкін.

Төртіншіден, баға белгілеу­дің маркетингтік стратегиясы аналогы аз қолданбалы зерт­теу­лер мен ғылыми-тех­ни­ка­лық қызмет көрсетуді көздейді.

Бесіншіден, маркетингтік стра­тегияны талдау көр­се­тіле­тін қызметті белсенді етуді, тәуекелді есептеу мен бол­жау­ды, белгілі бір уақытта талап етілетін қызметтерге баса кө­ңіл бөлуді көздейді. Аталған шаруалардың барлығы сәтті жүзеге асып, жақсы нәтиже берсе, мұның өзі үлкен еңбек болмақ.

Зертхананың даму жоспары мен міндеті

– Экономиканың агроөнер­кә­­с­­іптік, құрылыс, мұнай-газ, тау-кен салаларына арналған қолданбалы жұмыстар, сон­дай-ақ ғылыми-қолданбалы зерт­­теулерді орындау;

– гранттық және мемле­кет­тік бюджеттік қаржыландыру шең­берінде қолданбалы жұ­мыстарды орындау;

– халықаралық жобалар шең­берінде қолданбалы жұ­мыс түрлерін орындау;

– ғылыми журналдарға ма­қа­­лалар жариялау үшін ақ­па­рат жинап, оны өңдеу.

 Зертхана алдында тұрған міндет-мақсаттарды зертхана қызметкерлері, сонымен бірге қосымша тартылатын пер­со­нал жүзеге асырады деген жос­пар бар.

Жабдықтау жұмысы жайында

Негізінен моноблоктар, кө­­шір­ме жабдығы (MФУ), ар­найы жабдықтар мен гео­де­зиялық аспаптарды қамтиды. Со­ны­мен бірге ұшу аппараты (ква­дро­коптер) DJI Mavic 3 Multispectral GNSS ра­дио­қа­былдағышы бар DJI D-RTK 2 Hight Precision GNSS жыл­жы­ма­лы станциясы, GNSS қабыл­да­ғышы және тағы басқа ар­найы жабдықтар бар. Мұның бәрі зертхана аясындағы жо­ба­ларды орындауға жұмыс істейді.

Қорыта айтқанда, Цифр­лық картография және қол­дан­балы геодезия зерт­ха­насының бе­рері мол. Ол жер­гілікті эко­но­ми­каны да­мы­туға қал-қа­де­рін­ше ықпал етеді деген се­­німдеміз.

Гүлзат НҰРМОЛДАҚЫЗЫ