Шекарасыз ғылым: ҚазҰУ-да қолданбалы химия бойынша Халықаралық жазғы мектеп өтті

2025 жылғы 9–14 маусым аралығында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің химия және химиялық технология факультетінде «Farabi Summer School on Applied Chemistry» атты Халықаралық жазғы мектеп өтті. Бұл бірегей ғылыми формат Қазақстан, Өзбекстан, Румыния, АҚШ және басқа да елдердің студенттері, докторанттары мен жас зерттеушілерін біріктіріп, дәрістерге, практикалық сабақтар мен көшпелі іс-шараларға толы мазмұнды бағдарламаны ұсынды.

Алты күн бойы қатысушылар қолданбалы химияның өзекті бағыттарын қамтитын әлеміне терең бойлады. Мектеп бағдарламасы келесі негізгі тақырыптар бойынша дәрістер мен практикалық сабақтарды қамтыды:

• аналитикалық және экологиялық химия,

• қолданбалы коллоидты химия,

• заманауи электрохимиялық технологиялар мен талдау әдістері,

• өсімдік шикізатын аса критикалық флюидтік технологиялармен өңдеу.

Дәрістердің тақырыптары тамақ жүйелерінің физика-химиясынан бастап, ауа ластауыштарын бақылау, нанотехнологиялар, батареяларды қайта өңдеу және электрохимиялық талдау әдістеріне дейін кең ауқымды қамтыды. Практикалық дағдыларға ерекше назар аударылды: қатысушылар аккумуляторлардың прототиптерін жинады, тағамдық жүйелер мен атмосфералық ауаны талдады, эфир майларын бөліп алды және спектроскопиялық зерттеулер жүргізді.

Мектептің есте қаларлық сәттерінің бірі – бейресми әрі достық жағдайда өткен Qalalyq фермасындағы командалық көшпелі сессия болды.

Бағдарламаның практикалық бағыттылығы оның басты ерекшелігіне айналды: күн сайын зертханалық зерттеулер, заманауи талдау әдістерін меңгеру, электрохимиялық ұяшықтарды жинау, Python тілінде экологиялық деректермен жұмыс істеу, сондай-ақ биомассадан сорбенттер жасау сабақтары өтті.

Мектеп барысында тұрақты даму мәселелеріне ерекше назар аударылды: ауа сапасы, қалдықтарды басқару, тұрақты энергия көздері және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану. Бұл бағыттар БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ) тікелей сәйкес келеді, атап айтқанда: №3 – «Салауатты өмір салты және игілік», №7 – «Қолжетімді және таза энергия», №12 – «Жауапты тұтыну мен өндіріс» және №13 – «Климаттың өзгеруіне қарсы әрекет».

Жазғы мектеп форматы іргелі білім мен қоршаған ортаны қорғау мен тұрақты дамудың нақты міндеттерін біріктіріп, жас зерттеушілер мен химия саласындағы танымал сарапшылар арасындағы тәжірибе алмасуға ықпал етті.

ҚазҰУ-дағы жазғы мектеп химияның тек заттар туралы ғылым ғана емес, сонымен қатар қазіргі заманның жаһандық сын-қатерлерін шешуге бағытталған халықаралық ғылыми ынтымақтастықтың қуатты құралы екенін дәлелдеді.