Сапа менеджментінің медицинадағы рөлі

САПА МЕНЕДЖМЕНТІ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

Емхананы үлкен ұйым деп елестетіңіз. Дәрігерлер, мед­­бикелер, әкімшілер – бәрі пациент сапалы көмек алуы үшін үйлесімді жұмыс істеуі керек. Сапа менедж­мен­ті – қателіктерді бол­дыр­мауға, кезектерді азайтуға және дәрігерге әрбір бару­дың пайдалы болуына кө­мек­­тесетін ережелер мен тек­серулер жүйесі. Оның ма­ңызды бөлігі – ішкі аудит, яғни емхана өз жұмысын өзі тексеріп, кемшіліктерді жоя­ды. Бұл тек стандарттар мен құжаттар ғана емес, со­нымен қатар пациенттердің өздерін естілгендей сезі­нуіне қамқорлық.

Қазақстанда міндетті әлеу­меттік медициналық сақ­­тандыру (МӘМС) жүйесі қарқынды дамып жатқан кезде сапа менеджменті за­ма­науи медицинаны құрудың негізіне айналуда. Мысалы, Алматыдағы кейбір емха­налар ішкі аудитті енгізу ар­қылы қызмет сапасын арт­тырды. Бұл пациент­тер­дің көңілінен шығуына әсер етті.

БҰЛ НЕГЕ ӘРКІМ ҮШІН МАҢЫЗДЫ?

Медициналық көмектің са­пасы біздің өмірімізге ті­келей әсер етеді. Сапа ме­недж­менті денсаулық сақ­тау­ды қалай өзгертетінін бір­­неше мысалмен көр­се­тейік.

• Қателіктердің азаюы. Тұ­рақты ішкі аудиттер Ас­та­надағы бір емханада қате диагноз қою жағдайларын 20 пайызға азайтты, бұл па­циент­­тердің қауіпсіздігін арт­­тырды.

• Сенімнің артуы. Шым­кент­тегі зерттеу көр­сет­кен­дей, сапалы қызметке риза пациенттер дәрігердің ұсы­ныстарын жақсы орындайды, бұл тезірек сауығуға әкеледі.

• Уақытты үнемдеу. Ақ­төбе облысындағы емхана­лар­да процестерді жақсарту нәтижесінде қабылдау күту уақыты 30 пайызға қыс­қар­ды. Бұл пациенттерге ың­ғай­лылық әкелді.

МӘМС ЖӘНЕ САПА: ОЛАР ҚАЛАЙ БАЙЛАНЫСТЫ?

Қазақстандағы МӘМС жүйесі әрбір азаматтың ме­ди­циналық көмек алуын қам­та­масыз ету үшін құрылған. Бірақ сапа менеджментісіз, әсіресе ішкі аудитсіз, тіпті ең үлкен инвестициялар нәтиже бермейді. Жақсы ұйым­дас­ты­рылған процестер, мы­салы, Павлодар облысын­да­ғы емханаларда ішкі аудит арқылы МӘМС қаражатын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Бұл пациенттерге за­манауи ем алуға, ал дәрі­герлерге қолдау көрсетуге мүм­кіндік береді. Халық­ара­лық сапа стандарттарын ен­гізу Қарағандыдағы ауру­ха­наларды әлемдік деңгейге жақындатты.

БОЛАШАҚҚА КӨЗҚАРАС

Сапа менеджменті – бұл бүгінгі емханалардың жұ­мы­сын жақсарту ғана емес, сонымен қатар болашақ медицинаға қадам. Қазірдің өзінде Қостанай облысында пациенттердің пікірін білу үшін сауалнамалар жүр­гі­зі­лу­де. Бұл нені жақсарту ке­рек­тігін түсінуге көмектеседі. Ішкі аудит арқылы емханалар тезірек, дәлірек және адам­дарға көбірек көңіл бөліп жұ­мыс істеуді үйренуде. Бо­ла­шақта дәрігерге бару жақсы қыз­мет көрсету орталығына бару сияқты қарапайым және жағымды болады.

БІЗ ҚАЛАЙ КӨМЕКТЕСЕ АЛАМЫЗ?

Денсаулық сақтаудың са­пасы тек дәрігерлер мен әкім­­шілерге ғана емес, со­ны­мен қатар өзімізге де бай­ланысты. Емханаға бар­ған­нан кейін пікір қалдыру немесе сауалнамаларға қа­тысу арқылы сіз медицинаны жақ­сартуға көмектесесіз. Мы­салы, Семейдегі емха­на­лар пациенттердің кері бай­ла­нысы арқылы қызметті жақ­сартты. Әрбір дауыс ма­ңыз­ды, өйткені ол нені өз­герту керектігін көрсетеді.

Денсаулық сақтаудағы сапа менеджменті, әсіресе ішкі аудит – бұл пациент әр­қашан назар орталығында бо­латын медицинаға апа­ратын жол. Бұл жай ғылым емес, әрбір қазақстандықтың денсаулығына деген қам­қор­­лық.

Думан БЕКЕНОВ,

медицина және денсаулық сақтау  факультетінің 2-курс магистранты