ГМО-ға сыни көзқарас: «Өнеркәсіптік экология» пәні аясында ашық талқылау

21 қараша күні Ұлттық Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасының магистранты Байзакова Н.Т. педагогикалық практика аясында

«Өнеркәсіптік экология» пәні бойынша 3 курс «Экология» білім беру бағдарламасының студенттері үшін ашық семинар өткізді. Сабақ форматы ерекше болды - «ГМО-ны қолдау және қарсы болу» тақырыбындағы дебат, оларға екі команда қатысты.

Сабақ басында магистрант ГМО дегеніміз не, оларды жасау кезінде қандай технологиялар қолданылады және неге генетикалық модификацияланған организмдер тақырыбы бүкіл әлемде осындай дискуссиялық болып қалатыны туралы кіріспе түсінік берді.

Содан кейін командалар өз позицияларын таныстырды.

Студенттер айтты: 

• ГМО-технологиялар қалай пайда болғаны,
• Қай елдер көшбасшы болып табылатыны (АҚШ, Бразилия, Аргентина, Канада, Қытай және т.б.),
• Қай дақылдар жиі модификацияланатыны,
• Қазақстандағы жағдай, бұл бағытпен айналысатын ұйымдар мен ғылыми-зерттеу орталықтары,
• ГМО өнімдерін енгізгенде туындайтын экологиялық, экономикалық және әлеуметтік салдарлары.

Семинарға куратор-эдвайзер Хамитова К.К. қатысып, командалардың жұмысын қолдап, өз ұсыныстарын берді. Әр команда әлемдік мысалдарға, ғылыми зерттеулерге және нақты кейстерге сүйене отырып, ГМО қолдануды қолдайтын және оған қарсы аргументтерін ұсынды.

Студенттер ГМО-мәдениеттерді өндіру саласында көбінесе ірі монополистердің үстемдік ететінін, бұл өз кезегінде экологиялық және экономикалық тәуекелдер тудыратынын атап өтті. Сонымен қатар, олар ГМО-ның белгілі бір артықшылықтары бар екенін және Еуропаның көптеген елдерінде тұтынушының өзі ГМО-лы немесе ГМО-сыз өнімдерді еркін таңдай алатынын ерекше атап өтті.

Талқылауды аяқтау кезінде студенттер жалпы қорытындыға келді:

Сонымен қатар, Қазақстан уақыт өте келе ГМО технологияларын дамытатыны, бірақ оны АҚШ-тағыдай жаһандық масштабта жүзеге асырмайтыны болжанады. Дебатқа қатысушылар биотехнологияларды нүктелік енгізу – яғни ол ауыл шаруашылығының тұрақтылығын шынымен арттыратын және экологиялық тәуекелдерді азайтатын жерде ғана қолдану – оңтайлы жол деп атады.

Магистрант Байзакова Н.Т.-ға қызықты формат үшін, ал студенттерге белсенділік пен терең аргументтері үшін алғыс айтамыз!