Тұрақты даму мақсаттарын жүзеге асыру әдістемесі талқыланды

Әл-Фараби апталығы аясында және ҚР бухгалтері мен аудиторы күні қарсаңында Экономика және бизнес жоғары мектебінде өткен келелі кеңесте жаһандық өзгерістер мен ESG дәуіріндегі есеп пен аудиттің тұрақты дамуы: қаржылық есептілікті трансформациялау мәселесі талқыланды. 

Бүгінде бүкіл әлем жа­һан­дық сын-қатерлер жағдайында, әсі­ресе бүгінгі климаттық, әлеу­меттік, технологиялық және экономикалық жағдай­лар­да бизнестің, қаржылық ақ­­­па­раттың және корпо­ра­тив­тік басқару тетіктерінің рөлін қайта қарастыру қажеттілігіне тап болып отыр. Заман сұра­ны­сына сай маңызды, тиімді ғылыми жаңалықтар ашып, оларды өндіріске енгізе білген мемлекеттердің пайдаға ке­нел­генін, қуаты артқанын кө­ріп, ғұлама сөзінің ма­ңыз­ды­лы­ғы арта түскеніне куә бо­лу­дамыз. ESG тұжы­рым­да­масы – экологиялық, әлеумет­тік және басқарушылық жауап­кер­шілік тұрақты дамудың жаңа моделінің негізіне ай­налады.

Қазақстан Республи­ка­сы­ның Президенті Қасым-Жо­март Тоқаев «Қазақстан – ака­де­миялық білім аймағы» атты стратегиялық серіктестіктер форумында сөйлеген сөзінде: «Білім мен ғылым – әлемді өзгерте алатын ең басты күш, ал университет – озық ойлар мен жаңа идеялардың ордасы, ғылыми ізденіс ортасы», – деп атап өткен болатын. Яғни университет пен кәсіби бизнес ортасы өкілдерінің дөңгелек үстелде жиналып, заманауи мәселелерді талқылауы жаңа ойды, озық идеяны туды­ра­тыны сөзсіз.

Бүкіл әлем қаржылық ақ­па­ратқа, корпоративтік бас­қа­ру­ға және әлеуметтік жауа­п­­­кер­ші­лікке деген көзқарасты ке­­шен­ді түрде қайта қарас­ты­ру қа­жет­тілігінің алдында тұр. ESG тұжырымдамасы тұ­рақты да­му­дың эконо­ми­ка­лық, эко­ло­­гия­лық және әле­у­­­меттік ас­пек­тілерін бі­рік­тіретін негізгі құ­ралға ай­налады.

Бухгалтерлік есеп және ау­дит саласындағы мамандар үшін бұл жай ғана жаңа тренд емес, әдіснамалық тәсіл­дер­ді, стандарттарды және кә­сі­би құзыреттерді жаңартуды та­лап ететін сынақ. Қаржылық емес есеп­тілікті қолданыс­та­ғы жү­йе­­лерге қалай біріктіру, ESG-ақпараттың ашықтығын қалай арттыру керектігін және оны Қазақстанда тиімді іске асыру үшін қандай практи­ка­лық қадамдар қажет екенін ай­қындау керек. Бұларды ше­шу өз кезегінде Тұрақты даму мақ­сат­тарын: ТДМ 4 – «Са­палы бі­лім беру», ТДМ 8 – «Лайықты жұ­мыс және эко­но­микалық өсу» іске асыруға ба­ғытталады.

Келелі кеңестің басты мақ­саты – цифрландыру жағ­да­й­ын­да аудит саласындағы нақ­ты, өзекті мәселелерді ше­­шуге, Экономика және бизнес жо­ғары мектебінің білім алу­шы­ларын бухгалтерлік есеп пен аудиттің практикалық мә­се­лелерін шешуге тартуға ба­ғыт­талған оқытушы-про­фес­сор­лар құрамы мен ЭжБЖМ жас ғалымдарының, қоғамдық ұйым өкілдері мен практик-мамандардың әріп­тес­тік өзара іс-қимылын да­мы­ту.

