ШАҒАТАЙ ТІЛІ ЖӘНЕ ЖАЗБА ЕСКЕРТКІШТЕР: ҰЛТТЫҚ КІТАПХАНАДАҒЫ ТАҒЫЛЫМДЫ ДӘРІС

6 қараша күні сағат 18:00-де ҚР Ұлттық кітапханасында «Шағатай тілі: даму кезеңдері» атты мазмұнды да тағылымды ашық дәріс өтті. Түркі филологиясы мен жазба мұраларын зерттеуге қызығушылық білдірген оқырмандар мен жас ғалымдар бас қосқан бұл кеш тарихи-тілдік тұрғыдан ерекше мәнге ие болды.

Дәрісті Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ «Жазба жәдігер және рухани мұра» ҒЗО директоры, филология ғылымдарының кандидаты, профессор Зубайда Шадкам жүргізіп, тыңдаушыларға шағатай тілінің қалыптасу үрдісі, даму бағыттары және оның түркі өркениетіндегі орны туралы пайдалы мағлұмат берді. Шағатай тілінің әдеби дәстүрді ұйыстырған рөлі, XV–XIX ғасырлардағы мәдени-ағартушылық ықпалы жан-жақты қарастырылды.

Дәріс барысында ортағасырлық түркі әдебиеті үшін алтын көпір қызметін атқарған шағатай тіліндегі көне мәтіндер, жазба ескерткіштер, сондай-ақ қолжазбалардың тілдік ерекшеліктері талданды. Профессор Шадкам қатысушыларға қолжазбалардың стилі, фонетикалық және лексикалық қабаттары бойынша тың деректер мен нақты мысалдар келтіріп, ғылыми ой өрісін тереңдете түсті.

Түркі мәдениетінің дамуы мен өркениеттік сабақтастығына үңілген бұл дәріс тыңдаушыларға рухани шабыт сыйлап, олардың ғылыми-танымдық көкжиегін кеңейтті. Қатысушылар ортағасырлық түркiлік жазба дәстүрдің тереңдігін, шағатай тілінің бүгінгі түркологиядағы орнын жаңа қырынан таныды.

Н.Н.Кайранбаева