Жоғары мектеп басшылы­ғы, факультет деканы Жанна Ер­мекова, ғылым және ин­но­вациялық жұмыс жөніндегі де­кан орынбасары Дина Қана­ғат­қызы, Экономика және қаржы департаментінің директоры Әсем Мақашова, кафе­дра­ның оқытушы-профессорлар құрамы, докторанттар мен магистранттар кәсіби сала өкілдерімен кездесіп, бух­гал­­тер­лік есеп және аудит сала­сын­дағы тұрақты даму мүм­кіндіктерін талқылады. Биз­­нес-серіктестер ретінде Қа­зақстан Республикасының Ау­диторлар палатасынан ака­­­де­мия директоры Тимур Әбиев, «Учет.kz» академия­сы­нан Михаил Барышев, KPMG Кавказ және Орталық Азия директоры Әсел Темірғалиева өз ойымен бөлісті.

Еліміздің 2026 жылдан бас­тап қолданысқа енгізілетін жаңа Салық кодексінің өзге­ріс­тері жөнінде ой бөліскен М.Барышев «Учет. kz» ака­де­мия­сы тарапынан жүзеге асы­рылып жатқан шаралар, оның ішінде университеттің білім алушы­ла­ры­на, оқыту­шы­ла­ры­на бе­рі­ле­тін мүмкін­дік­терге тоқ­та­ла ке­ле, уни­вер­ситетті ESG-қағидаларын жү­­зеге асырушы бірден-бір академиялық орта екенін атап өтті.

ҚР Аудиторлар палата­сы­ның өкілі ретінде Тимур Әбиев білім алушы жастарға берілген мүмкіндіктерді пайдалана оты­рып, өздерінің стра­те­гия­лық жос­парларымен ұтымды үй­лестіре білу жөнінде тағы­лым­ды кеңестерімен бөлісті.

Университетіміздің Эконо­ми­ка және қаржы депар­та­мен­тінің директоры Әсем Мақа­шо­ва ESG-қағидаларын басқару үрдісімен үйлестіру мәселесін Әл-Фараби атын­да­ғы Қазақ ұлттық университеті мысалын­да қарастыра оты­рып, универ­си­теттің есептілігін құрасты­ру­дағы басты мәселе­лер­ге шолу жасап өтті.

KPMG Кавказ және Орталық Азия директоры Әсел Темір­ға­лиева ESG-қағидалары бойын­ша құрастырылған есептіліктің бизнеске беретін артықшы­лық­­тарына тоқталып, нақты мы­^­салдар келтірді.

Қаржы және есеп кафедра­сы­ның аға оқытушысы, э.ғ.к. Мәди Байдәулетов дөңгелек үстел тақырыбының өзектілігін, бухгалтерлік есеп пен аудитке қатысты мүмкіндіктерге тоқ­тал­ды.

Бұдан кейін кафедра оқыту­шы­лары, докторанттар мен магис­транттар өз ой-көзқа­ра­сын ортаға салып, дөңгелек үстел қатысушылары арасында туындаған басты сұрақтарға қатысты пікірталас орын алды.

Бүгін біз ESG трансфор­ма­циясы тек уақыт талабы емес, бизнестің тұрақты­лы­ғы, ин­весторлардың сенімі және ұйым­дардың әлеуметтік жауап­кершілігі тәуелді болатын стратегиялық бағыт екенін анық­тадық.

Тұрақты есеп және аудит саласындағы әдістемелерді, стандарттар мен практикалық құралдарды әзірлеу үшін мем­ле­кеттің, ғылыми қоғам­дас­тықтың және кәсіпқойлардың күш-жігерін біріктіру қажет.

Бақыт СҰЛТАНОВА,

э.ғ.к., қауымдастырылған профессор

Альмира АРЫСТАМБАЕВА,

аға оқытушы